8. Hukuk Dairesi 2017/17243 E. , 2019/5856 K

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2017/17243 E. , 2019/5856 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İstihkak

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı alacaklı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı alacaklı vekili, 05/01/2016 tarihinde gerçekleştirilen haciz esnasında üçüncü kişi tarafndan ileri sürülen istihkak iddiasının haksız olduğunu belirterek istihkak iddiasının kaldırılmasını, haczin ve takibin devamına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacı alacaklı vekiline alacak miktarı üzerinden 1/4 oranında nispi harç yatırması için 20 günlük kesin süre verildiği, ancak verilen süre zarfında harç eksiğinin tamamlanmadığı gerekçesi ile davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı alacaklı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, İİK'nin 99. maddesine dayalı alacaklının istihkak iddiasının reddi talebine ilişkindir.
Harçlar Yasası'nın 27-28. maddelerine göre harca tabi davalarda, dava açılırken davacıdan bir başvurma harcı ve nispi harca tabi davalarda nispi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır. Dava açılırken, harcın eksik alınmış olması halinde, mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın Harçlar Kanunu'nun 30 ve 33. maddeleri uyarınca tamamlanması yoluna gidilir ve davacıya eksik harcı yatırması için süre verilir. Şayet verilen süreye rağmen eksik harç ikmal edilmez ise dosya işlemden kaldırılır ve HMK'nin 150. maddesi uyarınca süresinde tamamlanarak yenilenmez ise açılmamış sayılmasına karar verilir.
Yine aynı Kanun'un 'Harç Ödenmeyen İşlemler' başlığını taşıyan 32. maddesinde ise, 'Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak, ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır.' hükmü getirilmiştir.
Kural olarak yargı harçlarının davanın açıldığı sırada ödenmesi gerekir. Harcı ödenmeyen dava dilekçesinin kabul edilip, mahkeme esas defterine kaydının yapılması halinde bahsi geçen Kanun'un 30. ve 32. maddeleri gereğince ödenmesi gereken harç miktarının belirlenerek uygun bir sürede ödenmesi talep edilmelidir.
İstihkak davaları İİK’nin 97. maddesi gereği genel hükümlere göre görülür ve 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16. maddesi ile (1) sayılı tarifedeki nispi esas üzerinden harca tabidir. Hal böyle olunca, maktu başvuru harcı ve alacak tutarı ile haczedilen dava konusu mahcuzların değerinden hangisi az ise o değer üzerinden hesaplanacak nispi karar ve ilam harcının 1/4'ü anılan Kanun'un 28. maddesi uyarınca peşin olarak ödenmedikçe, davaya devam edilmesi olanağı bulunmamaktadır.
O halde, yapılan bu açıklamalar doğrultusunda, Mahkemece öncelikle davacının yatırması gereken nispi karar ve ilam harcının 1/4'ü üzerinden hesaplanıp belirlenen miktarın mahkeme veznesine yatırması için gerekli süre verilerek, harç eksiği ikmal edildikten sonra yargılamaya devam edilmek suretiyle işin esası hakkında karar verilmesi, harç eksiğinin ikmal edilmemesi halinde ise dosyanın işlemden kaldırılması HMK'nin 150/5. maddesi gereğince üç ay içinde yenilenmeyen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, bu yönler gözardı edilerek davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Öte yandan, 6100 sayılı HMK'nin 94. maddesi uyarınca kesin süreye ilişkin ara kararının, hiçbir duraksamaya yer vermeyecek biçimde açık olması, taraflara yüklenen yükümlülüklerin, yapılması gereken işlerin neler olduğunun ve her iş için yatırılacak ücretin hiç bir şüpheye yer vermeyecek şekilde açıklanması gerekir. Ayrıca verilen sürenin amaca uygun, yeterli ve elverişli olması, kesin süreye uymamanın doğuracağı hukuki sonuçların açık olarak anlatılması ve anlatılanların tutanağa geçirilmesi gerekirken iş bu hususlara riayet edilmeden tesis edilen ara karar da hatalı olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün İİK'nin 366. ve 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca İİK'nin 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 13.06.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.