3. Hukuk Dairesi 2017/13720 E. , 2018/1141 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/13720 E. , 2018/1141 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 16160 nolu tarımsal sulama abonesi olup söz konusu tesisi 1997 yılına kadar tarımsal sulama tesisi olarak kullandığını, 1997 yılından sonra ise sadece aydınlatma amacı ile kullandığını, davalı tarafından 19/06/2008 tarihinde son endeksin hatalı olarak okunmasından dolayı düzenlenen 61.024,00 TL'lik faturanın ve 2010 tarihinde tahakkuk ettirilen 12.905,00 TL kaçak ve kaçak ek tahakkuk faturasının hukuka aykırı olduğunu belirterek faturaların iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; dava konusu edilen faturaların mevzuata uygun olarak düzenlendiğini, davacının itirazı üzerine sayacın değiştirilerek incelemeye gönderildiğini ve gelen sonuca göre sayaca müdahale edildiğinin anlaşıldığını belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; '...Davanın kısmen kabulü ile, davacının davalı kurum tarafından düzenlenen 2008/6. döneme ait 03/07/2008 tahakkuk tarihli, 61.024,27 tl tutarlı otomatik dönem tahakkukundan dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, 01/09/2010 tarihli 67654 seri numaralı kaçak / usulsüz ... tepit tutanağı'ndan dolayı da 7.422,13 TL borçlu olduğunun, bakiye kısım için borçlu olmadığının tespitine, ' karar verilmiş, hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemiz 17/12/2015 tarih ve 2015/17253 Esas 2015/20597 Karar sayılı ilamı ile; '... Uyuşmazlık, endeks esaslı olmayan tahakkuk ve kaçak tahakkuk nedeniyle düzenlenen faturanın iptali istemine ilişkindir.
Davaya konu borç ile ilgili tüm belge, bilgi ve kayıtlar üzerinde uzman ... mühendisi bilirkişiye inceleme yaptırılmış, bilirkişi tarafından düzenlenen 03/07/2012 tarihli raporda; kaçak ... tutarının 11.442,42 TL, 15/09/2006-19/06/2008 tarihleri arasındaki endekse dayalı tüketim bedelinin ise, 17/07/2008 son ödeme tarihi ile 47.388,05 TL olduğu belirtilmiştir. Rapora itiraz üzerine 2.bilirkişi heyetinden rapor alınmış, bilirkişi kurulu raporunda ise, davacının tarımsal sulama tesisinde mevcut sayaca fiziki müdahalede bulunmak sureti ile kaçak ... kullandığının anlaşıldığı, yapılan hesaplamaya göre kaçak ... tahakkukunun 3.370,73 TL, kaçak ek tahakkukunun 4.051,40 TL olmak üzere toplam kaçak ... borcunun 7.422,13 TL olduğu, davalı şirket tarafından davacı adına düzenlenen 15/09/2006-19/06/2008 tarihleri arasına ait 2008/06 dönem fatura tahakkukunun doğru bulgu ve belgelere dayandırılmadığı, bu nedenle 61.024,27 TL'lik fatura tahakkukunun yerinde olmadığını belirtmiş; bu rapora mahkemece itibar edilerek karar verilmiştir. ....Hal
böyle olunca; hükme esas alınan bilirkişi raporu ile 03.07.2012 tarihli ... Mühendisi tarafından tanzim kılınan bilirkişi raporu arasında çelişki açık olup, mahkemece; daha önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak konusunda uzman üçlü bilirkişi heyetinden, dosyadaki bilirkişi raporları arasındaki çelişkileri giderecek, hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli yeni bir rapor alınarak, sonucu dairesinde bir hüküm kurulması gerekirken, raporlar arasındaki çelişki ve davalı vekilinin itirazları giderilmeden, itiraza uğrayan bilirkişi raporu esas alınarak, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir ' gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece; bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda davacının sorumlu olacağı toplam miktarın 13.502,82 TL olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davacı tarafın davalı kuruma 2008/6 dönem tahakkukundan dolayı 60.426,82 TL borçlu olmadığının tespitine, davacı tarafın 13.502,82 TL tutarındaki talebinin reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, otomatik dönem tahakkuku ve kaçak tahakkuk nedeniyle düzenlenen faturanın iptali istemine ilişkindir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-...nun 266 ve devamı maddeleri uyarınca çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde hakim bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Bilirkişi raporunu hazırlarken, raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. HMK.'nun 278-282.maddesine göre, bilirkişi raporu; Yargıtay denetimine elverişli olacak şekilde bilgi ve belgelere dayanan gerekçe ihtiva etmelidir. Ancak, bu şekilde hazırlanmış raporun denetimi mümkün olup, hükme dayanak yapılabileceğinin gözden uzak tutulmaması gerekir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporuna bakıldığında, kaçak tahakkuku ve ek tahakkuku hesabı yapılırken ... birim fiyatı 0,11975 TL olarak alınmış iken, bozma öncesi alınan bilirkişi raporlarında ve kurum tahakkukunda ... birim fiyatının 0,147856 TL olarak hesaplandığı anlaşılmaktadır. Bilirkişi raporuna resmi veriler eklememiş, hangi ölçütlere göre hesaplama yapıldığı denetlenemeyen bilirkişi raporuna değer verilmek suretiyle hüküm kurulmuştur. Somut verilere dayalı ve denetime elverişli bilirkişi raporu alınmadan, denetlenemeyen rapor ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Hâl böyle olunca; mahkemece, dosyanın bilirkişiye tevdi ile hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli ek rapor alınmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine; ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.02.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.