8. Hukuk Dairesi 2016/16500 E. , 2020/5223 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2016/16500 E. , 2020/5223 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.


KARAR

Davacı, 108 ada 122 parsel ve 108 ada 258 parsel sayılı taşınmazların eklemeli zilyetlikle kendi tasarrufu altında olduğunu, bu taşınmazların dedesinden babasına kaldığını, babasının da kendisine verdiğini, ayrıca 45-50 yıl önce toprak tevzii komisyonu kararı ile bu taşınmazların kendi adına tespit edildiğini, halen kendi tasarrufu altında bulunan bu taşınmazların eklemeli zilyetliklerinin 60-70 yılı aştığını, ancak her nasılsa köyde yapılan kadastro tespiti sırasında davalı adına tescil edildiğini belirterek adı geçen taşınmazların tapusunun iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 108 ada 122 parsel ve 108 ada 258 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş olup hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, toprak tevzi çalışmalarına ilişkin işlemlerin eksik ve hatalı yapılması sonucunda Hazine adına tescil edilen tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tescili talebine ilişkindir.
Dava konusu parseller bölgede Eylül 1961 tarihinde mülga 4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’na göre 66 nolu Komisyon tarafından yapılan çalışmada Hazine adına tescil edilmiştir. Mahkemece davanın kabulü ile Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptaline ve davacı adına tapuya tesciline karar verilmişse de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir.
Dava konusu taşınmazların 1961 yılında yapılan iskan uygulaması ile Hazine adına tescil edildiği 06.11.1961 tarih 10 ve 12 sıra numaralarını aldıkları, 2007 de yapılan genel kadastro sırasında 10 sıra nolu tapunun dava konusu 108 ada 258, 12 sıra nolu tapunun 108 ada 122 parsele revizyon gördüğü, sonuç itibarıyla uyuşmalık konusu her iki parselin 1961 yılında yapılan toprak tevzi çalışması sonucunda Hazine adına tespit ve tescil edildiği anlaşılmıştır. Dava konusu taşınmazların kadastro ve tapudaki niteliği çayır olup, davacı tanıkları ...ve ... beyanlarında sazlık olduğunu bildirmişlerdir. Bu tür davaların başarıya ulaşması için davacının 1961 toprak tevzi tarihinden geriye doğru en az 20 yıl süreli malik sıfatıyla davasız aralıksız kazandırıcı zamanaşımı süresini kanıtlaması gerekir. Her ne kadar 1951 ve 1944 doğumlu davacı tanıkları aile büyüklerinden duyduğu kadarıyla davacı, babası ve dedesinin 100 yıla yakın süreden beri ot biçmek suretiyle zilyet olduklarını söylemişlerse de tanıkların duyuma dayalı beyanları tek başına mülkiyetin kazanılması için yeterli değildir.
Mahkemece, toprak tevzi tarihi olan 1961 yılından 20-30 yıl evvel ayrı tarihlerde çekilmiş en az 2 stereoskopik hava fotoğrafının bulunduğu yerden getirtilerek dosya arasına konulması, ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi veya fotogrametri mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle bu hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle taşınmaz başında uygulanması, 1961 yılı öncesi taşınmazların niteliğinin belirlenmeye çalışılması, tanık ve bilirkişi sözlerinin bilimsel esaslara göre hazırlanan uzman bilirkişi kurulu raporlarıyla denetlenmesi gerekir. 1961 yılı öncesi taşınmaz çayır niteliğinde ise otunun biçilmesi suretiyle oluşan zilyetlik ekonomik amaca uygun zilyetliktir ve Yargıtayın yerleşmiş uygulamalarına göre bu nitelikteki çayırların kazandırıcı zamanaşımı yoluyla edinilmesi mümkündür. Eğer 1961 senesi öncesi taşınmazlar sazlık-bataklık niteliğinde ise bataklık ve sazlıklar, birçok canlı türünün yaşamını sürdürdüğü alanlar olduğundan, istikrar kazanmış ve devamlılık gösteren Yargıtay uygulamalarına göre, doğal dengenin bozulmaması bakımından bataklık ve sazlıkların imar-ihya ve zilyetlik yoluyla kazanılmaları kural olarak mümkün değildir. Ancak, 5516 sayılı Bataklıkların Kurutulması ve Bundan Elde Edilecek Topraklar Hakkındaki Kanunun 1.,2.,3.,4., 5. ve 6. maddeleri gereğince, sazlık ve bataklık yerlerin ancak idari yoldan Valiliğe başvurulması suretiyle ve izin alınarak kültür arazisi haline getirilmeleri mümkündür. Her ne kadar bu Kanun 02.05.2007 tarihinde yürürlüğe giren 5637 sayılı Kanunla kaldırılmış ise de yürürlükten kaldırıldığı tarihe kadar 5516 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması olanağının bulunduğu konusunda şüphe yoktur. Tüm bu açıklamalara göre, dava konusu taşınmazın öncesinin sazlık- bataklık olduğunun belirlenmesi halinde imar-ihya ve zilyetlikle edinilemeyeceği ancak o dönem yürürlükte bulunan 5516 sayılı Yasada belirtilen koşulların duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmesi halinde kazanımın mümkün olacağı açıktır.
O halde Mahkemece yukarıda belirtilen ilke ve usuller çerçevesinde öncelikle 1961 yılı öncesinde taşınmazların niteliğinin ne olduğu duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmeli, sonucuna göre sazlık-bataklık ise kural olarak kazandırıcı zamanaşımı yoluyla edinilemeyeceği ancak yukarıda belirtilen 5516 sayılı Yasanın aradığı şartların yerine getirilmesi halinde kazanımının söz konusu olabileceği göz önünde bulundurulmalı, taşınmazlar 1961 yılı öncesi çayır niteliğinde oldukları belirlendiği takdirde ise ot biçmenin ekonomik amaca uygun zilyetlik olarak kabul edilebileceği ve kazandırıcı zamanaşımı yoluyla kazanımın diğer şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği üzerinde durularak sonuca gidilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 21.09.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.