8. Hukuk Dairesi 2015/21138 E. , 2018/9873 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2015/21138 E. , 2018/9873 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil, Alacak

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacılar vekili, dava konusu 1772 parsel sayılı taşınmazda 3000m2'lik yerin davalı tarafından 6.1.1975 tarihli senet ile vekil edenlerine satıldığını açıklayarak, dava konusu taşınmazda davalı adına kayıtlı hissenin iptali ile davacılar adına tesciline, mümkün olmadığı takdirde vekil edenleri tarafından yapılan inşaatların işgal ettiği kısmının davacılar adına tesciline, bu talebin de yerinde görülmemesi halinde ihtarnamenin kesinleştiği tarihten itibaren temerrüt faizi ile birlikte satış tarihinde ödenen bedelin ihtarnamenin kesinleştiği tarihteki güncellenmiş değeri kadar alacağın ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ön inceleme duruşmasında, davacı tarafın dayandığı senedi kabul ettiğini, senede konu yeri bundan 40 sene evvel sattığını beyan etmiş, yargılamanın sonraki aşamalarında davayı takip eden davalı vekili davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 1772 parselde kayıtlı davalıya ait 9/120 hissenin iptali ile hisseleri oranında davacılar adına tesciline karar verilmesi üzerine hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davalı tarafından harici satış sözleşmesinin kabul edilmesi ve dava konusu yerin devir tarihinden itibaren davacıların zilyetliğinde bulunması gerekçeleri ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de varılan sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır. Şöyle ki dava konusu 1772 parsel sayılı taşınmazın evveliyatının 344 parsel olduğu, Fethiye Tapulama Mahkemesi'nin 961/93 Esas ve 965/42 Karar sayılı ilamı ile Halil Nuri Dontlu mirasçıları adına tesciline karar verildiği ve 9/120 hissenin 03.06.1969 tarihinde hükmen tescil yolu ile davalı adına tescil ediliği, davalı tarafından 6.1.1975 tarihli 'Tapulu Gayrimenkulun Satış Vaadi Senedi' başlıklı satış senedi ile dava konusu taşınmazda 3000m2'lik yerin davacılara satıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu taşınmaz haricen satışa konu edildiği 6.1.1975 tarihinde tapuda kayıtlı bulunmaktadır. Tapuda kayıtlı taşınmazların harici satışı TMK'nın 706, 6098 sayılı TBK'nun 237, 818 sayılı BK'nun 213, 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ve Noterlik Kanunu'nun 60 ve 89. maddeleri gereğince resmi şekilde yapılmadıkça hukuken geçerli bir sonuç doğurmaz ve
satın alana herhangi bir hak bahşetmez. TMK'nın 706. maddesinde öngörülen resmi şekil bir ispat şartı olmayıp bir geçerlilik şekil şartıdır. Bu husus 6098 sayılı TBK'nun 237.maddesinde “Taşınmaz satışının geçerli olabilmesi için resmi şekilde düzenlenmesi şarttır.” şeklinde açıklanmıştır. Bu sebeple resmi memur önünde yapılmayan harici satış senetlerine değer verilemez ve buna dayalı olarak iptal ve tescil isteğinde bulunulamaz. Her ne kadar davalı 27/05/2014 tarihli ön inceleme duruşmasında 'davacı tarafın dayanmış olduğu senedi kabul ediyorum, senet altındaki imza bana aittir bu senede konu yeri ben bundan 40 sene evvelinde 3 dönüm olarak vermiştim', 10/07/2014 tarihli yargılama oturumunda da' Ben davacı tarafa tapu üzerine, tapu ne kadar ise vermeye hazırım' şeklinde beyanda bulunduğu görülmüş ise de, davalı beyanlarının maddi vakıaya ilişkin olduğu, açıkça davacıların davasını kabul ettiğine dair beyanı bulunmadığı görülmüştür. 6100 sayılı HMK.nın 308 (1086 sayılı HUMK.92.) maddesinde “..kabul, davacının talep sonucuna davalının tamamen veya kısmen muvafakat etmesi …” ve HMK'nın 309/4 maddesinde '...kabul, kayıtsız şartsız olmalıdır' hükümleri yer almaktadır. Davalı tarafından dava konusu yerin haricen satımına ilişkin vakıanın ikrar edilmiş olması az yukarıda açıklanan geçerlilik şartı olan resmi şekil şartını geçerli hale getirmeyeceğinden davacıların harici satış sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteminin reddine karar verilmesi gerekirken, resmi şekil şartına uyulmaksızın adi yazılı şekildeki harici satışa değer verilmek suretiyle yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru değildir.
Davacı vekili, dava dilekçesinde davasını öncelikle haricen satın alma ve zilyetlik hukuksal nedeni ile tapu iptali ve tescil, yerinde görülmemesi halinde TMK 724. maddesi gereğince tapu iptali ve tescil, bu isteklerinin de yerinde görülmemesi halinde ödenen bedelin iadesi isteminde bulunmuş, Mahkemece, dayanılan hukuki sebeplerden haricen satın alma ve eklemeli zilyetlik hukuki nedenine değer verilerek davanın kabulü cihetine gidilmiş, diğer hukuki nedenler yönünden değerlendirme yapılmamıştır.
O halde, Mahkemece, davacıların kademeli talepleri yönünden, iddia ve savunma çerçevesinde toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek, davacıların terditli istemleri yönünden olumlu veya olumsuz bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulü ile yerel mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 22.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.