3. Hukuk Dairesi 2018/5628 E. , 2018/9390 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/5628 E. , 2018/9390 K.


'İçtihat Metni'

.........

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, dava konusu taşınmazın 11/06/1998 tarihinde yapılan ihale sonucunda davalıya kiralandığını, kira sözleşmenin süresinin 9 yıl 6 ay 15 gün olup 15/06/1998 ile 31/12/2007 tarihleri arasını kapsadığını, kira sözleşmesinin 31/12/2007 tarihinde sona ermesinden sonra, kiralananın davalı şirketten 15/02/2008 tarihinde teslim alındığını, 20/03/2008 tarihinde yapılan ihaleyi dava dışı başka bir firmanın kazandığını ve ihalenin Bakanlıkça onanarak kesinleştiğini, ihaleyi başka bir firma kazandığı ve sözleşme süresi bitmiş olmasına rağmen ...........esas sayılı dosyası ile davalı şirketçe açılan ve ret ile sonuçlanan muarazanın men'ine dair dava dosyasında verilen tahliyenin tedbiren durdurulmasına dair mahkeme kararına istinaden 20/03/2008 tarihi ile 08/07/2008 tarihleri arasında dava konusu taşınmazın davalı şirketçe işletildiğini, 20/03/2008 tarihinde yapılan ihale bedelinin 775.587,03 TL+KDV olduğunu, müvekkili idarenin 2008 yılında yapılan ihale sonucunda ortaya çıkan yeni kira bedelinden mahrum kalarak zarara uğratıldığını, bu nedenle 20/03/2008-08/07/2008 tarihleri arasında mesire yeri işletmeciliğini gerçekleştiren davalı şirkete yapılan ihalenin, ihale bedeli olan 775.587,03 YTL+KDV üzerinden güne tekabül eden 235.836,00 TL+KDV'nin davalı şirketten tahsili gerektiğini, ayrıca davalının mesire yerini işlettiği döneme ait elektrik borçların ödemediğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalının 20/03/2008-08/07/2008 tarihleri arasında mesire yerinin ihale bedeli olan 775.587,03 TL üzerinden tekabül eden 235.863,00 TL+KDV kira bedeli ile 12.115,50 TL elektrik borcu olmak üzere toplam 247.978,05 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile davanın ıslah edilmiş miktar olan 1.846.310,50 TL üzerinden kabulüne karar verilmesi istenilmiştir.
.......
Davalı, sözleşmeye göre 15/06/1998 tarihinden 31/12/1998 tarihine kadar 6 ay 15 günlük kira bedeli alınması gerektiğini ancak toplam 12 aylık kira parasının talep ve tahsil olunduğunu, bu nedenle müvekkili şirketin 5 ay 15 günlük kira süresi kadar alacağı veya bu süre kadar bedelsiz kullanım hakkı bulunduğunu, ihale bedeli baz alınarak yeni dönem işlemiş kira parasının talep edildiğini ancak ihale alıcısı firmanın ihaleden vazgeçtiği, kira döneminden sonra müvekkili şirket tarafından işletilen dönem için 5 ay 15 günlük kira bedelinin süre olarak takasını talep ettiklerini, bu halde davacının talep edebileceği bir hakkı kalmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, sözleşme süresinin 31/12/2007 tarihinde dolduğu, ancak davalının bu yeri süre sonunda teslim etmeyip işletmeye devam ettiği, bu süre için hesaplanan aylık kira bedelinin 1.744,26 TL olduğu, 6 ay 15 günlük kira tutarının 11.337,69 TL olup davalıdan fazla olarak tahsil edilen 9.658,98 TL'nin güncellenerek mahsubu ile dava tarihi olan 13/02/2009 tarihi itibari ile davacının davalı şirketten kalan alacağının 1.081,34 TL olduğu, davalıdan fazla tahsilat yapılmış olması nedeniyle ceza şartının uygulanmaması gerektiği gerekçesiyle davanın kira alacağı yönünden kısmen kabulü ile; 1.081,34 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, elektrik tüketimi alacağı yönünden 5.388,00 TL'lik kısım için davanın konusu kalmadığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazın 15/06/1998 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalıya kiralandığı, kira sözleşmesinin sona erdiği 30/12/2007 tarihinden sonra kiralananın 15/02/2008 tarihli tutanak ile kiraya veren tarafından teslim alındığı,............sayılı dosyasında tahliye işlemlerinin tedbiren durdurulmasına yönelik verilen karar gereğince dava konusu taşınmazın, 20/03/2008 tarihinden, 07/07/2008 tarihinde tedbir kararının kaldırılmasına kadar davalı kiracı tarafından kullanıldığı uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık bu süre zarfından kiralananın kullanım bedelinin nasıl tespit edileceği noktasında toplanmaktadır Lehine ihtiyati tedbir kararı verilen taraf, ihtiyati tedbir talebinde bulunduğu anda haksız olduğu anlaşılır yahut tedbir kararı kendiliğinden kalkar ya da itiraz üzerine kaldırılır ise haksız ihtiyati tedbir nedeniyle uğranılan zararı tazminle yükümlüdür. Davalı tarafından, davacı aleyhine açılan muarazanın men'i istemli dava reddedilmiş ve ret kararı kesinleşmiş olmakla, bu dava kapsamında verilen ihtiyati tedbir kararının haksız olduğu anlaşılmaktadır. Kural olarak, haksız ihtiyati tedbirden doğan sorumluluk kusura dayanmamaktadır. Eylem ile zararlı sonuç arasında uygun nedensellik bağının bulunması, tazminat sorumluluğu için gerekli ve yeterlidir. Bu kapsamda, ihtiyati tedbirin kaldırıldığı tarihe kadar taşınmazın davalı tarafından kullanılmış olması nedeniyle davacının yoksun kaldığı gelirin hüküm altına alınması gerekmektedir. Dava konusu taşınmazın işletmeciliği için 20/03/2008 tarihinde, 103.140,75 TL muhammen bedel ile yapılan ihaleyi, muhammen bedeli üzerinden % 651 arttırımla dava dışı ...... kazandığı ve tedbir kararı nedeniyle davacının bu gelirden mahrum kaldığı anlaşıldığına göre davacının zararının sözü edilen ihale bedeli esas alınarak belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde taraflar arasındaki kira sözleşmesinde belirlenen kira bedeli esas alınarak tazminatın hesaplanması doğru değildir.

.........
1-Davalı kiracı, 1998 yılı kira bedelinin fazla alındığını, bu nedenle davacıdan 5 ay 15 günlük kira alacağı bulunduğunu beyanla alacağın takasını talep etmiş, Mahkemece fazla ödendiği kabul edilen 9.658,98 TL güncellenerek, hükmedilen tazminat miktarından mahsup edilmiş ise de; taraflar arasındaki 15/06/1998 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde ihale bedeli 18.201 TL'nin 1998 yılı kirası olarak alınacağı, % 25'in peşin, geri kalan % 75'inin 03/08/1998, 01/10/1998 ve 01/11/1998 tarihlerinde üç taksitte ödeneceği kararlaştırılmıştır. Söz konusu ihale bedelinin 1998 yılı kirası olarak yani 6 ay 15 günlük kira bedeli olarak tahsil edildiği anlaşılmakta olup davalının fazla kira ödemesi bulunmadığından ödenen kira bedelinin tazminat miktarından mahsup edilmesi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci ve ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, üçüncü bentte açıklanan nedenle davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.10.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.


.....