8. Hukuk Dairesi 2015/15244 E. , 2018/9341 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2015/15244 E. , 2018/9341 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili ile davalılardan ...tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Davacılar vekili, ortaklığın giderilmesi davasına konu edilen 23 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binanın vekil edenleri tarafından yapıldığını açıklayarak, söz konusu binanın mülkiyetinin ½'şer oranda davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Bir kısım davalılar davanın reddini savunmuş, bir kısım davalılar ise davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm, davalılardan ...mirasçıları vekili ile davacılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesat aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir.
Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 s.lı HMK 106/2 m) ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararın bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re'sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir(HMK 114/1-h, 115 m.)
Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir.
Somut olaya gelince dava konusu taşınmaza ilişkin olarak ... 3.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2006/2143 Esas sayılı dosyası ile açılan ortaklığın giderilmesi davasında, 12.3.2009 tarihinde davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği ve kararın 20.4.2009 kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, eldeki dava açısından hukuki yarar, yargılama sırasında ortadan kalktığından, Mahkemece, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir iken, davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Bir kısım davalılar vekili Av....'ın temyiz itirazları yukarıda açıklanan nedenle yerinde olduğundan kabulüyle, usul ve yasaya uygun bulunmayan hükmün 6100 sayılı HMK'nun Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacılar vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına taraflarca HUMK'nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 14.03.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.