3. Hukuk Dairesi 2016/20203 E. , 2018/7030 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2016/20203 E. , 2018/7030 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki aidiyetin tespiti ve tazminat davalarının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davaların kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde, davalılardan ... Elektrik Dağıtım A.Ş, ... ve Hazine tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, tapulama harici bırakılan alanda yetiştirmiş olduğu bağ ve bahçenin davalı DEDAŞ'a ait elektrik direğinden çıkan kıvılcım nedeniyle oluşan yangında zarar gördüğünü, yangının DEDAŞ'ın bakım yükümlülüğünü yerine getirmediğini ileri sürerek, davalı Hazine yönünden; dava konusu alanda bulunan ağaçların ve bağ teveklerinin kendisi tarafından dikilip yetiştirildiğinin tespitini,davalı DEDAŞ yönünden ise; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş, yargılama sırasında ... ile ...'nın davaya dahil edilmesini istemiş, 31/05/2016 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 222.147,77 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı Hazine,dava konusu taşınmazın kadastro paftasında orman sahası olarak göründüğünü, davacının iddia ettiği ağaç ve teveklerin orada mevcut olmayıp, kaldı ki olsa bile arzın sahibi kim ise üzerindekilerin de ona ait olacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı Dedaş, delil tespiti sırasında alınan bilirkişi raporlarını kabul etmediklerini, davaya konu olay nedeniyle bir kusurunun bulunmadığını, zira sorumluluğun arıza, bakım ve onarım faaliyetlerini yapmakla görevli olan dava dışı yüklenici firmaya ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Dahili davalı ..., aidiyet yönünden davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Dahili davalı ..., idarenin aidiyet davası ile ilgisinin tespit edilemediğini savunarak, davanın husumetten reddini istemiştir.
Mahkemece;fen bilirkişisinin dosyaya sunduğu 02/05/2016 tarihli raporunda B harfiyle gösterdiği kısım ile ilgili davacı taraf davasını atiye bıraktığından bu kısım açısından karar verilmesine yer olmadığına; Maliye hazinesi, ... ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına karşı açılan davanın kabulüne,fen bilirkişisinin dosyaya sunduğu 02/05/2016 tarihli raporunda A harfiyle gösterdiği alan üzerinde bulunan mütemmim cüzlerin davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine ve bu mütemmim cüzlerin davacıya ait olduğunun tespitine;davalı Dedaş açısından açılan maddi tazminat davasının kabulüne,fen bilirkişisinin dosyaya sunduğu 02/05/2016 tarihli raporunda A harfiyle gösterdiği alan üzerinde bulunan mütemmim cüzlerin yanması sebebiyle 222.147,77 TL tazminatın olay tarihi olan 29/06/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Dedaş’tan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş,hüküm davalı Hazine vekili,davalı Dedaş vekili ile dahili davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Türk hukuk sisteminde hüküm, davada taraf olanlara yönelik olarak verilir. Bu kural uyarınca, dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmeyen taraf, dava açıldıktan sonra ek bir dilekçe ile davaya dahil edilemeyeceği gibi “mecburi dava arkadaşlığı” dışında ıslah yolu ile dahi taraf değiştirilemez. İhbar olunan kimse davada davalı sıfatının kazanamayacağı gibi, bu kişi aleyhine hüküm de kurulamaz.
Hal böyle olunca, mahkemece; Usul Yasasında dava açıldıktan sonra diğer kişilerin davaya dahil edilmek suretiyle davalı sıfatını kazanması ve husumetin bu kişilere yöneltilmesi konusunda bir düzenleme yer almadığı gözetilmeden, ... ile ...’nın dahili davalı olarak kabulü ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır.
2) Dava, kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan alana dikilen ağaç ve teveklerin davacıya ait olduğunun tespiti ile yangın olayı nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemlerine ilişkindir.
TMK'nun 729/1. maddesine göre; bir kimse başkasının fidanını kendi arazisine ya da kendisinin veya bir üçüncü kişinin fidanını başkasının arazisine dikerse, başkasının malzemesini kullanarak yapılan yapılara veya taşınır yapılara ilişkin hükümler bunlar hakkında da uygulanır.
Aynı yasanın 723. maddesine göre; malzeme sökülüp alınmazsa arazi maliki malzeme sahibine uygun bir tazminat ödemekle yükümlüdür.
Yapıyı yaptıran arazi maliki iyiniyetli değilse; hakim, malzeme sahibinin uğradığı zararın tamamının tazmin edilmesine karar verebilir.
Yapıyı yaptıran malzeme sahibi iyiniyetli değilse; hakimin hükmedeceği miktar, bu malzemenin arazi maliki için taşıdığı en az değeri geçmeyebilir.
Açıklanan yasal hükümler uyarınca davacının talep edebileceği tazminat miktarının belirlenmesinde iyiniyetli olup olmadığının mahkemece kendiliğinden göz önünde tutulması gerekir.
Somut olayda; davacının tapulama harici alana sonradan kendi fidanını diktiği anlaşılmaktadır. Öyle ise, mahkemece yukarıda yapılan açıklamalar ışığında dava konusu taşınmazın özel mülkiyete konu edilip edilemeyeceği yönünde bilirkişi görüşüne başvurulması, özel mülkiyete konu olabileceğinin anlaşılması halinde ise, odun bedeline hükmedilmesi gerektiği gözetilmek suretiyle uyuşmazlığın oluşacak sonuç dairesinde çözümlenmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre de;
Bilindiği üzere, olay tarihinde yürürlükte bulunan TBK'nun 49. maddesinde deyimini bulan zarar, malvarlığında meydana gelen bir azalmayı yani eksilmeyi ifade eder. Bu eksilme, mal varlığının zarar verici eylemin işlenmesi sonucu içine düştüğü durum ile bu eylem olmasa idi mal varlığının bulunacak olduğu durum arasındaki farktan ibarettir. Nitekim tazminatın amacı da, mal varlığındaki eksilmenin giderilmesi ve onun eski duruma getirilmesinin sağlanmasıdır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 8.12.1965 günlü ve 4/219 E. 448 K. sayılı ilamında da belirtildiği gibi, meyveli ağaçların kesilmesinden veya bunların hayatiyetine son verilmesinden doğan zararın ne şekilde hesap edileceği konusunda Borçlar Kanununda bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda hayatın olağan akışı içerisinde oluşan hukuk kurallarının uygulanması suretiyle adalete uygun bir sonuca ulaşmak gerekir. Meyveli ağaçların yaşamına son verilmesinden doğan zararın, bunların kaim değerinin tespiti suretiyle takdiri gerektiği kökleşen Yargıtay içtihatlarıyla belli olmuştur. Bir ağacın kaim değerini bulmak için uygulanması gereken yöntem ise, ağaçların bulunduğu yerin ağaçlı değeri ile ağaçsız değeri arasındaki farkın tespiti ile bu farkın o yerde bulunan ağaç sayısına bölünmesi suretiyle gerçeğe en yakın zararın belirlenmesidir.
Hükme esas alınan 23.05.2016 tarihli ziraat bilirkişisinin raporunda ise; yukarıda açıklanan yöntem uygulanmadan, zarar gören ağaç ve teveklerin değeri esas alınarak hesaplama yapılmıştır. Rapor, bu haliyle hüküm vermeye yeterli değildir.
Bu durumda mahkemece; hem uzman hem de taşınmazın rayiç değerini ( sürüm) değerini bilen kişilerden seçilecek bilirkişi heyeti aracılığı ile yukarıda belirtilen esaslar uyarınca yanan ağaç ve tevekler nedeniyle uğranılan gerçek zararın olay tarihindeki değerler üzerinden tespit ettirilmesi ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, zarar kapsamının belirlenmesinde gerçek zarar ilkesine uygun olmayan hesaba dayalı bilirkişi raporu esas alınarak hüküm tesisi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
3)Bozma sebep ve şekline göre; davalı Hazinenin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle dahili davalılar ... ile ... yönünden hükmün re'sen ikinci bentte açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428.maddesi gereğince hükmün BOZULMASINA, üçüncü bentte açıklanan nedenlerle davalı Hazine'nin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılar DEDAŞ, Hazine ve ...'na iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.