ETİK KURULUN ETİK İHLAL KARARININ HUKUKİ NİTELİĞİ

[Hepsihukuk]

Etik ihlali yapıldığının tespiti halinde, sadece yaptırım önerme yetkisi bulunan Üniversite Etik Kurulunun, davacı hakkında etik kural ihlali yaptığına ilişkin dava konusu kararın, idari davaya konu olabilecek kesin ve icrai nitelikte bir işlem olmadığı hakkında.

T.C.
D A N I Ş T A Y
Sekizinci Daire
Esas No : 2011/7786
Karar No : 2013/7707

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ...

Vekili : Av. ...

Karşı Taraf (Davalı) : Muğla Üniversitesi Rektörlüğü

Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : Muğla 1. İdare Mahkemesinin 01/06/2011 gün ve E:2010/1727, K:2011/1099 sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : Ozan Muzaffer KÖSTÜ

Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü: Dava, Muğla Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi'nde Yardımcı Doçent olarak görev yapan davacının etik kural ihlali yaptığına ilişkin 06.04.2010 tarih ve 327 sayılı Muğla Üniversitesi Etik Kurulu işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İdare mahkemesince; davacının TÜBİTAK projesindeki çalışmalardan yararlanmak suretiyle bağımsız makale yayımlaması nedeniyle etik kural ihlali yaptığından bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3/d bendinde, dava dilekçelerinin, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönünden inceleneceği, 15. maddesinin 1/b bendinde ise, 14. maddenin 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hallerde davanın reddine karar verileceği, hükmüne yer verilmiştir.

İdarî davaya konu olabilecek idarî işlemler, idare tarafından bir kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla, kamu gücü kullanılarak tek yanlı olarak tesis edilen ilgililerin hukukunu etkileyen kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemlerdir.

Muğla Üniversitesi Senatosunun 16.12.2009 tarih ve 415 sayılı toplantısında kabul edilen Muğla Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu Yönergesinin 3. maddesinin 1. fıkrasında; ''Etik Kurul; özel mevzuatı olanlar dışında kalan arşiv araştırması, deney, inceleme ve alan çalışmaları gibi tüm bilimsel çalışmaları hukukun genel ilkeleri, yürürlükteki mevzuat hükümleri ve etik açıdan değerlendirmek amacıyla Senato tarafından oluşturulur.''; ''Yaptırım ve Yükümlülükler'' başlıklı 9. maddesinde ise; ''(1) Araştırma süresince öngörülmemiş olan bir etik ihlal ortaya çıkarsa, bu durum Etik Kurula bildirilmelidir. Kurul gerek duyarsa bu araştırmayı izlemeye alır.

(2) Etik Kurul, bilimsel araştırma ve yayın kuralları çiğnendiğinde, disiplin yönetmeliği hükümlerinin uygulanması konusunda teklifte bulunur, bunun yanında bazı yaptırımlar da önerebilir. Önerilen yaptırımlar, Üniversite Yönetim Kuruluna sunulur. Bu çerçevede şu tür yaptırımlar önerilir:

a)Etik dışı davranan araştırmacı veya araştırmacıların proje başvuruları işleme alınmaz ve yürütmekte oldukları projelerin iptali teklif edilebilir.

b)Etik Kurul, etiğe aykırı bulunan bir araştırmanın durdurulmasını gerekli gördüğünde, talebini gerekçesiyle birlikte Rektörlüğe iletir ve uygun görülenler durdurulur.

c)Üniversite dergilerinde yayınlanmış makalelerden yayın etiğine aykırı hususlar içerdiği kanıtlananlar geri çekilmiş sayılır ve bu husus dergide gerekçesi ile birlikte yayımlanır.

ç) Etiğe aykırı davranışı kanıtlanan araştırmacılara / yazarlara / destek başvurusu sahiplerine, karar tarihinden başlayarak en az 3 (üç), en fazla 5 (beş) yıl süreyle herhangi bir destek verilmez.

d)Etiğe aykırı davranışı kanıtlanan araştırmacı / yazar / destek başvurusu sahiplerinin tespit edilen etiğe aykırı davranışları kurum veya kuruluşlarının yanı sıra ilgili meslek kuruluşlarına, fon sağlayan ve/veya destek veren kişi ve kurumlara, ilgili kongre ve sempozyum düzenleme kurullarına, etiğe aykırı yayının yapıldığı dergi editörüne, vb. ilgili kişi ve kuruluşlara, Rektörlük tarafından yazılı olarak bildirilir.

e)Etiğe aykırı araştırmanın Avrupa Birliği Projesi veya TÜBİTAK Projesi olması durumunda, projenin durdurulması ilgili kuruluşlara teklif edilir.'' düzenlemeleri yer almıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden; Muğla Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde Yardımcı Doçent olarak görev yapan davacı ile birlikte TÜBİTAK'ın 107K25 numaralı ve "Türkiye'de Tüketicilerin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara Yönelik Bilgi Düzeyleri ve Eğilimleri" başlıklı projesinde araştırmacı olarak görev alan Prof. Dr. ...'nın, anılan projenin sonuçlanması aşamasında davacı tarafından bağımsız hareket edilerek "... " başlıklı makaleyi yayımlaması üzerine 10.12.2010 tarihli dilekçe ile şikayette bulunması neticesinde, Etik Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan inceleme sonucunda hazırlanan raporda; davacının adı geçen makaleyi yayımlarken projede araştırmacı olarak görev yapan şahısla işbirliğine gitmediği, bu davranışın etik kuralı ihlali niteliğinde olduğu yönünde tesis edilen 06.04.2010 tarih ve 327 sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda; yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca etik ihlali yapıldığının tespiti halinde ancak yaptırım önerme yetkisi bulunan Üniversite Etik Kurulunun dava konusu kararının, idari davaya konu olabilecek nitelikte kesin ve icrai nitelikte bir işlem olmadığı açık olduğundan; davanın bu gerekçe ile incelenmeksizin reddi gerekirken işin esası hakkında verilen temyize konu idare mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırlık görülmemiştir.

Ayrıca, dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının doçentlik başvurusu esnasında aynı makale ile ilgili yapılan inceleme sonucu Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı Etik İnceleme ve Soruşturma Komisyonunun 03.02.2011 tarihli raporu doğrultusunda davacının etik ihlalinde bulunmadığı yönünde karar alındığı da görülmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddiyle, temyize konu Muğla 1.idare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan davacı üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15(onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07/11/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.