ÜFE -KİRA TESPİTİ İÇİN HESAPLAMA

[Hepsihukuk]

T.C.

YARGITAY

6. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/945

K. 2014/11170

T. 16.10.2014

ÖZET : Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. 1.8.2009 başlangıç tarihli sözleşmede 1.8.2013 tarihinden itibaren kira tespiti istendiği, mahkemece tespiti istenilen dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, DİE.nin 12 aylık ÜFE endeksine göre kira tespiti yapılması gerekirken, hak ve nesafete göre kira parasının tespiti doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.

DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, aylık kiranın 1.8.2013 tarihinden itibaren brüt 2340 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı vekili dava dilekçesinde, davacıya ait taşınmazda davalının önceki malik ile yapılan 1.8.2009 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli sözleşme ile kiracı olduğunu, davalının en son ödediği 1650 aylık kira bedelinin emsallerinin çok altında kaldığını belirterek 1.8.2013 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 2100 TL olarak tespitini istemiştir. Davalı vekili, talep edilen kira bedelinin fahiş olduğunu, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 344.maddesi gereğince geri dönem için belirlenecek kira bedelinin önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçemeyeceğini ve davanın reddini savunmuştur. Mahkemece hak ve nesafet uygulamasına göre kira bedelinin 1.8.2013 tarihinden itibaren aylık brüt 2340 TL olarak tespitine karar verilmiştir.

Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre şartlar değişmediği ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe, hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tespit edildiği dönemden sonra üç yıl için ard arda endeks uygulanarak bulunacak kira parasının o dönem için hak ve nesafete uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete göre kira parası tespit edilebilecektir. 1.7.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 344. maddesi uyarınca 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanun'unun 344.cü maddesinde "... Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline dair anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hakim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir." hükmü, Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 2. maddesinde, geçmişe etkili olma başlığı altında "... Türk Borçlar Kanununun düzenine ve genel ahlaka dair kuralları gerçekleştirdikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır." hükmü yer almaktadır. Türk Borçlar Kanununun kira artışına dair 344. maddesindeki düzenleme kiracıları koruyucu nitelikte olup, kamu düzenine ilişkindir.

Olayımızda; 1.8.2013 tarihinden itibaren kira parasının tespiti istenmiş olup, mahkemece yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek, tespiti istenilen dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, DİE.nin 12 aylık ÜFE endeksine göre kira tespiti yapılması gerekirken, yazılı gerekçe ile hak ve nesafete göre kira parasının tespiti doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 Sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428. maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istenmesi halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 16.10.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.