3. Hukuk Dairesi 2018/2156 E. , 2018/10028 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/2156 E. , 2018/10028 K.


'İçtihat Metni'

.....

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı......ilçesindeki otomobil pazarında araç almak için gezerken davaya konu aracı almak istediğini ve gerekli işlemler için 21.07.2004 tarihinde gittiği ....yevmiye no’lu 21/07/2004 tarihli kati satış sözleşmesi ile sahte kimlikli şahsın satıcı olduğu sözleşmenin düzenlendiğini,bu sözleşmeye istinaden 24.000 TL bedel ödediğini, .........gittiğinde aracın çalıntı olduğunun ortaya çıktığını,bunun üzerine araca el konulduğunu ve kendisi hakkında yasal işlemler başlatıldığını, bu durum nedeniyle maddi ve manevi olarak zarara uğradığını ileri sürerek, 24.000 TL'nin 21.07.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmış olmasına rağmen, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece davanın reddine yönelik olarak verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi neticesinde Dairemizin 10.06.2015 tarih ve ...ayılı ilamı ile ‘’... mahkemece, ceza yasalarının sorumluluğa ilişkin hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, davalı noterin satış işlemini yaptığı satıcı konumunda bulunan dava dışı ...... adına düzenlenmiş sahte kimlik ve belgeler getirtilerek, gerektiğinde uzman bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak, söz konusu kimliğin iğfal kabiliyeti olup olmadığı ve davalı noter yönünden illiyet bağının kesilip kesilmediği hususunda araştırma yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, ceza mahkemesinde alınan ekspertiz raporu esas alınarak davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğu...’’ gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
.....
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ise, bozma ilamı, ...... raporu, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, somut olayda, ceza dosyasındaki ekspertiz raporuna göre notere ibraz edilen iğfal kabiliyetine haiz belgeleri kullanan 3.kişinin bu eylemi ile illiyet bağının kesildiği, böylece davalı noterin sorumluluğunun ortadan kalktığı, nitekim noterin işlem yaptığı belgelerin sahte ve iğfal kabiliyetine haiz olduğuna ilişkin mahkumiyet hükmünün de kesinleştiği, bu sahte belgeler kendisine ibraz edilen noterin normal işlemini yaptığı ve artık iğfal kabiliyeti bulunan bu belgelerin menşeini araştırmasına gerek bulunmadığı ve düzenlediği satış sözleşmesinde her iki tarafın satılan otonun trafik kaydını inceledikleri ve bildikleri hususunun da satış senedinin 7.maddesinde açıkça yazılı olduğu, bu nedenle olayda kusurunun olmadığı gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava; noterde düzenlenen araç satış sözleşmesiyle satın alınan aracın,alıcının elinden alınması nedeniyle, alıcının uğradığı maddi zararın davalı noterden tahsili istemine ilişkindir.
1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 162.maddesine göre; ''Noterler bir işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar''. Bu maddeye göre noterlerin sorumluluğu Kusursuz sorumluluktur. Kusursuz sorumlulukta ise, zarar gören kişinin kusurun varlığını ispat etmek zorunluluğu yoktur, aksine kusursuz sorumlu olan davalının (noterin) olayla zarar arasında uygun illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir.
Sorumluluk Hukukunun önemli ögelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır. Teoride ve uygulamada; mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.
Diğer taraftan.....72.maddesi gereğince noter; iş yaptıracak kişilerin kimlik ve adresleri ile gerçek isteklerini tam öğrenmekle yükümlüdür. Noterin sahte belgeler ile işlem yapması ve gerçek maliki iyi tespit edememesi, hatalı ve eksik bir işlemdir.
Tüm bu bilgiler ışığında somut olaya bakıldığında ise,dava dışı 3. kişi olan ve kimliği daha sonra ceza yargılaması sürecinde tespit edilen ....ve beraberindeki diğer şahıslarca davaya konu edilen ve gerçekte dava dışı ........... ait olan.....plakalı aracı 10.07.2004 tarihinde çalındığı,dava dışı....adına düzenlenmiş sahte nüfus cüzdanını kullandığı,söz konusu çalıntı aracın dava dışı ....tarafından....iline getirildiği ve bu araca dava dışı .....’in .....plaka sayılı sahte plakayı taktırarak dava dışı.... adına sahte motorlu araç trafik tescil belgesi ile sahte motorlu araç trafik belgesi düzenlettikleri,sonrasına ise bu aracın dava dışı .......tarafından yine dava dışı.... verilerek satılması için .....gönderildiği ve...’nce düzenlenmiş 21.07.2004 tarih ve...yevmiye no’lu kati satış sözleşmesi ile davacıya 24.000 TL bedelle satıldığı anlaşılmaktadır.
....
Her ne kadar mahkemece yukarıda belirtilen gerekçeler ile 3. kişinin eylemi ile illiyet bağının kesildiği ve davalı noterin meydana gelen olayda kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de,ayrıntıları ile izah edildiği üzere eldeki davada davalı noterin sorumluluğu kusursuz sorumluluk olup,davalı noterin olayla zarar arasında uygun illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir.Ceza dosyası kapsamında bulunan 31.07.2004 tarihli ekspertiz raporu incelendiğinde görüleceği üzere,trafik belgesi ile tescil belgesi ve madeni oto plakasının üzerinde inceleme yapıldığı ve bu belgelerin iğfal kabiliyetine haiz olduğunun bildirildiği görülmektedir.Mahkemece,Dairemizin bozma ilamı sonrasında .....adına düzenlenmiş sahte kimlik belgesi aslının temin edilemediği anlaşılmaktadır.Ancak,yukarıda açıkça belirtildiği gibi ceza dosyasında incelemeye tabi tutulan ve iğfal kabiliyetine haiz olduğu belirtilen belgeler arasında söz konusu araç satış sözleşmesinin düzenlenmesinde kullanılan dava dışı .......adına düzenlenen sahte kimlik belgesinin aslı yer almamakla,eldeki davada davacının söz konusu sahte kimlik belgesinin kullanılması nedeniyle zarara uğradığı da sabit olmakla,nedensellik bağının kesildiğini ispat külfeti davalı notere düşmektedir.
Bu itibarla mahkemece ,aslı temin edilemeyen,bu nedenle iğfal kabiliyeti bulunup bulunmadığı tespit edilemeyen sahte nüfus cüzdanına istinaden söz konusu araç satış işleminin yapıldığı,davalı noterin sorumluluğun kusursuz sorumluluk olduğu ve nedensellik bağının kesildiğini ispat edemediği gözetilmek suretiyle davacının uğradığı maddi kayıpların belirlenmesi ve belirlenecek bu maddi kaybın davalı noterden tazminine karar verilmesi gerekirken,yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.10.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.

....