8. Hukuk Dairesi 2019/4396 E. , 2019/8139 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2019/4396 E. , 2019/8139 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Alacak



Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın usulden reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacılar vekili, asıl ve birleşen davada, haricen satın alma ve zilyetlik hukuki sebeplerine dayalı olarak denkleştirici ... kuralları gereğince dava konusu taşınmaz ve üzerindeki yapıların bedelinin davalılardan alınarak davacılara verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davacı vekilinin verilen kesin süre içerisinde eksik olan gider avansını tamamlamadığı gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın usulden reddine karar verilmiş, verilen karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun harç ve avans ödenmesi başlıklı 120. maddesine göre “Davacı, yargılama harçları ile her yıl ... Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde, Mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir.” Anılan Kanun'un 114. maddesinin “g” bendinde, gider avansının dava şartlarından olduğu belirtilmiştir. Dava şartlarının incelenmesini düzenleyen 115. maddesinde “Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.” denilmiştir.
... Bakanlığı tarafından, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 120. maddesi gereğince hazırlanan gider avansı tarifesi ile buna ilişkin tebliğ, 30.09.2011 tarihli ve 28070 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. 01.10.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren tarifenin 3. maddesinde gider avansının, her türlü tebligat ve posta ücretleri, keşif giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderleri kapsadığı belirtilmiş 4. maddesinde taraf sayısı, tanık sayısı, başvurulan deliller (keşif gideri, bilirkişi ücreti vs.) gözetilerek belirlenen tahmini yargılama giderinin, gider avansı olarak önceden yatırılması amaçlanmıştır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun delil ikamesi için avans başlıklı 324. maddesinde ise '(1) Taraflardan her biri ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı verilen kesin süre içinde yatırmak zorundadır. Taraflar birlikte aynı delilin ikamesini talep etmişler ise, gereken gideri yarı yarıya avans olarak öderler. (2) Taraflardan birisi avans yükümlülüğünü yerine getirmezse, diğer taraf bu avansı yatırabilir. Aksi halde, talep olunan delilin ikamesinden vazgeçilmiş sayılır. (3) Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işler hakkındaki hükümler saklıdır.' hükmü getirilmiştir.
Somut olayda Mahkemece, 25.01.2012 tarihli yargılama oturumunda davacı tarafça ikmal edilmesi istenen toplam 1.131,00 TL, HMK'nin 120. maddesinde anlamını bulan ve dava şartı olan gider avansı değil, HMK’nin 324. maddesinde ifade edilen delil ikame avansıdır.Eksik masrafın kesin sürede ikmal edilmediği takdirde davanın usulden reddedileceğinin ihtarı bu nedenle hukuki sonuç doğurmaz.Dosya incelendiğinde, davacı tarafça 09.02.2012 tarihinde 982,45 TL avans yatırıldığı da anlaşılmaktadır. Bu durumda Mahkemece yanlış değerlendirme ile bahsi geçen 1.131,00 TL’nin delil ikame avansı olarak değil, dava şartı olan gider avansı olarak değerlendirilmesi isabetsizdir. Mahkemece ikmali istenen 1.131,00 TL avans delil ikame avansı olarak nitelendirilerek toplanan delillere ve dosya içeriğine göre asıl ve birleşen davanın esası hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi yerine hatalı değerlendirme ile dava şartı yokluğundan usulden reddedilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Davacılar vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla ve HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 26.09.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.