3. Hukuk Dairesi 2018/5394 E. , 2018/12111 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/5394 E. , 2018/12111 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, dava dilekçesinde özetle; dükkanında yapılan kontrollerde klemens ile kısa devre edilerek sayaçtan geçmeden abonesiz olarak kaçak elektrik kullanımı yapıldığının 09/09/2013 tarihli kaçak elektrik tutanağı ile tespit edilmesi nedeniyle davalı hakkında bu tüketimin tahsili için ... 3. İcra Müdürlüğünün 2013/9664 Esas sayılı takip dosyası ile takip yapıldığını belirterek, davalının takibe itirazın iptali ile takibin kaldığı yerden devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, savunmasında özetle; söz konusu taşınmazda abonelik kaydının bulunmadığını, taşınmazı depo olarak kullanması nedeniyle elektrik tesisatını kullanmasına gerek olmadığını, taşınmazı tahliye ettikten sonra kendisinden önceki kiracının usulsüz ve kaçak kullanımı nedeniyle ve tek taraflı beyan ile söz konusu borcun tahakkuk ettirildiğini bu nedenle davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu karar dairemizin 2015/15329 E 2016/11308 K sayılı ilamı ile özetle; davalının 25/12/2010 başlangıç tarihli kira sözlemesi ile davaya konu adresi kullanmaya başladığı, adreste elektrik aboneliği yaptırmadığı, su aboneliğinin de 12.08.2011-28.12.2012 tarihleri arasında olduğu, bu nedenle abonesiz kaçak kullanımın 25/12/2010 tarihinde başladığının kabulü gerektiği, o halde somut olayda tutanak tarihinde yürürlükte bulunan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, 'Kaçak ve Usulsüz Elektrik Enerjisi Kullanılması Durumunda Yapılacak İşlemlere İlişkin Usul ve Esaslar' hakkında alınan 622 sayılı kararın 1/B maddesi uyarınca kaçak elektrik enerjisi kullanım süresinin 12 ay olarak alınması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile 90 gün için kaçak kullanım bedelinin tespiti doğru görülmediğinden, konusunda uzman bilirkişi heyetinden bahsi geçen yönetmelik ve yönetmelik hükümlerine göre yayınlanan usul ve esaslara göre yeniden rapor aldırılması gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
Bozma sonrası mahkemece yapılan yargılamada; bozma ilamına uyulmasına karar verilerek bilirkişi heyetinden rapor aldırılmış ve bu rapora dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Her ne kadar mahkemece 1512/2017 tarihli kök rapor ile 08/02/2018 tarihli ek rapora dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiş ise de, bu raporlar hüküm kurmaya elverişli değildir.
Yargıtay bozma kararına gerek iradi, gerekse kanuni şekilde uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme, uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi; hükmün bozma kararı kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da yeni bir hüküm kuramaz. Bozmaya uyulmakla, bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğar.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda ve Hukuk Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir.
Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).
Bu ilke, kamu düzeni ile ilgili olup; Yargıtay'ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.(Aynı yönde HGK.nun 26.2.1986 gün ve 1986/1-50 E.-174 K.; 11.5.1994 gün ve 1994/8-252 E.-314 K.; 1.12.1999 gün ve 1999/18-1041 E.-1006 K.; 11.5.2005 gün ve 2005/2-315 E.-333 K.; 27.09.2006 gün ve 2006/19-635 E.-573 K. sayılı ilamları).
Somut olayda, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmesi sebebiyle bilirkişi heyetinin yönetmelik atfı doğrultusunda 622 sayılı Kurul kararını esas alarak tüketim miktarını belirlemesi ve yine bozma ilamına uygun olarak kaçak elektrik tüketim süresini 12 ay esas alarak hesaplama yapması gerekirken, bilirkişilerce hazırlanan 08/02/2018 tarihli ek raporda A, B, C, D bentleri altında farklı farklı dönemler belirlenerek toplamda 380 gün için hesaplama yapılmıştır. Mahkemece bozma ilamına uygun olmayan ek bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
O halde, mahkemece yapılacak iş; yukarıdaki açıklamalar ışığında, önceki bozma ilamına uygun olarak konusunda uzman farklı bir bilirkişi heyetinden davacı kurumun davalıdan talep edebileceği kaçak elektrik bedelinin, Enerji Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ile bu yönetmeliğe dayanılarak çıkartılan 622 sayılı Kurul kararı ve dairemiz 2015/15329 E 2016/11308 K sayılı bozma ilamına uygun olarak hesaplanması için rapor aldırılarak sonucuna göre karar verilmesidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın HUMK.nun 428.maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden tarafa iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 27.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.