3. Hukuk Dairesi 2018/2616 E. , 2018/9924 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/2616 E. , 2018/9924 K.


'İçtihat Metni'

....

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar, 29/01/2012 tarihinde kendilerine ait evin çatı kısmında yangın çıktığını, bu yangında evin çatı katı ile bir kısım eşyaların tamamen yandığını ve bir bacanın çöktüğünü; davalı kurum tarafından evlerinin bulunduğu elektrik akımıyla ilgili gerekli bakım ve onarım işlemlerinin zamanında yapılmadığını, hiç bir önleyici güvenlik tedbiri alınmadan, davalı şirkete ait dağıtım şebekesi kapsamındaki direkten eve giden tellerdeki elektrik kontağından kaynaklanan yangın nedeniyle zarar gördüklerini; nitekim, yangının çıkış noktasının davalıya ait dağıtım şebekesi sınırları dahilinde olduğunu ve olay sonrası düzenlenen yangın raporuna göre de yangının nedeninin elektrik direği ve eve gelen tellerdeki elektrik kontağından kaynaklandığı şeklinde tespit edildiğini ileri sürerek; tespit dosyası ile belirlenen 6.869,00 TL maddi tazminat ile 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
Davalı vekili, cevap dilekçesinde; söz konusu olayda davalı kurumun kusuru bulunmadığını, gerilim hatlarının çekildiği tarihte gerilim hattının altında inşaat bulunmadığını, olayın meydana gelmesinde belediye ve fırın sahibinin kusurunun bulunduğunu, davacıların ve fırın sahibinin vefat eden çocuğa bakıp gözetme yükümlülüklerinin bulunduğunu, bu görevlerini yerine getirmediklerinden dolayı kusurlu olduklarını, talep edilen tazminatların fahiş olduğunu belirterek; davanın reddini istemiştir.
......
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi neticesinde Dairemizin 24.09.2014 tarih ve 2014/4685 E. 2014/12364 K. sayılı ilamı ile ''...davacıların tüketici oldukları ve taraflar arasındaki uyuşmazlığın 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında bulunduğu,bu nedenle o yerde ayrı bir tüketici mahkemesi var ise görevsizlik kararı verilmesi,yok ise davaya tüketici mahkemesi sıfatıyla bakılması gerektiği ...'' gerekçesiyle bozulmuş, bozma sonrası bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ise; kararın kısmen kabulü ile,4.664,92 TL maddi tazminatın olay tarihi olan 29.01.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş, hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2015/18306 esas 2017/4403 karar sayılı 03/04/2017 tarihli ilamıyla;
“...Somut olayda; davacılar kendilerine ait evin çatısında çıkan yangın nedeniyle evin çatı kısmı ile bir odadaki bacanın tamamen çöktüğünü,yine bir kısım ev eşyalarının yanarak kullanılamaz hale geldiğini, yangının çıkış noktasının ise davalıya ait dağıtım şebekesi içerisinde kaldığını belirtmişler, davalı kurum ise, meydana gelen yangının abonenin kendi kusurundan kaynaklandığını, yine yangın sonrası tutulan tutanakta da yangının elektrik tesisatından çıkmadığının belirtildiğini,bu şekli ile zararla illiyet bağı kurulamadığını savunarak; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, her ne kadar.....sayılı tespit dosyasında alınan 22.05.2012 tarihli inşaat bilirkişi raporu ile,01.06.2012 tarihli elektrik bilirkişi raporu ve 05.07.2012 tarihli mobilyacı bilirkişi raporları esas alınmak suretiyle hüküm tesisi yoluna gidilmiş ise de, davalı vekilinin tespit dosyasında alınan raporlara 26.06.2012 havale tarihli dilekçesi ile itiraz ettiği, yine davalı vekilinin eldeki dosyada yapılan yargılama sürecinde de defaatle tespit raporuna itiraz ettiklerini belirttiği de nazara alındığında,söz konusu tespit dosyasında alınan raporların hükme esas alınamayacağı kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca, mahkemece;yukarıda ifade edilen yasa hükümleri ve açıklamalar dikkate alınmak suretiyle, davalının tespit dosyasında alınan bilirkişi raporlarına itiraz ettiği, tespit dosyasında alınan raporların hükme esas alınamayacağının gözetilmesi; tespit dosyasında yapılan mahkeme gözlemi ve o dosyada alınan bilirkişi raporları da dikkate alınarak meydana gelen zarar ile söz konusu eylem arasında herhangi bir irtibat bulunup bulunmadığının her türlü şüpheden uzak şekilde tespitinin sağlanması yönünden, alanında uzman bilirkişi heyetinden mahkeme, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması suretiyle, sonucuna göre değerlendirme yapılması gerekirken; eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Söz konusu bozma ilamı uyarınca mahkemece; alınan bilirkişi raporu doğrultusunda yangının yapı girişi hattındaki bir kusur ya da eksiklik sonucu meydana geldiğine dair somut bir bulgu olmadığı, bunun dışında yangının başlangıç nedeni ile ilgili en kuvvetli olasılığın tuğlaya sarılan iletkenlerin elektriksel anlamda direncinin küçük olması sebebiyle şebekeden çok yüksek akım çekebileceği yüksek akımın ısıtıcı etkisi ile de yanma başlayacağı, bu şekilde çok yüksek akım çeken fen ve sanat kurallarına uygun olmayan bir sistem nedeniyle yangın meydana gelme olasılığının yüksek olduğu, bir an için yangının elektrikten kaynaklanmış olduğu kabul edilse dahi davalı ... şirketine kusur atfedilmesini gerektirecek bir illiyet kurulamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

