3. Hukuk Dairesi 2017/11425 E. , 2018/4074 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/11425 E. , 2018/4074 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat-alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne ve birleşen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi davalı ...Tic.Ltd.Şti. tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen, 17.04.2018 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalı vekili Av.... geldi. Karşı taraf davacı ... Mimarlık İnş.Tur.Tic.A.Ş. Vekili Av.... geldi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı ... asıl davada, davalı ...ile imzalanan 01.09.2012 başlangıç tarihli kira mukavelesi uyarınca şirketin ..., ... ...Alışveriş Merkezindeki sinemada, kiracı olduğunu, mecurdaki faaliyeti için, diğer davalı eliyle tadilat çalışması yapmakta iken 08.09.2012 tarihinde yangına sebebiyet verildiğini ve AVM'de ciddi hasar meydana geldiğini, yangının, davalıların tadilatta kullandığı kaynak makinasının çalışmasından çıktığının itfaiye raporu, olay yeri inceleme raporu, ve ... SHM nin 2012/92 D iş sayılı dosyasında alınan yangın bilirkişi raporu ile sabit olduğunu, ayrıca kiralanan ...ile birlikte 6 mağazanın daha tamamen kullanılamaz hale geldiğini, bu mağazaların üstündeki çatının tamamen çökmüş olduğunu, AVM’nin kalan kısmında ise is ve koku nedeniyle ayrıca söndürme çalışmaları sırasında verilen su nedeniyle tüm havalandırma kanallarının, tavan ve duvar alçıpanlarının, yer döşemelerinin, pek çok mağazadaki ürün ve demirbaşların zarar gördüğünü, ayrıca soğuk gıda mağazalarındaki tüm ürünlerin bozulduğunu ve atılmak zorunda kaldığını, meydana gelen yangın nedeniyle mevcut haliyle AVM'nin kullanılamaz durumda olduğunu, hasar bedelinin tam olarak belirlenememiş olmakla birlikte ilk etapta sigorta eksperince verilen ön ekspertiz raporunda hasarın 6.500.000 TL mertebesinde olduğunun tahmin edildiğini, ayrıca yangına bağlı olarak davacının AVM'den olan kira gelirinden de mahrum kaldığını, tam kapasite ne zaman kira getirebilir duruma geleceğinin de belirsiz olduğunu belirterek fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla 6.500.000 TL hasar tazminatı ile 500.000 TL kira kaybı olmak üzere toplam 7.000.000 TL tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir. Aynı davacı, birleşen davasında ise, yangın nedeniyle ciddi zarar gören ve mağazasını yeniden işletmeye açamayan, bu sebeple kira akdi feshedilen kira akitlerine konu mağazaların yeniden kiralanmasına değin geçecek süre için uğranılan kira kaybının keşif suretiyle bilirkişilerce tespit ettirilmesini, tespit edilecek yeniden kiralama için geçecek sürede doğmuş kira kayıpları ile, AVM'nin çoğunlukla 23.10.2012 tarihinde ancak ciddi zarar gören mağazaların (depoların) ise 24.11.2012 tarihinde açılmış olması itibariyle bu açılış tarihlerine göre hesaplanan (... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinde ikame edilen dava ile istenen 500.000 TL dışında kalan) bakiye 673.281,17 TL kira kaybının; (Eylül 2012 kira kaybı tutarlarının iş bu dava ile talep edilen 55.972,95 TL’sına 06.09.2012 tarihinden, Ekim 2012 kira kaybı 555.932,92 TL'nin 06.10.2012 tarihinden, Kasım 2012 kira kaybı 61.375,30 TL'nin 06.11.2012 tarihinden, kira akitleri feshedilen mağazaların mahrum kalınan kira gelirleri için ise) her bir ayın altıncı günüden başlamak üzere, işleyecek Merkez Bankasının kısa vadeli kredilere uyguladığı avans faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, karar verilmesini istemiş, 10/03/2016 tarihli ıslah dilekçesi ile birleşen dava tutarını 114.282,63 TL daha artırmak suretiyle, kira bedeline ilişkin olarak toplam talebini 1.287.563,06 TL olarak ıslah etmiştir.
Davacı ...Ş.; 01.09.2012-01.09.2013 tarihleri arasında sigortalı bulunan davacı ...Mimarlık İnşaat Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ.Tic.A.Ş.'ne ait ... ...AVM'de 08.09.2012 tarihinde çıkan yangın sonucu meydana gelen hasara ilişkin olarak sigortalıları tarafından sorumlular aleyhinde 7.000.000 TL üzerinden tazminat davası açıldığını, davacı ... şirketi tarafından yaptırılmakta olan hasar tespit işlemlerinin halen devam ettiğini, bu işin zaman alacağından sigortalının bir an evvel onarım çalışmalarına başlayabilmesi için sigortalının davacı ... şirketinden avans talebinde bulunduğu, davacı şirketçe tespit olunacak kesin hasar bedelinden tenzil edilmek kaydıyla 10.10.2012 tarihinde sigortalıya 1.500.000,00 TL, hasar bedeli ödendiğini, dava konusu hasar tazminatının şimdilik 1.500.000.-TL'sının davacı ... şirketince işbu dosya davacısı olan sigortalıları ...Mimarlık İnşaat Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ.Tic.A.Ş.'ye ödendiğinden, TTK 1472/1 mad. uyarınca sigortalılarının açtığı iş bu davanın, ödedikleri miktar için taraflarınca devam ettirileceğini, bu doğrultuda fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla sigortalı/davacı ...Mimarlık İnşaat Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ. Tic.A.Ş.'ye ödenen 1.500.000,00 TL'nin 10.10.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile taraflarına ödenmesine karar verilmesini istemiş, 18/02/2013 tarihli ıslah dilekçesinde, 06/12/2012 tarihinde dava konusu hasarın 4.635.031,58 TL'sinin daha davacı ... şirketince iş bu davanın davacısı olan sigortalı ...Mimarlık İnş.Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ.Tic.A.Ş.'ye ödendiğini, 1.500.000,00 TL'ye ilaveten sonradan ödenen 4.635.031,58 TL'için de davaya devam ettirileceğini, belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak sigortalı/davacı ...Mimarlık İnş. Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ. Tic AŞ'ye ceman ödenen 6.135.031,58 TL'nin avans (1.500.000,00 TL için 10.10.2012 tarihinden, 4.635.031,58 TL için 06.12.2012 tarihinden itibaren işleyen) faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.
Davalı ...Tic.Ltd.Şti., bu davada pasif dava ehliyetlerinin bulunmadığını, diğer davalı ...’in 09/09/2012 tarihli kolluk ifadesinde ...Turizm. Ltd. Şti. adına olay yerinde söküm işleri yaptığını beyan ettiğini, kaldı ki ...’in yangına sebep olacak kaynak işlemi yapmadığını beyan ettiğini, dolayısıyla çalıştıran olarak sorumluluğu bulunan şirketin ...Turizm Ltd.Şti. olduğunu, ...AVM’de vuku bulan yangının çıkış nedenleri, gelişme ve yayılma nedenlerinin netleşmediğini, mezkûr yangın nedeniyle oluşmuş hasarın miktarı ve hasara ilişkin sorumluluklarının ve kusur oranının tespit edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...; olay yerine söküm işlemi için gittiğini, ne resmi ne de fiili olarak işe başlamadığını, yangına sebebiyet olan kaynak işini yapmadığını, olay yerine sadece söküm için gerekli malzemeleri götürüp bıraktığını, belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; Asıl davada hasara yönelik tazminat davasının kısmen kabulüne, 6.044.742,40 TL tazminatın 08/09/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacı ... Sigorta A.Ş.'ye verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, asıl ve birleşen İst.10.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/344 E.sayılı kira kaybı alacağı davasının kabulüne, 1.287.563,80 TL kira alacağının 555.972,21 TL'sinin 06/09/2012 tarihinden, 555.932,92 TL'sinin 06/10/2012 tarihinden, 61.375,30 TL'sinin 06/11/2012 tarihinden, 114.283,37 TL'sinin ise dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacı ...Mimarlık A.Ş.'ye verilmesine, karar verilmiş, karar davalı ...Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı ...Tic.Ltd. şirketinin dava konusu taşınmazı 01/09/2012 tarih ve 10 yıl süreli kira sözleşmesi ile davacı ...Mimarlık İnş. Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ.Tic.A.Ş.’den kiraladığı ve dava konusu AVM'nin ... bölümünde 08.09.2012 tarihinde meydana gelen yangınla AVM nin hasar gördüğü hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. ... Belediyesinin 13.09.2012 tarihli itfaiye yangın raporunda, ... ...AVM'deki yangının, 08.09.2012 tarihinde ...bölümleri ve çatısında meydana geldiği, yapının duvarlarının ytong, çatısının çelik konstrüksiyon üzeri mebranla örtülü olduğu, yangının AVM’nin 1. katında bulunan 5 numaralı sinemanın makinist odasında kaynak yapılması esnasında meydana geldiğinin tahmin edildiği, yangında çelik çatı ve kaplamanın, cephe duvarlarının, alçıpanların, izolasyonun, boyanın, havalandırma klimalarının, elektrik tesisatının, cephe alüminyumlarının, camların, alüminyum doğramaların, demir işlerinin, yangın tesisatının, yangın ihbar tesisatının, yük asansörünün, kamera sisteminin ve zemin kaplamalarının müdahalede kullanılan sudan hasarlandığı belirtilmiştir. Mahkemece mahallinde keşif yapılmadan Sigorta Hukukçusu, İnşaat Yüksek Mühendisi, Afet Acil Durum Merkezi Koord., Makine mühendisi, Elektrik Mühendisi, SMMM bilirkişilerden oluşan heyetçe, ekspertiz raporunun hazırlanmasında esas alınan ve üzerinde mutabık kalınan ara hesaplamalara ilişkin metraj tabloları ile birim fiyat esaslı hasar onarımı keşif özeti cetvellerinin hazırlanan 22/07/2014 tarihli raporda; 6.044.742,40 TL mertebesinde bir hasar oluştuğu kanaatine varıldığı, bunların kadri maruf olduğu, belirtilmiştir. Davalı şirket tarafından alınan kök ve ek raporlara itiraz edilmesine rağmen itirazları mahkemece değerlendirilmeden davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu durumda mahkemece davalının itirazları da değerlendirilerek içinde yangın konusunda uzman bir bilirkişinin de bulunduğu, ehil ve yetkin bilirkişilerden oluşturulacak bir heyetten rapor alınarak yangının büyüyüp yayılma sebepleri ile yangına müdahalede eksiklikler olup olmadığı, AVM'de gerekli yangın tertibatının bulunup bulunmadığı, yangına yanlış müdahale nedeniyle oluşmuş hasar olup olmadığı, hasarın artmasına neden olunup olunmadığı, AVM'nin inşasında kullanıldığı anlaşılan mebranın yangının yayılmasına ve hasarın artmasına neden olup olmadığı, belirlendikten ve tarafların kusur durumu tam ve açık şekilde tespit edildikten sonra belirlenecek duruma göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yetersiz bilirkişi raporu ve eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir.
2-) Bozma nedenine göre, davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, ikinci bendde açıklanan nedenle davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 1.630 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı tarafa verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.04.2018 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
Davada, kiracısı bulunulan yerde tadilat çalışması yapılırken çıkan yangın nedeniyle, AVM'de ciddi hasar meydana geldiği ileri sürülerek; davalılardan tazminat ve kira kaybı alacağı talep edilmiştir.
Kira sözleşmesinin sona ermesi sebebiyle kira kaybı alacağı istemi, Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerekmekte ise de; adam çalıştıranın sorumluluğuna dayanan (TBK'nun 66.maddesine dayalı) tazminat istemine Sulh Hukuk Mahkemesinde bakılamaz. Görev hususu kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her safhasında resen dikkate alınır.
Bu nedenle, (çıkan yangın nedeniyle) adam çalıştıranın sorumluluğuna ilişkin tazminat istemine ilişkin davanın bu dosyadan ayrılarak, yeni esasa kaydedilip görevsizlik kararı verilmesi gerekmektedir. Mahkemece, bu taleple ilgili işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, hüküm öncelikle bu gerekçeyle bozulmalıdır.
Açıkladığım gerekçeyle kararın bozulması gerekirken görev hususu gözetilmeksizin yangın konusunda uzman bilirkişiden rapor alınması gerektiğine değinen sayın çoğunluk görüşüne iştirak edilmemiştir.