8. Hukuk Dairesi 2017/8888 E. , 2018/1106 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2017/8888 E. , 2018/1106 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Vesayet


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, kısıtlı adayının TMK'nun 429. maddesi gereğince fiil ehliyetinin kısıtlanmasına, 429. maddesindeki işlemler yönünden görüşü alınmak üzere yasal danışman atanmasına karar verilmiş olup, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı vekili, babası olan kısıtlı adayı ...'nun ileri derecede unutkanlık ve bilişsel bozukluk hastalığı nedeniyle malvarlığını yönetemediğini açıklayarak, kısıtlı adayının tedavisinin sağlanabilmesi ve malvarlığının zarar görmemesi için kısıtlanarak en büyük torunu ... Kemal Karaağaç'ın vasi olarak atanmasını istemiştir.
Kısıtlı adayı vekili, kısıtlı adayının kısıtlanmasını gerektiren neden bulunmadığını belirterek davanın reddine, aksi halde yasal danışman atanmasına karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, ...'nun sevk edildiği ... ... Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği'nin 31/12/2015 tarih 2566 sayılı yazılarına göre 'kısıtlanması için yeterli sebep bulunmamakla beraber korunması bakımından yasal danışman atanmasının uygun olabileceği' bildirildiği anlaşıldığından TMK'nun 429. maddesi gereğince fiil ehliyetinin sınırlanmasına, kendisine ...'ün TMK.'nun 429. maddesindeki işlemlerde görüşü alınmak üzere yasal danışman olarak atanması üzerine, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hemen belirtmek gerekir ki T.C. Anayasası'nın 141/3 maddesi gereğince bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olarak yazılması gerekir. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 388/1-3. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297/1-c. maddesi, bir mahkeme hükmünün kapsamının ne şekilde olması gerektiğini açıklamıştır.
Bir mahkeme hükmünde, tarafların iddia ve savunmalarının özetinin, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delillerin tartışılması ve değerlendirilmesinin, sabit görülen vakıalarla, bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin birer birer, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde hükümde gösterilmesi gereklidir. Bu kısım, hükmün gerekçe bölümüdür. Gerekçe, hakimin (mahkemenin) tespit etmiş olduğu maddi vakıalar ile hüküm fıkrası arasında bir köprü görevi yapar. Gerekçe bölümünde hükmün dayandığı hukuki esaslar açıklanır. Hakim, tarafların kendisine sundukları maddi vakıaların hukuki niteliğini (hukuk sebepleri) kendiliğinden (re’sen) araştırıp bularak hükmünü dayandırdığı hukuk kurallarını ve bunun nedenlerini gerekçede açıklar.
Hakim, gerekçe sayesinde verdiği hükmün doğru olup olmadığını, yani kendini denetler. Üst mahkeme de, bir hükmün hukuka uygun olup olmadığını ancak gerekçe sayesinde denetleyebilir. Taraflar da ancak gerekçe sayesinde haklı olup olmadıklarını daha iyi anlayabilirler. Bir hüküm, ne kadar haklı olursa olsun, gerekçesiz ise tarafları doyurmaz (Kuru, Baki/ Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı 6100 sayılı HMK’na göre Yeniden Yazılmış, 22 Baskı, ... 2011, s.472). Anayasa’nın 141. maddesi gereğince bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olması gereklidir. Gerekçenin önemi Anayasal olarak hükme bağlanmakla gösterilmiş olup gerekçe ve hüküm birbirine sıkı sıkıya bağlıdır.
Yasa'nın aradığı anlamda oluşturulacak kararların hüküm fıkralarının açık, anlaşılır, çelişkisiz, uygulanabilir olmasının gerekliliği kadar kararın gerekçesinin de, sonucu ile tam bir uyum içinde, o davaya konu maddi olguların mahkemece nasıl nitelendirildiğini, kurulan hükmün hangi nedenlere ve hukuksal düzenlemelere dayandırıldığını ortaya koyacak kısaca, maddi olgular ile hüküm arasındaki mantıksal bağlantıyı gösterecek nitelikte olması gerekir. Zira tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtay’ın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkralarının bulunması zorunludur.
