8. Hukuk Dairesi 2018/14885 E. , 2020/6409 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2018/14885 E. , 2020/6409 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Elatmanın Önlenmesi ve Ecrimisil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın ecrimisil talebinin kabulüne, davalının temliken tescil talebinin kabulüne karar verilmiş olup, hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 20.10.2020 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden davacı vekili Avukat ... ve karşı taraftan Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı vekili, vekil edenin dava konusu 1483 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, komşu 1372 parsel sayılı taşınmazın maliki olan davalı tarafından, dava konusu taşınmazın yaklaşık 800 m2’lik kısmına, duvar, sundurma ve bina yapılmak suretiyle tecavüz edildiğini, davalı tarafa ihtar keşide edilmesine rağmen ihtarın semeresiz kaldığını açıklayarak, davalının elatmasının önlenmesine, yapıların kal’ine, şimdilik 50.000 TL ecrimisil alacağının davalıdan alınmasına karar verilmesini istemiş ve 24.12.2012 tarihli dilekçesi ile ecrimisil talebini 171.856,65 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, dava konusu alanın vekil edeni şirketçe kullanımının zorunlu olduğunu ve bu alanın TMK’nin 724. maddesi uyarınca vekil edeni şirkete devri gerektiğini, bu arazinin kullanılmaması halinde vekil edenine ait binanın yıkılarak yeniden yapılmasının gerektiğini, 23 yıldır bildirimde bulunmayan davacının ecrimisil isteğinin haksız olduğunu beyanla davanın reddini savunmuş ve dava konusu arazinin uygun bir bedel karşılığında vekil edeni şirkete devrini talep etmiştir.
Mahkemece davacının davasının kabulüne ilişkin olarak verilen kararın, davalı tarafın temliken tescil isteği hakkında olumlu olumsuz bir karar verilmesi ve davacı tarafın davalı tarafa keşide etmiş olduğu ihtar ile rızasını geri aldığı anlaşıldığından, ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren ecrimisile hükmedilmesi gerektiği gerekçesi ile Yargıtay 1.Hukuk Dairesi'nin 4.11.2014 tarihli ve 2013/13906 Esas, 2014/16774Karar sayılı ilamı ile bozulması üzerine, Mahkemece yeniden yapılan yargılama sonucunda davacının davasının kısmen kabulüne, davacı adına kayıtlı 1483 parsel sayılı taşınmazın bilirkişiler ... tarafından düzenlenen 16.11.2012 tarihli rapor eki krokide A harfi ile gösterilen toplam 769,14 m2’ lik kısmının davalının temliken tescil talebinin de kabulü ile 692.226,00 TL tazminat karşılığı ifrazen tapusunun iptali ile davalı adına kayıtlı 218 ada 2 parsele tevhidi suretiyle tesciline, davalı tarafından depo edilen 692.226,00 TL’nin karar kesinleştiğinde bütün nemaları ile birlikte davacıya ödenmesine, 6.073,16 TL ecrimisil tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, kal ve ecrimisil isteklerine ilişkin olup, davalı tarafından savunma yolu ile temliken tescil isteğinde bulunulmuştur.
1.Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve uyulan bozma ilamında açıklandığı üzere işlem yapılıp sonucu dairesinde hüküm tesis edildiğine göre, davacı vekilinin ecrimisil isteğine yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.TMK’nin 725. maddesine dayanılarak tescil talebinde bulunulabilmesi bazı koşulların varlığına bağlıdır
a) Birinci koşul, malzeme sahibinin iyiniyetli olmasıdır.
TMK’nin 725. maddesi hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, taşkın yapının bulunduğu arazi parçasının mülkiyetinin yapı sahibine verilebilmesi için öncelikli koşul iyiniyettir. Öngörülen iyiniyetin TMK’nin 3. maddesinde hükme bağlanan sübjektif iyiniyet olduğunda da kuşku yoktur.
Bu kural, taşkın inşaatı yapan kimsenin, elattığı taşınmazın başkasının mülkü olduğunu bilmemesini veya beklenen tüm dikkat ve özeni göstermesine karşılık bilebilecek durumda olmamasını ya da taşkın inşaat yapmakta haklı bir sebebinin bulunmasını ifade eder.
İyiniyetin varlığı iddia ve savunmaya bakılmaksızın mahkemece re’sen araştırılmalıdır. Ne var ki, 14.02.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi olay ve karinelerden, durumun özelliklerine göre kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermemiş olduğu açık bulunan taşkın inşaat sahibinin temliken tescil talebinde bulunması mümkün değildir. Çünkü bu gibi durumlarda kötüniyet karşı tarafın ispatı gerekmeden belirlenmiş olur. Ayrıca iyiniyet inşaatın başladığı andan tamamlandığı ana kadar devam etmelidir. (Sübjektif koşul)
b) İkinci koşul, yapı kıymetinin taşılan arazi parçasının değerinden açıkça fazla olmasıdır.
TMK’nin 725. maddesinde “durum ve koşulların haklı kılması” şeklinde ifade edilen husus uygulama ve doktrinde inşaatın yıkılması ile inşaat sahibinin uğrayacağı zarar veya yıkılmaması halinde arsa malikinin arsasının uğrayacağı değer kaybının karşılaştırılması şeklinde değerlendirilmektedir. Kastedilen değer sadece taşılan arazinin değerinden ibaret değildir. Bu değerin içinde arazi sahibinin taşılan kısım dışında kalan arazisinin uğrayacağı değer kaybı da vardır. Arsa malikinin arsasının uğrayacağı değer kaybı uzman bilirkişilerden rapor alınmak suretiyle TMK’nin 4., TBK’nin 50. maddesi uyarınca ve aynı zamanda sebepsiz zenginleşmeyi önleyecek biçimde dava tarihine ve objektif esaslara göre tespit ve takdir edilmelidir. (Objektif koşul)
c) Üçüncü koşul ise taşkın inşaat yapanın, taşınmaz malikine bu bedeli ödemesidir.
Taşkın inşaatın yıkılması gerekmiyorsa, mahkemece yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda belirlenecek bedel arsa sahibine ödenmek üzere depo ettirilmelidir.
d)Yukarıda değinilen üç koşulun yanısıra, mahkemece iptal ve tescile karar verilebilmesi için taşkın yapının zeminindeki arazi parçasının ana taşınmazdan ifrazının da mümkün olması gereklidir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince davalı tarafından çaplı taşınmaza elatılması nedeniyle “a” bendinde açıklanan “iyiniyet” koşulun oluştuğundan bahsedilemeyeceği gibi, dosya arasında mevcut bilirkişi raporundan da, taşkın yapıların değerinin elatılan arazinin değerinden az olduğu anlaşılmaktadır. Kaldı ki, ... Belediye Başkanlığı tarafından gönderilen 27.11.2015 tarihli karşılık yazıda da, elatılan alanın ifrazında sakınca bulunmadığı belirtilmemiş, taşınmaz sahiplerinin birlikte başvurusu halinde sınır düzeltilmesi işleminin yapılabileceği bildirilmiştir.
Hal böyle olunca Mahkemece davacının elatmanın önlenmesi ve kal taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı ve yerinde olmayan gerekçeler ile davalı tarafın koşulları oluşmayan temliken tescil isteğinin kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazları yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenle yerinde olduğundan kabulüyle, usul ve yasaya uygun bulunmayan hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davacı vekilinin ecrimisil isteğine ilişkin temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle reddine, Yargıtay duruşmasının yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca 2.540,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında avukat marifetiyle temsil olunan davacıya verilmesine, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine,
peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 20.10.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.