8. Hukuk Dairesi 2018/16279 E. , 2019/922 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2018/16279 E. , 2019/922 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda Mahkemece verilen davanın kabulüne dair kararın davalı ... Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairenin 02.10.2018 tarihli ve 2017/8619 Esas, 2018/16619 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Davalı ... Genel Müdürlüğü tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:


K... A R A R

Küçük ...e velayeten davacılar tarafından açılan davada, küçüğün mülhak vakıf olan ..Paşa Vakfı'nın galle fazlasından yararlanmaya müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin temyizi sonucu Dairemizce mahkeme hükmünün onanması yönündeki ilamın düzeltilmesi davalı vekili tarafından istenmesi üzerine dosya yeniden incelenmiştir.
Dava, dava konusu mülhak vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
5737 sayılı Vakıflar Yasası’nın 3. maddesine göre mazbut vakıflar, bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe (Vakıflar Genel Müdürlüğü) yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıflar olarak tanımlanmıştır.
Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır.
Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir.
Bir vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus davacı ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacı yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden galle fazlasına müstehak olduğunun tespiti istenen ...in dava konusu vakıf ile soybağına dayanak olarak İdil Su'nun annesi ve aynı zamanda velayeten davacı ...'in (Demirtaş) ... ... Paşa Vakfının evladı olduğuna dair ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.19.1994 tarihli ve 1993/1-1994/648 E-... sayılı ilamı olduğu, iş bu ilamın dayanağının ise ... ... Paşa'nın mirasçıları tespitine dair ... Asliye Hukuk Hâkimliğinin 11.05.1960 tarihli ve 124/121 E-... sayılı veraset ilamı olup, iş bu veraset ilamının iptali için Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesine açılan dava sonucu mahkemece, 11.06.2015 tarihli ve 2005/975-2015/974 E-... sayılı karar ile Vakıflar Genel Müdürlüğünün aktif husumet ehliyeti yokluğundan dava reddedildiği, dosyanın temyiz edilmesi sonucu ise Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 02.07.2018 tarihli ve 16/9233 Esas, 2018/4971 Karar sayılı ilamı ile Vakıflar Genel Müdürlüğünün açılan dava da aktif husumet ehliyetinin olduğu kabul edilerek davanın esasının incelenmesi yönünde mahkeme kararının bozulduğu anlaşılmaktadır.
Davacının dava konusu vakıf ile soybağı kurmalarına dayanak yapılan veraset ilamının iptali için açılan dava sonucu verilecek karar, eldeki davayı etkileyeceğinden, mahkemece ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/975-2015/974 E-... sayılı dosyası üzerinden açılan veraset ilamının iptaline dair davanın sonucu beklenerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerektiği bu defa yapılan incelemede anlaşıldığından, onama kararının kaldırılarak hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... Genel Müdürlüğü vekilinin karar düzeltme itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Dairemizin 02.10.2018 tarihli ve 2017/8619 Esas, 2018/16619 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 04.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.