Az yukarıda vurgulanan hususlar, Hukuk Genel Kurulu'nun 19.06.1991 gün ve Esas :323, Karar:391 10.9.1991 gün ve Esas:281, Karar:415 25.9.1991 gün Esas:355, Karar:440 19.04.2006 gün ve Esas:2006/4-142, Karar:229 05.12.2007 gün ve Esas:2007/3-981, Karar:936 23.01.2008 gün ve Esas:2008/14-29, Karar:4 19.03.2008 gün ve Esas:2008/15-278, Karar:254 18.06.2008 gün ve Esas:2008/3-462, Karar:432 21.10.2009 gün ve Esas:2009/9-397, Karar:453 24.02.2010 gün ve Esas:2010/1-86, Karar:108 28.04.2010 gün ve Esas:2010/11-195, Karar:238 22.06.2011 gün ve Esas:2011/11-344, Karar:436 sayılı kararlarında da, benimsenmiştir. Nitekim, 07.06.1976 gün ve 3/4-3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nın gerekçesinde yer alan “Gerekçenin ilgili bilgi ve belgelerin isabetle takdir edildiğini gösterir biçimde geçerli ve yasal olması aranmalıdır. Gerekçenin bu niteliği yasa koyucunun amacına uygun olduğu gibi, kararı aydınlatmak, keyfiliği önlemek ve tarafları tatmin etmek niteliği de tartışma götürmez bir gerçektir.” şeklindeki açıklama ile de aynı ilkeye, vurgu yapılmıştır.
Bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olarak yazılması gerektiğini öngören Anayasa'nın 141/3. maddesi ve ona koşut bir düzenleme içeren 6100 sayılı HMK.nun 297. (Mülga HUMK'nun 388.) maddesi, işte bu amacı gerçekleştirmeye yöneliktir. Yine HMK.nun 27. maddesinin (HUMK'nun 73.m) 2. bendi “c” bölümünde de hukuki dinlenilme hakkının “Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini” de içerdiği açıklanarak bu husus vurgulanmıştır.
Öte yandan, mahkeme kararlarının taraflar, bazen de ilgili olabilecekleri başka hukuki ihtilaflar yönünden etkili ve bağlayıcı kabul edilebilmeleri, başka bir dava yönünden kesin hüküm, kesin veya güçlü delil oluşturup oluşturamayacağı gibi hukuksal değerlendirmeler de bu kararların yukarıda açıklanan nitelikte bir gerekçeyi içermesiyle mümkündür.

Bu açıklamalar ışığında somut olaya gelince Mahkemece, hüküm kısmında kısıtlı adayının sevk edildiği ... ... Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliğinin raporu gereğince yasal danışman atandığı belirtilmiş ise de bunun gerekçe olarak kabulü mümkün değildir. Hüküm fıkrasında yapılan bu açıklama, mahkeme kararında bulunması gereken hususları içermediği gibi, Mahkemece delillerin tartışılmadığı ve değerlendirilmediği anlaşıldığından bu bakımdan hukuki denetimin yapılamayacağı açıktır.
O halde mahkemece yapılacak iş taraflarca sunulan tüm deliller ile birlikte talebi değerlendirmek, sonucuna göre yasal danışman atanması sebebini içeren, tarafları doyurucu, hukuki denetimi mümkün ve özellikle Anayasa'nın 141/3. maddesi ve ona koşut bir düzenleme içeren 6100 sayılı HMK'nun 297. (Mülga HUMK'nun 381, 388 ve 389.) ve 27.maddeleri de gözetilerek gerekçelerini açıkça kaleme aldığı anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte bir hüküm kurmak olmalıdır. Eksik incelemeyle gerekçesiz şekilde hüküm kurulamaz.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, HUMK'nun 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, 23.01.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.