3. Hukuk Dairesi 2017/13842 E. , 2018/12870 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/13842 E. , 2018/12870 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafça temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; ilanda gördüğü evi satın almak için davalı emlakçı ile görüştüğünü, 48.000,00TL karşılığında anlaştıklarını, evi satın almak için adına kayıtlı arsasını sattığını, satım bedelinin davalıya ödendiğini, davalıya toplamda 38.000,00TL nakit para ile 8.000,00 TL değerinde 2 adet çek verdiğini, tapuda satış işleminin gerçekleştirilmesi gerekirken, davalının kendisini oyaladığını, davalı hakkında şikayette bulunduğunu, bunun üzerine davalının kendisine 3.000,00 TL iade ettiğini, geri kalan kısmı inkar ettiğini ileri sürerek, 43.000,00 TL'nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı; emlak işiyle uğraştığını, davacı ile dava konusu evin 8.000,00 TL'nin kapora olarak ve geriye kalan 40.000,00 TL'nin nakit olarak ödenmek üzere 48.000,00 TL bedelle satılması konusunda anlaştıklarını, davacının 8.000,00 TL tutarında iki çek verdikten sonra geriye kalan kısmı ödemediğini, evin başka bir müşteriye satıldığını, kapora olarak alınan bedelin iadesinin istenemeyeceğini fakat davacıya 3.000,00 TL iade ettiğini, 5.000,00 TL borcu kaldığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece; taraflar arasında 8.000,00TL lik iki adet çekle yapılan ödeme konusunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın geriye kalan 38.000,00 TL nin davalıya ödenip ödenmediği konusunda toplandığı, davacının 38.000,00TL 'nin davacının arsasını üçüncü şahsa satmak suretiyle elde ettiği paranın davalıya ödendiğini tanıkla ispat etmek istemesine karşın, davalının tanık dinlenmesine muvafakat etmediği, davacının yazılı bir delil de sunmadığı gerekçesiyle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı tarafın aşağıdaki bent kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-)Dava; taşınmaz satışı amacıyla komisyoncu ile yapılan sözlü akit nedeniyle ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak iadesi istemine ilişkindir.
Kural olarak, tapuya kayıtlı taşınmazların satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığı sürece geçersizdir (TMK'nun 706., TBK'nun 237., Tapu Kanunun 26. ve Noterlik Kanunun 60.maddesi). Geçersiz olduğu için de, taraflarına hak ve borç doğurmaz. Ancak, taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilirler. Haklı bir sebep olmaksızın mal edinen kimse onu iade ile yükümlüdür. Bu sebeple geçerli olmayan bir sözleşme dolayısıyla ödenmiş bulunan bedelin geri verilmesi, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince istenebilir.HMK'nın 200/1.(HUMK m.288 ve 289.) maddesi gereğince; bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri 2.500,00 TL'yi geçtiği takdirde senetle ispat olunması gerekir. Sözü geçen maddenin 2.fıkrası gereğince, senetle ispatı gereken hususlarda birinci fıkradaki düzenleme hatırlatılarak karşı tarafın açık muvafakati halinde tanık dinlenebilir. Dosya kapsamından; tarafların dava konusu taşınmazın davalı komisyoncu (emlakçı) aracılığı ile satışı hususunda sözlü olarak anlaştıkları, davacının ödediğini iddia ettiği bedelin tanıkla ispat sınırının üzerinde olduğu ve davalının açıkça tanık dinlenilmesine muvafakat etmediği, davalının iddiayı kısmen kabul ederek, kendisine 8.000,00 TL tutarında iki adet çek verildiğini davacıya 3.000,00 TL'nin iade edildiğini sadece ödenmeyen 5.000,00 TL'nin kaldığını kabul ettiği ve davacının bu kısmı dava ettiği anlaşılmıştır.Tüm bu bilgiler ışığında somut olay irdelendiğinde; davacı, davalı emlakçının dava konusu taşınmazın kendisine satımı konusunda aralarında sözlü akit gereğince kararlaştırılan satış parası olarak 46.000,00 TL'nin davalıya ödediğini, bu tutardan 43.000,00 TL'nin kendisine iade edilmediğini iddia etmiş, iddiasını ispat için tanık deliline dayanmıştır. Mahkemece, dava konusu 8000,00 TL yönünden taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı geriye kalan kısım yönünden davacının iddialarını tanık beyanlarıyla ispatı istemine davalının muvafakat etmediği, yazılı delil sunulmadığı, ve davanın ispat olunamadığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm tesis edildiği görülmüştür.
Her ne kadar, mahkemenin dava konusu bedelin HMK'nun 200/1. maddesinde belirtilen sınırın üzerinde oluğu gözetilerek yazılı şekilde hüküm kurulmasında sakınca yok ise de; dava konusu uyuşmazlıkta 8.000,00 TL'nin iki adet çek teslimi suretiyle davalı tarafa ödendiği hususunun davalının, bu tutardan 3.000,00 TL'nin ise iade edildiğinin davacı tarafın kabulünde olduğu anlaşılmakla; 8.000 TL'nin dava konusu edilen 5.000 TL'si yönünden kabul kararı verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde davanın tümden reddine dair hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı tarafın sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.12 .2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.