3. Hukuk Dairesi 2017/3382 E. , 2018/8375 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/3382 E. , 2018/8375 K.


'İçtihat Metni'

.....

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalı ile aralarında herhangi bir kira sözleşmesi bulunmadığı halde davalının ödenmeyen kira alacağına dayalı olarak aleyhine icra takibi başlattığını, dava konusu 6 nolu taşınmaza ilişkin 30.04.2006 başlangıç tarihli yıllık 2100.-TL bedelli kira sözleşmesinin davalı ile dava dışı ..... arasında akdedildiğini, sözü geçen kiralananın 2006 2007 ve 2008 yıllarına ait kira bedellerinin tamamını davacıya ödediğini, 2009 yılına ait kira bedeli hususunda davacı ile anlaşamayınca kiralananı tahliye ettiğini; dava konusu 4 nolu daireye ait kira sözleşmesinin taraflarının ise davalı ile dava dışı ......... olduğunu ve kira bedellerinin tamamının dava dışı başlatılan icra takibi nedeniyle........tarafından davacıya ödendiğini, belirterek davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacı kiracının 12.07.2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile 4 nolu daireyi sezonluk olarak kiraladığını, 30.04.2006 tarihinde ise 4 nolu daire ile birlikte 6 nolu dairenin de kiralanması hususunda anlaştıklarını, kiralananların her birine ait kira bedelinin 2008-2009 döneminde yıllık 2100.-TL, 2009- 2010 yılına ait kira döneminde ise yıllık 4800 TL olduğunu, davacının her iki daireye ilişkin 2008-2009 dönemine ait bakiye 2100 TL, 2009- 2010 dönemine ait ise 9600.-TL olmak üzere toplam 11.700.-TL kira borcu bulunduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının ve davalının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
HMK’nun ispat yükünü düzenleyen 190. maddesine göre ispat yükü; kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Türk Medeni Kanunu'nun 6. maddesi gereğince de, 'Kural olarak, herkes iddiasını ispat etmekle yükümlüdür.' düzenlemeleri mevcuttur.
.....Kural olarak, kira ilişkisinin varlığını ve aylık kira bedelinin ne kadar olduğunu ispat külfeti davalı kiraya verene, davacı kiracı tarafından kabul edilen kira bedelinin ödendiğinin ispat külfeti ise davacıya düşer. Davalının talep ettiği kira miktarına göre ...nun 200. maddesi hükmü uyarınca davalı kira bedelini yazılı belge ile kanıtlamak zorundadır. Aksi halde davacının bildirdiği miktar esas alınmalıdır. Yine davacı kiracı da kira borcunun ödendiğini H.M.K.nun 200. maddesi gereğince yazılı belge ile ispat etmelidir.
Somut olayda; Davacı dava dilekçesinde dava konusu 6 nolu dairede kiracı olarak bulunduğunu ancak kira borcu bulunmadığını bildirmiş, davalı kiraya veren ise 4 nolu daireye ilişkin taraflar arasındaki 12.07.2004 başlangıç- 30.04.2005 bitiş tarihli kira sözleşmesini dosyaya sunmuştur. O halde davalının 4 ve 6 nolu dairelerde kiracı sıfatı ile bulunduğu hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık kira bedelinin miktarı noktasında olup davalı kiraya verenin kira bedelini ispat etmesi gerekmektedir.
Davacı kiracı 2009- 2010 dönemine ait kira bedeli hususunda davalı ile anlaşma sağlanamaması üzerine kiralananı tahliye ettiğini bildirmiş ise de, anahtar teslimi hususunda yazılı delil sunmamıştır. Bu durumda davacı kiracı anahtar teslimini kanıtlayamadığına göre davalı kiraya veren tarafından talep edilen dönemlere ait kira alacağının varlığı hususu tartışmasızdır.
Dava konusu 4 nolu daireye ilişkin; Davalı tarafından dosyaya sunulan 12.07.2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde kira bedeli yıllık 2000.-TL olarak belirtilmiş olup hususi şartlar 6. maddesinde 'kira bedelinin yıllık...... ortalaması oranında' artırılacağı kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde yıllık kira miktarı açıkça belirtilmiş, hususi şartlarda da kira parasının ne şekilde artırılacağı tereddüte yol açmayacak ve kolayca hesaplanacak şekilde gösterilmiştir. Sözleşmeye bağlılık ilkesi gereği, bu artış şartı tarafları bağlar ve davalı kiracının yıllar itibariyle sözleşmedeki artış oranına uygun artışlarla kira parasını ödemesi gerekir.
Dava konusu 6 nolu daireye ilişkin ise; Davalı kiraya veren tarafından taraflar arasında zımni anlaşma yapılarak 2009-2010 yılına ait kira bedelinin yıllık 4.800.-TL olduğu hususu ispat edilememiştir.
Bu durumda Mahkemece yapılacak iş; Dava konusu 4 nolu daireye ilişkin sözleşmede yazılı artış oranı doğrultusunda kira miktarının ne kadar olduğu belirlenerek; 6 nolu daireye ilişkin ise talep edilen dönemde davacının kabul edip ödediği kira bedeli üzerinde durularak istenen döneme ait ödenen kira bedeli tereddüte yer vermeyecek şekilde tespit edilip kira alacağı hesaplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-) Kabule göre de; davalının yargılama gideri talebi yönünden temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacının davasının reddine karar verildiği halde davalı tarafından yapılan yargılama masrafları ile ilgili hüküm kurulmamış olması da doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı ve davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına, üçüncü bentte açıklanan nedenle hükmün HUMK.'nun 428. Maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 12.09.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.

............