3. Hukuk Dairesi 2018/1724 E. , 2018/9345 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/1724 E. , 2018/9345 K.


'İçtihat Metni'

.........

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davalılar ... ve.........aleyhine açılan davanın kabulüne, diğer davalılar aleyhine açılan davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davacı vekili tarafından istenilmekle, duruşma günü olarak belirlenen 07.11.2017 tarihinde gelen davacı vekili Av. ..., davalı ...... vekili Av. ..., davalı ...Ş. vekili ....... sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra nevakısın giderilmesi bakımından dosya mahalline geri çevrilmiş, bu kez yeniden gelmekle; belli günde dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, 16.02.2002 tarihinde meydana gelen patlama ve sonrasında oluşan yangın nedeniyle oto radyatörleri ve soğutma sistemleri imalatı yapan fabrikasının büyük bölümünün ağır hasar gördüğünü, davalılardan........tehlikeli maddelerin neden olacağı zararlı sonuçları önleyici önlem ve uyarılar ile teknik donanımları da gözönüne almadan gaz vermeye devam etmesi,...... çalışanı ...'ın hafriyat çalışması yaparken.....tankının vanasını iş makinası ile koparması ve arkasından doğalgaz borularına çarpmak suretiyle gazın tesise dolmasına sebebiyet vermesi,......doğalgaz kaçağına karşı alarm ve otomatik selonoid vana ile gaz kesme sistemi koymaması, .....ise tehlikeli maddeleri üreten ve satanlara ilişkin zorunlu sigorta poliçesini yapması nedeniyle uğradığı zarardan sorumlu olduğunu ileri sürerek; inşaat ve binalar, kullanılmayacak bina enkazının atılması ve yıkım masrafları, makina ve teçhizat,
.....
ticari işletmenin uğradığı taahhütlerinin ifa ve gecikmesinden doğan zarar, mamul yarı mamul ve hammadde, kar mahrumiyeti, işyerinin naklinden doğacak maaliyetler, işçi getirip götürme masrafları, olaydan dolayı ticari işletmenin işine son vermek zorunda olduğu işçilere ödenen tazminat ve sosyal giderler, iş yerinin uğramış olduğu iş kaybına ait giderler ve ticari itibarın zedelenmesi nedeniyle toplam 110.000.000.000 (yeni 110.000) TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılardan .......i ile ...; meydana gelen olayda bir kusurlarının bulunmadığını, ...... tankına iddia edildiği gibi iş makinasının çarpmadığını, usulsüz askıya alınmış olan ....... tankının düşmesi nedeniyle vananın kırıldığını savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
Davalı ........tankından ve olay yerinde bulunan kolay tutuşan maddelerden kaynaklandığını, ...... tankının bulunduğu yerde dogalgaz şebekesi veya tesisatının olmaması nedeniyle kendisine atfedilecek kusur bulunmadığını, olayla ilgili soruşturma dosyasında da iş makinasının doğalgaz borularına çarptığına ilişkin iddia bulunmadığı gibi boruların sağlam olduğunun olaydan sonra çekilen fotoğraflarla sabit olduğunu, fabrikada bulunan regülatörlerde yüksek debili ve/veya kontrolsüz gaz çıkışlarında alçak basınç otomatik kapama sisteminin mevcut olduğunu, ceza dosyasında alınan bilirkişi raporunda da regulatörde hasar olmadığının tespit edildiğini, ayrıca regülatörde slam-shut valvesin olup olmamasının dava ile ilgisinin olmadığını, olaya doğalgaz sebebiyet vermediğinden alçak basınç otomatik kapama sisteminin devreye girmeyeceğini, yine tesisatta ana kolun kesme vanasının ve solenoid vananın mevcut olduğunun fotoğraflar ve projelerden de anlaşılabileceğini, iç tesisatın heryerine gaz alarm cihazı konulmasını zorunlu kılan bir mevzuat olmadığı gibi teknik olarak da mümkün bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ...; davacının zararlarını sigorta şirketlerinden tahsil ettiğini, yaptığı tahsilatın talep ettiği zararın çok üstünde olduğunu, patlamaya sebep olan tankın davacıya ait olduğunu, müvekkilinin davacıya sadece gaz satışı yaptığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ...... davalı ...nin sigortacısı olması nedeniyle sorumluluğunun da adı geçenin kusuruna bağlı olduğunu, olayda sigortalının kusurunun bulunmadığını, kusurun davacı ve diğer davalılara ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; olay nedeniyle.......... Mahkemesinde görülen 2002/86 Esas sayılı dava dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesinde; her ne kadar fabrika içindeki doğalgaz tesisatında “alçak basınç otomatiğinin” projelendirilmemesi ve bu haliyle fabrikaya doğalgaz verilmesi sebebiyle olayda ....... 1/8 oranında kusurlu olduğu mütalaa edilmiş ise de; ceza dosyasının zamanaşımı nedeniyle ortadan kalktığı, ayrıca ceza hakimince benimsenen ve kesinleşen maddi olgu hukuk hakimini bağlar ise de, kusur yönünden hukuk hakimini bağlamayacağı, hükme esas alınan kök ve ek bilirkişi raporlarından; ....soruşturma sırasında olay yerinde keşif yapılarak aldırılan bilirkişi raporu ile regülatörün üzerinde harici bir hasar olmadığının ve ........ tankının vanasının aşırı zorlanma sonucunda bağlantı cıvatalarından koptuğununun belirlendiği, bu .../...

.......

bilirkişi raporunda fabrikanın doğalgaz tesisatında hasar olup olmadığı, patlama sonucu meydana gelen yangına doğalgazın katkısının olup olmadığı yönünde tespit yapılmadığı, ayrıca fabrikanın doğalgaz ile çalışan üretim ve kazan dairesi kısımlarına ait tespitin de mevcut olmadığı..... hazırlanan yangın raporunda da patlamanın ve yangının ...... sızıntısından kaynaklandığının belirtildiği, fabrikadaki doğalgaz tesisatının patlama sonucu zarar gördüğü ve doğalgazın yangına katkıda bulunduğuna dair bir tespitin mevcut olmadığı, .....arafından hazırlanan inceleme raporunun ise.......Mahkemesinde aldırılan bilirkişi raporu doğultusunda hazırlandığı, inceleme raporunda farklı olarak loder sürücüsünün panikleyerek fabrika içindeki doğalgaz borularına çarpıp onları tahrip etme ihtimalinin olması nedeniyle doğalgaz kaçağına da neden olduğunun belirtildiği, ancak davalı ...'ın alınan ifadesinde bu yönde bir beyanının olmadığı, olay yerinde tespit yapan diğer bilirkişilerin raporları ile tüm tanık ifadelerinde doğalgaz borularının hasar gördüğünün belirtilmediği, ayrıca dosya içinde yer alan doğalgaz hattına ait bazı fotoğraflarda hattın fotoğraflarda görünen kısmının sağlam olduğu, regülatörün parçalanmadığı, vana bağlantılarının ayrılmadığı, daha da önemlisi regülatör ve fotoğraflarda görünen hattın yangına ve alevlere mağruz kalmadığının görüldüğü, doğalgaz kaçağının patlama sonucu meydana gelmesi halinde sarı renkle boyalı olan hattın üzerinde yanma sonucu renk değişimlerinin ve islenmelerin oluşmayacağı, dosya kapsamında ve davacı delilleri arasında sunulan tüm fotoğraf ve bilgisayar çıktılarında parçalanmış doğalgaz hattını gösterir fotoğrafa rastlanmadığı, tüm bu hususlardan ..... taşınması, kullanılması ile ilgili .... standartlarına fabrika sorumlularının bilerek veya bilmeyerek uymadıklarının anlaşıldığı, dolayısıyla meydana gelen yangının doğalgazla ilgisinin olmaması nedeniyle davalı ..... olayda kusursuz olduğu, davalı .......'nin ise davacıya ait işyerine sadece .... temin ettiği, ........ tankının mülkiyetinin ve kurulumunun davalıya ait olmadığı, dolayısıyla olayda kusuru olmadığından meydana gelen zarardan gerek kendisinin, gerekse sigortacısı davalı ..... sorumlu tutulamayacağı, davalılar .........le loder sürücüsü ...'ın fabrika alanında hafriyat işi için Belediye ve ..... izin alınıp alınmadığını soruşturmadan, izin belgesini görmeden işe başladığı ve dolayısı ile olayda %25'lik kusurun davalılar....le loder sürücüsü ...'a, %75'lik kusurun da davacıya ait olduğu gerekçesiyle; davanın davalı.................. ile ... yönünden kabulüne, diğer davalılar ......yönünden davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dava, davacıya ait işyerinde meydana gelen patlama ve sonrasında oluşan yangın nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Davacı, işyerinde hafriyat çalışması yapmakta olan ..........çalışanı olan diğer davalı ...'ın iş makinası ile ....... tankının vanasını kopardığını, devamında doğalgaz borularına da çarparak tahrip ettiğini, ...... tankından sızan gazdan dolayı ilk patlamanın meydana geldiğini, akabinde tahrip olan doğalgaz borularından sızan gaz nedeniyle ikinci patlamanın ve işyerindeki eşyaların zarar görmesine neden olan yangının meydana geldiğini ileri sürmüştür.
........

Davalılar....... ise; yangının ...... tankından ve olay yerinde bulunan kolay tutuşan maddelerden kaynaklandığını, olayla ilgili soruşturma dosyasında iş makinasının doğalgaz borularına çarptığına ilişkin iddia bulunmadığı gibi boruların sağlam olduğunun olaydan sonra çekilen fotoğraflarla sabit olduğunu savunmuştur.
Buna göre, uyuşmazlık; davacı şirkete ait işyerinde yapılan hafriyat çalışmaları sırasında dogalgaz borularının tahrip olup olmadığı, buna bağlı olarak doğalgaz borulardan sızan gazın işyerinde meydana gelen yangına ve dolayısıyla zararın artmasına katkıda bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Her ne kadar, mahkemece; uyuşmazlığın çözümü için, konusunda uzman kişilerden oluşan bilirkişi kurulundan rapor aldırılmış ise de, bilirkişi kurulu tarafından yapılan inceleme yeterli değildir. Zira, davacı tarafça delil olarak dayanılan (ve bilirkişiler tarafından ......... tarafından hazırlanan inceleme raporuna esas alındığı bildirilen)........ sayılı tespit dosyası, dosya içerisinde bulunmadığından, gerek bilirkişi kurulu tarafından, gerekse mahkeme tarafından incelenip değerlendirilmemiştir.
Hal böyle olunca, mahkemece; öncelikle davacı tarafça delil olarak dayanılan......... tespit dosyasının getirtilmesi, sonrasında bilirkişi kurulundan tespit dosyasında alınan rapor ile ekindeki fotoğrafları da değerlendiren, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor aldırılarak ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucunda hazırlanan bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre, davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bendde açıklanan nedenle davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 1.630 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.10.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.



.......