3. Hukuk Dairesi 2018/6735 E. , 2019/7742 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2018/6735 E. , 2019/7742 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı kurum ile aralarında 31/07/2012 tarihli kira sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme gereğince kararlaştırılan kira bedelinin ilk taksitinin ödendiğini ancak ekonomik şartlar nedeniyle diğer taksitlerini ödeyemediğini ve kum ocağını hiç işletemediğini, bu durumu da davalı kuruma şifahen ilettiğini ancak davalı kurumun sözleşme gereğince teminatı irat kaydedip sözleşmeyi feshetmesi gerekirken, aradan çok uzun zaman geçtikten sonra 20/08/2013 tarihinde Elazığ 2. İcra Müdürlüğü'nün 2013/3695 esas sayılı dosyasında ilamsız takip başlatıldığını, ödeme emrinin tebliği üzerine 26/08/2013 tarihli dilekçe ile davalı idareye başvurarak kira sözleşmesinin iptal edilmesini talep ettiğini, davalı kurum yetkilileri sözleşmeyi feshedeceklerini ve icra takibini durduracaklarını beyan ettiğinden icra dosyasına itiraz etmediğini, yakın zamanda banka hesabına haciz konulması ile icra dosyasının durdurulmadığını öğrendiğini, teminat ile birlikte davalı idareye ödenen toplam paranın 22.320 TL olduğunu, davalı idarenin talebinin haksız zenginleşmeye yönelik olduğunu, ayrıca idarenin aynı kum ocağını başkasına kiraya verdiğini belirterek Elazığ 2. İcra Müdürlüğü'nün 2013/3695 esas sayılı dosyasında başlatılan alacağın tahsiline yönelik icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespitine ve davalı idarenin takip miktarının %20'sinden aşağı olmayacak miktarda kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; kira bedelinin her üç ayda bir peşin olarak dört taksitle ödenmesinin kira sözleşmesinde ve şartnamede kararlaştırıldığını ancak davacıya defalarca gönderilen ihtarnamelere rağmen kira bedellerini zamanında ve tam olarak ödemediğini, 26/08/2013 tarihinde davacının idareye verdiği dilekçe ile kum ocağını işletemediğini, kira sözleşmesi ve ruhsatın iptalini talep etmesi üzerine 04/09/2013 tarihinde ruhsatın ve kira sözleşmesinin iptal edildiğinin idarece kendisine yazılı olarak bildirildiğini, ödeme emrine itiraz edilmediğini, takibin kesinleştiğini belirterek haksız davanın reddine ve takip miktarının %20'sinden az olmamak üzere tazminata hükmedilmesine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğundan bahisle davanın usulden reddine yönelik olarak verilen karar Yargıtay 6.H.D.nin 19/02/2015 tarih ve 2015/695-1635 E/K sayılı ilamı ile takibe konu alacağın kira alacağı olduğu bu nedenle de işin esasının incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kısmen kabulü ile asıl alacak miktarının 4.561,20 TL'si yönünden ve işlemiş faiz alacağının 210,07 TL'si yönünden borçlu bulunmadığının tespitine, şartlar oluşmadığından tarafların tazminat taleplerinin reddine dair verilen karar yine davacının temyizi üzerine bu defa Yargıtay 3.H.D.nin 31/05/2017 tarih ve 2017/2110-8723 E/K sayılı ilamı ile, Mahkemece kiracının kiralananı fiilen hangi tarihte tahliye edip idareye teslim ettiği araştırılarak, bu tarihe kadar kiracının kira bedelinden sorumlu olacağı, kalan miktardan sorumlu olmayacağı gözetilmek suretiyle bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kısmen kabulü ile; asıl alacak miktarının 56,861,23 TL'si yönünden ve işlemiş faiz alacağının 2827,75 TL'si yönünden borçlu bulunmadığının tespitine, şartlar oluşmadığından tarafların kötü niyet tazminatı taleplerinin reddine karar verilmiş, söz konusu karar taraflarca temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Taraflar arasında 31/07/2012 başlangıç ve 31/07/2017 bitiş tarihli, beş yıllık 72.000-TL (yıllık 14.400,00 TL) bedelli kira sözleşmesi düzenlendiği hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin 3. maddesinde; ihale bedelinin ¼’ü peşin ¾’ü üçer aylık süreler halinde eşit taksitlerle, tüm borcun ise en az oniki ay içinde bitecek şekilde ödeneceğinin, ödenmediği takdirde teminatın irat kaydedilip ruhsatın iptal edileceğinin kararlaştırıldığı, ilk taksit ödemesinin 01.08.2012 tarihinde 18.000,00 TL bedel üzerinden davalı hesabına ödendiği, taşınmazın ise 04.09.2013 tarihinde tahliye edildiğinin kabul edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda sözleşmede kararlaştırıldığı üzere yıllık kira bedeli olan 14.400,00 TL üzerinden hesaplama yapılarak sonuca gidilmesi gerekirken, yazılı şekilde yıllık kira bedelinin sehven ilk taksit ödeme tutarı olan 18.000,00 TL olduğu kabul edilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı taraf yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.10.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi