3. Hukuk Dairesi 2017/10146 E. , 2018/5558 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/10146 E. , 2018/5558 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ:TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı şirketler tarafından, ... 'da düzenleyecekleri meslek içi eğitim programında, eğitimlerin düzenleneceği mekan olarak kendi sınıflarının tercih edildiğini, bu kapsamda yapılan görüşmeler sonucu toplam 214 saatlik elektronik donanımlı sınıf kiralama hizmeti verildiğini, eğitimin hemen sonrasında davalı şirketlerle yapılan görüşmelerde hizmet bedeli olan 18.869,56 TL 'nin ... Yer Hizmetleri A.Ş.'ye fatura edildiğini, ancak ... Yer Hizmetleri A.Ş.'nin iade faturası düzenleyerek, ... A.O.'na fatura edilmesini ve ödemenin ... A.O. tarafından yapılacağının belirtildiğini, ... yetkililerinin talep ettikleri indirimin yapılarak 18.000,00 TL tutarındaki faturanın ... A.O.'na tebliğ edildiğini, ... A.O. yetkililerinin kiralama sözleşmesini talep ettiğini, fakat kiralamanın sözlü anlaşmaya dayandığının bildirildiğini, yazılı ve sözlü tüm görüşmelerin tamamına uygun hareket etmelerine rağmen ... A.O.'nun faturayı noter kanalı ile iade ettiğini, faturada tutar uyuşmazlığının gerekçe gösterildiğini belirterek 18.000,00 TL alacaklarının tahakkuk tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizi ile birlikte, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.Davalı ...Ş, davalı ... A.O.'nın yer hizmetlerini yaptıklarını davacı ile aralarında anlaşma olmadığını belirterek davanın reddini; davalı ... A.O., aralarında yazılı sözleşme olmadığını, talep edilen günlük tutarın emsallere göre fahiş olduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.Mahkemece; davalı ...Ş. Yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... A.O. Yönünden ise davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün davacı ve davalı ... A.O tarafından temyizi üzerine, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 23.10.2014 tarih 2014/9054 Esas ve 2014/11524 Karar sayılı ilamı ile, '.... Davacı, delilleri arasında yemin deliline de dayandığına göre mahkemece davalı ...Ş' nin kiracılığı konusunda, diğer davalı ...O. yönünden kira bedelinin miktarı konusunda davacıya yemin teklif etme hakkı bulunduğu hatırlatılarak sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerektiği ' gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiş, bozma üzerine yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Davacının ... A.O yönünden temyiz itirazlarının incelemesine gelince;
Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2013/13-597 E, 2014/62 K sayılı ilamında da vurgulandığı üzere; “Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen biçimde inceleme ve araştırma yapmak ve yine o kararda belirtilen hukuksal esaslar gereğince karar vermek yükümlülüğü oluşur. Bu itibarla mahkemenin sonraki hükmünün bozmada gösterilen ilkelere aykırı bulunması, usule uygun olmadığından bir bozma nedenidir. Bozma kararı ile dava, usul ve yasaya uygun bir hale sokulmuş demektir. Bozmaya uyulduktan sonra buna aykırı karar verilmesi usul ve yasaya uygunluktan uzaklaşılması anlamına gelir ki, böyle bir sonuç kamu düzenine açıkça aykırılık oluşturur. Buna göre, Yargıtay’ın bozma kararına uymuş olan mahkeme, bu uyma kararı ile bağlıdır. Bozma kararında gösterilen biçimde inceleme yapmak, yada gösterilen biçimde yeni bir hüküm vermek zorundadır. Aynı ilke, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 05.02.2003 gün ve 2003/ 8-83 E., 2003/72 K.; 17.02.2010 gün ve 2010/9-71 E., 2010/87 K. sayılı ilamlarında da benimsenmiştir.Bu ilke kamu düzeni ile ilgili olup, Yargıtay'ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.
Tüm bu açıklamalar kapsamında somut olay değerlendirildiğinde; Bozma ilamında davalı ... A.O 'nın kiracılığı kabul edilmiş, adı geçen davalı yönünden kira ilişkisinin ispatına yönelik değil kira bedelinin miktarı hususunda davacıya yemin hakkı olduğu hatırlatılması yönünden önceki hüküm bozulmuştur. Kural olarak bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda mahkeme için zorunluluk doğar. Mahkemece, uyulmasına karar verilen 23.10.2014 tarihli bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
O halde mahkemece; kira bedelinin miktarı yönünden davacıya davalı ... A.O' na yemin teklif etme hakkı olduğu hatırlatılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, açıklanan bu ilkelere aykırı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK. nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.