....
Davalı şirket, bölgedeki elektrik enerjisinin dağıtımını yerine getirmektedir. Bu faaliyet varlığı ve niteliği itibariyle tehlike ve dolayısıyla zarar ihtimali taşıdığından davalı şirketin sorumluluğu, kusursuz sorumluluktur.
Borçlar Yasasının 58/1.maddesi gereğince imal olunan bir şeyin sahibi o şeyin korunmasındaki kusurundan dolayı oluşan zararlardan kusursuz sorumluluk ilkesi gereğince sorumludur. Enerji nakil hatları da maddede belirtilen imal olunan şey kapsamında olduğundan enerji nakil hattının sahibi bu tesisin korunmasından, bu bağlamda bakım eksikliğinden doğan zarardan kusursuz olarak sorumludur.
BK. m. 58'de öngörülen sorumluluğun söz konusu olması için, yapı eserinin yapım bozukluğu veya bakım eksikliğinden bir zarar doğması gerekir. Anılan maddedeki sorumluluk kusura dayanmayan kusursuz sorumluluk hallerinden olup, yapı eseri sahibi ancak davacının kusuru, üçüncü kişinin kusuru ve mücbir sebebin varlığının ispatı halinde sorumluluktan kurtulabilir.
Sorumlu kişi veya işletmenin kusurlu olup olmaması, özen ödevini yerine0 getirip getirmemesi, işletme veya nesnede (şeyde) bir bozukluk veya noksanın bulunup bulunmaması, meydana gelen zararın tazmin borcu yönünden bir etkiye sahip değildir. Zira, bunların sebep oldukları zararlarda, her türlü özen gösterilse, denetim ve gözetim görevi yerine getirilse, gerekli tüm tedbirler alınsa bile, gene çoğu zararın meydana gelmesini önlemek mümkün değildir.
Bu sebeple, sorumluluğun bağlandığı olgu ile zarar arasında uygun illiyet bağı kurulduğu zaman, sorumluluk gerçekleşmiş olacağından bu işletme veya nesnelerin sahip veya işletenleri, bunların sebep oldukları zararı gidermek zorundadır. ......
Bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında; olaya ilişkin yangın raporunda, direkten eve giden elektrik hattından yangın çıktığının belirtildiği, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda ise yangının çıkış noktası ile elektrik arasında illiyet kurulabilmesi için somut bulgu yer almadığının, yangının elektrik dışında soba, sigara, çocukların ateşle oynaması ve benzeri başka bir nedenden başlamış olmasının olasılık dahilinde olduğu, elektrikten kaynaklanmış olsa dahi davalı şirkete kusur atfedilmesini gerektirecek illiyet bağı kurulamadığının bildirildiği, bu şekilde bilirkişi raporunun ihtimale göre düzenlendiği, elektrikten kaynaklanması halinde dahi şirketin kusurunun olmadığı belirtilerek davalı şirketin kusursuz sorumluluğu kuralının göz ardı edildiği, illiyet bağının kesildiğine ilişkin kesin nitelemenin açıklanmadığı anlaşılmaktadır. Kusursuz sorumluluk ilkesi gereği gerekli tedbir ve kontrollerin yapılması gerektiği, davalı şirket tarafından denetim ve özen yükümlülüğünün yerine getirildiğinin tespit edilmediği görülmekle davalı şirketin faaliyeti ile ortaya çıkan zarar arasında illiyet bağının bulunduğu, davalı şirketin zarardan sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.
HMK. 281/2, 3.maddesinde; 'mahkeme bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği gibi tayin edeceği duruşmada sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebilir. Mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse yani görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabilir', 282.maddesinde; 'Hakim, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir' düzenlemesi yer almaktadır.
....

HMK. 281.maddesine aykırı olacak şekilde bilirkişi raporuna yapılan itirazlar karşılanmadan karar verilmiş olması doğru bulunmamıştır.
Bu durumda mahkemece önceki bilirkişi dışında oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifeti ile davalı şirketin kusursuz olarak sorumlu olduğu, olayın meydana gelmesi sonucunda ortaya çıkan zarar ile davalı şirketin faaliyeti arasında illiyet bağı bulunduğu gözetilerek davacı tarafın itirazlarını karşılayacak şekilde rapor alınarak kusur durumlarının tereddüde yer vermeyecek şekilde tespiti gerekirken, itiraza uğrayan bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/10/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


.......