3. Hukuk Dairesi 2018/7244 E. , 2019/9198 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/7244 E. , 2019/9198 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen itirazın iptali davasında mahkmenin yetkisizliğine dair verilen hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; davacı ve davalı ...'nin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; tarım ürünleri ticareti yapmakta olduğunu, davalıların kendisinden tahsil ettikleri pamuk parasına ilişkin müstahsil makbuzunu imzalaması nedeniyle, davalılara ödenen pamuk parasını üreticiye mükerrer olarak ödemek zorunda kaldığı için davalıların sebepsiz zenginleştiğinden icra takibi başlattığını, davalıların yasal süre içerisinde itiraz ettiklerini, takibin durduğunu belirterek, ihtiyati hacze, davalıların itirazlarının iptaline, %20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...; icra dairesinin ve mahkemenin yetkisiz olduğunu, ikametgahı olan ... icra dairesinin yetkili olduğu, ihtiyati hacze karar verilmesi için iik 257. deki şartların oluşması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ...; davacıdan alınan paraları diğer davalının aldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince verilen ilk kararda; sebepsiz zenginleşmedeki genel yetkili kuralı gereğince davalının ikametinin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu, davalıların adreslerinin .../Denizli olarak belirtildiği ve bu adreslere çıkartılan tebligatların usulüne uygun olarak tebliğ edildiği gerekçesiyle mahkeme yetkisiz olduğundan dava dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı davacı vekili, ihtiyati haciz kararına karşı davalı ... vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu, İzmir Bölge Adliye Mahkemesinin 2017/785-779 e.k. sayılı ilamıyla, davacı vekilinin istinaf başvurusu incelenmeksizin davalı tarafın istinaf başvurusunun usulüne uygun ihtiyati haciz kararı verilmemesi nedeniyle kabul edilerek ihtiyati hacze itirazının reddine ilişkin 06/02/2017 tarihli kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi tarafından daha sonra yapılan yargılamada; davalı ... vekilinin ihtiyati haciz kararına itirazının reddine ve davalıların ikametgahı mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğuna karar verilmiş, davacı vekili tarafından yetkisizlik kararına, davalı ... vekili tarafından ihtiyati hacze itirazın reddine ilişkin karar karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; davalı ... Güneğrinin takibe itiraz etmediği ve bu davalı yönünden icra takibinin durmadığı, davanın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açıldığı, davalı ...’nin icra dairesinin yetkisine yönelik yetki itirazı dikkate alınarak genel yetkili davalının ikametgahının bulunduğu yer icra dairesinde icra takibinin yapılması gerektiği, takibin yapıldığı icra dairesi yetkili olmadığından bu davalı yönünden dava şartı gerçekleşmediği, ihtiyati haciz kararını veren mahkemenin yetkili olmadığı anlaşıldığından ihtiyati haciz kararının kaldırılması gerektiği gerekçesiyle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile Nazilli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25/09/2017 Tarih 2017/461 Esas 2017/392 Karar sayılı kararının HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, davalı ... aleyhine açılan davanın usulden reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın reddine, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki bilgi ve belgelere, istemin niteliğine, yapılan yargılamaya ve özellikle ihtiyati haciz kararına itiraz üzerine verilen karara yönelik istinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince ilk derece mahkemesince verilen kararın ortadan kaldırılmış bulunmasına ve HMK'nın 362/1-f maddesi gereğince geçici hukuki korumalar hakkında verilen kararlarına karşı temyiz kanun yolunun kapalı tutulmuş olmasına göre, bu karara karşı HMK' nun 362/1-f Maddesi uyarınca temyiz yoluna başvurulamayacağı görülmekle davacı vekilinin ihtiyati hacze ilişkin temyiz başvurusunun HMK'nın 346/1. maddesi gereğince reddine karar verilmiştir.
2-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalı ... yönünden verilen hükme yönelik davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
3-) İlamsız bir takipte yetkili icra dairesi de İİK 50. maddesinin yollaması ile HMK genel hükümlerine göre belirlenecektir. HMK'nın 6. maddesine göre genel yetkili icra dairesi, davalı gerçek veya tüzel kişinin takibin yapıldığı tarihteki yerleşim yeri icra dairesidir. Aynı Kanunun 10.maddesine göre ise sözleşmeden doğan takiplerde, sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi de yetkilidir. Bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Takip davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. Takibin konusu para borcu olduğunda ise, davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK 89. maddesine göre, aksi kararlaştırılmadıkça para borçları alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilecektir.
Davanın dayanağı icra takibine konu para alacağı olup, talep edilen borç TBK 89. maddesi uyarınca götürülecek borçlardandır. Davada ise davacının ikametgahı Nazilli olduğu ve icra takibinin Nazilli’de başlatıldığı anlaşılmaktadır.
O halde; davacı alacaklının seçimlik hakkı gereği yerleşim yeri olan Nazilli İcra Dairelerinin de yetkili olduğu gözetilerek, icra takibinin yetkili icra dairesinde yapıldığının kabulü ile mahkemece icra dairesinin yetkisine yapılan itiraz reddedilerek, uyuşmazlığın esastan incelenip, sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda birinci ve ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine; üçüncü bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nun 373/1 maddesi uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 14/11/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.