8. Hukuk Dairesi 2016/21955 E. , 2019/1056 K

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2016/21955 E. , 2019/1056 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi Sıfatıyla)
DAVA TÜRÜ : Değer Artış Payı Ve Katılma Alacağı, Ziynet Alacağı

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı ... vekili, tarafların müştereken oturdukları ... Köyündeki anataşınmaz üzerinde evlenmeden önce tek katlı bina varken, evlendikten sonra davacının ve ailesinin desteği, katkısı ile bu binanın üzerine iki kat daha çıkılarak toplamda üç katlı bina haline getirildiğini, halen davalının oturduğu 170 ada 5 parseldeki taşınmazın ise iyileştirilmesine ve korunmasına davacının katkıda bulunduğunu açıklayarak, mal rejiminin tasfiyesi ile alacak isteğinde bulunmuş, ayrıca dava dilekçesinde bahsi geçen ziynet eşyalarının davalı tarafından alıkonulduğu iddiasıyla ziynet eşyalarının aynen iadesine, mümkün değilse bedelinin iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 1 adet 40 gr 14 ayar altın set takımının, 14 adet 12,50 gr 22 ayar 2'li burmanın, 8 adet 9 gr 22 ayar düz hediyelik bileziğin, 3 adet çeyrek altının ve 1 adet altın kaplama saatin aynen iadesine, mümkün olmaması halinde 21.423,70 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davacının değer artış payı ve katılma alacağına ilişkin taleplerinin reddine karar verilmesi üzerine hüküm, redde ilişkin bölüm yönünden davacı vekili, kabule ilişkin bölüm yönünden davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı vekilinin tasfiyeye konu 49 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binadaki 2. ve 3.kata ilişkin katılma alacağına yönelik temyiz itirazlarına gelince
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 Sayılı HMK mad. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir.
Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı eklenecek değerlerden (TMK mad. 229) ve denkleştirmeden (TMK mad. 230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK mad. 219) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK mad. 231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK mad. 236/1). Katılma alacağı, Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur.
Artık değere katılma alacağı miktarı hesaplanırken, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan malların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (TMK mad. 227/1, 228/1, 232 ve 235/1). Yargıtay uygulamalarına göre, tasfiye tarihi karar tarihidir.
Belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır. Bir eşin bütün malları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal olarak kabul edilir (TMK mad. 222).
Yukarıdaki değer tespiti, belirleme ve hesaplamaların yapılabilmesi için gerek görülürse konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alınmalıdır.
Mahkemece anılan taşınmazın davalının annesine ait olduğu anlaşıldığı gibi, davacı tarafça taşınmazın katlarının tamamlanmasına davacının ne miktarda katkıda bulunduğu da tam olarak açıklanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de, yapılan inceleme ve araştırma eksik olup hüküm vermeye yeterli değildir. Dosya arasındaki tapu kaydına göre, 49 parsel sayılı taşınmazın 1/9 hissesi 05.04.2001 tarihinde intikal yoluyla davalı eşin annesi adına tescil edilmişse de, davacı tarafın iddiası taşınmaz üzerindeki binanın tarafların evlenmelerinden önce tek katlı olduğu, evlendikten sonra davacının ve ailesinin desteği, katkısı ile 2.ve 3. katların yapılarak toplam üç katlı bina haline getirildiği yönündedir. Ne var ki, mahkemece anılan katların davalı tarafından yapılıp yapılmadığı, davalının edinilmiş malı olup olmadığı üzerinde yeterince durulmamıştır. Mahkemece bu konuda 2.ve 3. katların yapımına ilişkin kayıtların belediyeden getirtilerek, tarafların sunacakları deliller de toplandıktan sonra dinlenen tanık beyanları birlikte değerlendirilmek suretiyle anılan katların davalının edinilmiş malı olduğunun tespiti halinde yukarıda belirtilen Daire ilke ve uygulamaları da dikkate alınarak değerlendirme yapılması, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerle kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle reddine, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 29,20 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 1.434,25 TL'nin temyiz eden davalıdan alınmasına, 06.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.