2. Hukuk Dairesi 2017/5686 E. , 2018/13277 K.

[İctihat]

2. Hukuk Dairesi 2017/5686 E. , 2018/13277 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Mahkemece 08.04.2014 tarihli ara kararla ortak çocuk lehine 1.800,00.-TL tedbir nafakasına hükmedildiği halde; tefhim edilen kısa kararda “Kararın kesinleşmesine kadar tedbir nafakasının devamına, kesinleşmeden itibaren aylık 600,00 TL iştirak nafakasının davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine” karar verildiği, gerekçeli kararda ise “ortak çocuk için aylık 600,00 TL nafakanın kararın kesinleşmesine kadar tedbir, kesinleşmeden itibaren iştirak nafakası olarak davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, denmek suretiyle kısa karar ile gerekçeli karar arasında çelişki yaratılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 294/3. maddesi uyarınca, hükmün tefhimi her halde hüküm sonucunun duruşma tutanağına geçirilerek okunması suretiyle olur. Gerekçeli karar, tefhim edilen hüküm sonucuna aykırı olamaz (6100 s. HMK m. 298/2). Buna göre, tefhim edilen hüküm sonucu yanlış da olsa, gerekçeli kararın, tefhim edilen hüküm sonucuna uygun düzenlenmesi gerekmektedir. Yanlışlık ancak temyiz/kanun yoluna başvurulması ve kararın bozulması halinde düzeltilebilir. Tefhim edilen ve duruşma tutanağına geçirilen hüküm sonucu ile gerekçeli karar arasındaki aykırılık diğer yönler incelenmeden tek başına bozma sebebi olur. O halde, mahkemece yapılacak iş, 10.04.1992 tarihli 7/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı gözetilerek yeniden karar oluşturmaktan ibarettir.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer bölümlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi. 21.11.2018 (Çrş.)
KARŞI OY YAZISI
Kanunda açıkça belirtilmedikçe, hiç kimse kendi lehine olan davayı açmaya veya hakkını talep etmeye zorlanamaz (HMK m. 24/2). Tarafların ileri sürdükleri temyiz sebepleriyle bağlı kalınmadan, kanunun açık hükmüne aykırı görülen diğer hususların da incelenmesi için, öncelikle o hükmün taraflarca temyiz edilmesi zorunludur. Şayet bir hüküm farklı sebeplerle temyiz edilir ve temyiz incelenmesi sırasında 'temyiz sebebi' olarak ileri sürülmediği halde, kanunun açık hükmüne aykırı başka sebepler görülürse, o hüküm(temyiz edilen hüküm) ancak o zaman incelenebilir ve bozulabilir.
Yargıtay tarafların 'temyiz istemleri' ile her zaman bağlıdır. Ancak, kanunun açık hükmüne aykırılık varsa sadece 'temyiz sebepleri' ile bağlı değildir (HUMK m. 435/1, HMK m. 369/1). Özellikle burada 'temyiz istemi' ile 'temyiz sebepleri' kavramlarını birbiriyle karıştırmamak gerekmektedir. Temyiz edilmeyen hüküm incelenemez. Aksi taktirde, kanun yolu incelemesi için de geçerli olan “tasarruf ilkesi” (HMK m. 24/2) ihlal edilmiş olur.
Somut olayda, davalı erkeğin hükmün boşanmaya ilişkin bölümüne yönelik bir temyizi bulunmamaktadır. Temyiz dilekçesinde kararın boşanma yönünden temyiz edilmediği açıkça belirtilmiştir. Davacı taraf ise temyiz yoluna başvurmamıştır. Mahkemece hükme, boşanma kararı yönünden kesinleşme şerhi verilip karar nüfus müdürlüğüne gönderilmiştir. Kesinleşmiş boşanma hükmünün yasal dayanaktan yoksun olarak kaldırılması, taraflardan birinin ölümü halinde mirasçıların haklarının zarar görmesine sebep olacağı gibi, taraflar evlenmiş iseler evliliklerinin mutlak butlan ile iptal edilmesine ve yeni evliliklerinde çocukları olmuş ise soy bağı yönünden sorun yaşamalarına neden olabilir. Bu yüzden boşanma hükmünü temyiz etmeyen tarafların iradelerinin dışına çıkılarak, bu kadar ağır sonuçlar doğabilecek şekilde, kesinleşmiş hükmün bozulması usul ve yasaya uygun olamaz.
Diğer yandan, kısa karar ile gerekçeli karar arasında, hükmün hangi bölümünde çelişki yaratılmış ise o bölüm çelişkiden dolayı bozulabilir. Boşanma davalarına ilişkin kararlarda asıl dava (boşanma) ve ekleri olmak üzere birden fazla hüküm bulunmaktadır. Hükmün bir bölümünde çelişki yaratılması, temyiz edilen ancak çelişki bulunmayan diğer bölümlere yönelik temyiz incelenmesi yapılmasına engel olamaz. Diğer bir anlatımla, hükmün temyiz edilen bölümlerinden, sadece çelişki yaratılan bölüm veya bölümlerin sırf çelişkiden dolayı bozulması, çelişki yaratılmayan bölüm veya bölümlere yönelik temyiz isteminin ise esastan incelenip karara bağlanması gerekir.
Eldeki davada, davalı hükmü, kusur belirlemesi, tazminat istemleri, tedbir ve iştirak nafakası ile ortak çocuğun velayeti yönünden temyiz etmiştir. Mahkeme kararında sadece ortak çocuk yararına hükmedilen tedbir nafakası(TMK m.169) yönünden çelişki bulunmaktadır. Hükmün diğer bölümlerinde çelişki bulunmamaktadır. O halde, temyiz istemiyle bağlı kalınarak, hüküm sadece tedbir nafakası yönünden çelişkiden bozulmalı, hükmün diğer yönlerine ilişkin temyiz istemi esastan incelenmeli ve inceleme sonucunda; bozmayı gerektiren bir durum yoksa bu bölümler onanmalı, bozmayı gerektiren başka bir sebep var ise bu bölümler ancak o sebeple bozulmalıdır.
Hal böyleyken, 10.04.1992 tarihli 7/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı içerik ve amacından farklı yorumlanarak, hükmün çelişki bulunmayan bölümlerinin de çelişkiden dolayı bozulup temyiz isteminin tümünün esastan incelenmemesi ve üstelik hükmün temyiz edilmeyen yönlerinin de bozma kapsamına alınması usul ve yasaya uygun değildir.
Yukarıda açıklanan sebeplerle, sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.