3. Hukuk Dairesi 2016/18477 E. , 2018/5000 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2016/18477 E. , 2018/5000 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı ile arasında imzalanmış abone sözleşmesi olduğunu, aylık fatura bedellerinin ödenmediğini, kaçak kullanımda bulunulduğunu, tespit edilen durum üzerine işlem yapılarak davalının elektrik borcundan dolayı ... 14. İcra Müdürlüğü 2015/5774 Esas sayılı dosyasında takip başlattıklarını ancak davalının haksız olarak takibe itiraz ettiğini beyan ederek itirazın iptaline, takibin devamına, %20 inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; takip dosyasında abonelik sözleşmesi bulunmadığını, kendisinin başka bir adreste işyeri kiraladığını ve ...ile abonelik sözleşmesi yapıldığını, daha sonra bu iş yerinin boşaltıldığını ve sözleşmenin iptal edildiğini, davacı tarafın belirttiği bir tesisat numarası ile hizmet almadığını, davacıya her hangi bir borcunun bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.Mahkemece; abonelik dışı kullanımın davalı tarafından yapıldığına ilişkin kayıt bulunmadığından, bilirkişinin hesapladığı bir kaçak kullanım bedeli mevcut ise de bu bedelin davalıdan tahsil edilemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmiştir.
1-) Mahkeme, ön inceleme duruşmasında; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir. Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez (HMK m. 137). Hukuk Genel Kurulunca da ön inceleme duruşması ve duruşmada yapılması gerekli olan işlemler yapılmadan tahkikat duruşmasına geçilemeyeceği, bu düzenlemenin emredici nitelikte olduğu benimsenmiştir (HGK. 13.03.2013. E- 2012/14-802. K. 2013/347).Hakim, Türk hukukunu resen uygular. (HMK 33/1.md.) Mahkemece; 01.03.2016 tarihli ilk duruşmada, ön inceleme yapılmadan ve taraflar arasındaki uyuşmazlık konuları belirlenmeden, bilirkişi raporunun dönüşünün beklenmesine,
geldiğinde önceki ara karar gibi işlem ifasına karar verilmiştir. Bu durumda mahkemece Hukuk Muhakemeleri Kanununun emredici hükümleri yok sayılarak Hukuk Muhakemeleri Kanununu 33. maddesi hükmüne açıkça aykırı davranılması bozmayı gerektirmiştir.
2-) 6100 sayılı HMK'nın 'Tahkikatın sona ermesi' başlıklı 184. maddesi '(1) Hâkim, tarafların iddia ve savunmalarıyla toplanan delilleri inceledikten sonra, duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir. (2) Mahkeme tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder.' hükmünü; 'Sözlü yargılama' başlıklı 186. maddesi ise '(1) mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatle mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir. (2) Sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir.' hükmünü amirdir.Somut olayda, davacı vekilinin katılmadığı 12.05.2016 tarihli duruşmada, davacının mazeret dilekçesi kabul edilerek, tam gün mazeretli sayılmasına ve yokluğunda yargılamaya devam edilmesine karar verilmiş, dosyanın incelenmesinde eksik kalmadığı görülmekle yargılamaya son verilmiş, aynı celsede dava sonuçlandırılmıştır.
Mahkemece; 186/1. maddesi uyarınca sözlü yargılama için gün tayin edilmemiştir. Tahkikat aşaması sona erdiğine göre tarafların 6100 sayılı HMK'nın 186. maddesi uyarınca sözlü yargılama duruşmasına davet edilmesi zorunludur. 6100 sayılı HMK'nın 186/1. maddesine göre; mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılıp mazereti kabul edilen davacının sözlü yargılama duruşmasına katılması imkânı sağlanmadan davanın esası hakkında hüküm kurulması Anayasa'nın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukuki dinlenilme hakkına aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-) Bozma nedenine göre, sair hususların bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.SONUÇ: Yukarıda birinci ve ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA, üçüncü bentte açıklanan nedenle sair hususların incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 10/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.