3. Hukuk Dairesi 2017/8815 E. , 2019/5223 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/8815 E. , 2019/5223 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, dava dileçesinde özetle; davalılar ile arasında 26/06/2015 tarihli kule vinç kiralama sözleşmesinin imzalandığını, aylık kiranın 6.000,00 TL olarak belirlendiğini, kira borcu başlamasına rağmen davalıların vinci teslim almadığını, kira borcunu da ödemediklerini, davalıların 06/11/2015 tarihinde davacı şirketin elektronik posta adresine vincin kiralanmasından vazgeçildiğini bildirir beyan gönderdiklerini, bunun üzerine davalılara ihtarname göndererek sözleşmeyi feshettiğini ve kira zararını talep ettiğini bildirdiğini, davalılarca sözleşmeden tek taraflı cayılması nedeniyle beş aylık kira geliri zararının doğduğunu belirterek fazlaya dair haklarısaklı kalmak üzere 18.000,0 TL tutarında üç aylık kira geliri zararının ihtarname tebliğ tarihi olan 12/11/2015 tarihinden işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, cevap dilekçesinde özetle; sözleşme gereği teslim borcunun davacıya ait olduğunu, davacı tarafça teslim borcunun yerine getirilmediğini, kendi borcunu ifa etmeyen ve ifayı teklif etmeyen davacının ödeme talep edemeyeceğini belirterek davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece, taraflar arasında 26/06/2015 tarihli olarak yatırılan aylık 6.000,00 TL bedelli kira sözleşmesinin varlığı hususunda arasında husumet bulunmadığı, her ne kadar davalı vekili kiralanan vincin davalılara teslim edilmediğini, beyan etmiş ise de sözleşme incelendiğinde 5. Maddesinde ''... Gidiş, dönüş, nakliye, kiracıya aittir, ...'' hükmü karşısında davalıların vincin nakliyesini sözleşme ile üstlendikleri, BK'nın kira sözleşmesini düzenleyen hükümleri ile birlikte ele alınan ve taraflar arasında akdedilen kira sözleşmesi beraberce değerlendirildiğinde davalıların hiç bir bildirimde bulunmadan sözleşme konusu vinci kiralamaktan vazgeçtikleri, sözleşmenin davacı tarafından davalılara gönderilen ihtarname ile sonlandırıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne ve 15.000 TL kira bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında 27/08/2015 başlangıç tarihli, bir yıl süreli, aylık 6000 TL bedelli kira sözleşmesi bulunmaktadır. Sözleşme imzalandıktan sonra davalı tarafça davacıya 6.11.2015 tarihli mail gönderilerek kiralanan vincin şantiyenin bulunduğu bölge şartlarına uygun olmaması dolayısıyla vazgeçildiği bildirilmiş, bunun üzerine davacı tarafça ihtarname gönderilerek vincin kiracının kullanımına hazır bulundurulması sebebiyle bekletilmesi doğrultusunda 5 aylık kira zararı olduğundan bahisle sözleşmenin feshedildiği bildirilmiş ve fazlaya dair haklar saklı tutularak 18000 TL ödeme yapılması ihtar edilmiştir. Uyuşmazlık davacının sözleşmenin feshi dolayısıyla davalıdan zararının tazminini talep edip edemeyeceği, edebilir ise tazminatın miktarı hususlarındadır.
6098 sayılı Türk borçlar Kanunu’nun karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerin ifasında sırayı düzenleyen 97. maddesi “Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşullarına ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça, kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerekir.” düzenlemesini içermekle bu düzenleme, eski düzenlemeye paralel olup öğreti ve uygulamada ödemezlik defi olarak karşımıza çıkmaktadır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 5. maddesinde vincin gidiş dönüş ve nakliye masraflarının kiracıya ait olacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafça gönderilen ihtarname ile davalıdan kira bedelinin talep edildiği, ancak kiralananın teslimi hususunda karşı tarafa daha önce herhangi bir ihtar çekilmediği ve teslim borcu alacaklısı kiracının bu konuda temerrüde düşürülmediği; davalı tarafından gönderilen e-mailde de yine kiralananın teslimi için süre verilmediği, teslim borcu bulunan kiraya verenin teslim borcu bakımından temerrüde düşürülmediği ve doğrudan sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiği görülmektedir. Davacı tarafça tazminat talep edilmekle mahkemece 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun yargılama ilkelerinden taleple bağlılık ilkesini düzenleyen” Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmüne aykırı olarak kira bedeline hükmedilmesi doğru değildir. Teslim borcunu yerine getirmeyen ve karşı tarafı kiralananı teslim alma hususunda temerrüde düşürmeyen davacının kira bedelini talep etmesi mümkün değildir. Ancak davalı tarafça kira sözleşmesi haksız feshedildiğinden davacı makul süre tazminatına hak kazanacaktır. Bu doğrultuda mahkemece; alanında uzman bilirkişiden rapor aldırılarak TBK’nın 325. maddesi doğrultusunda kiralananın aynı koşullarla yeniden kiraya verilebileceği makul süre belirlenerek tazminat talebinin makul süre kira bedeli bakımından kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ve anılan gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün 6100 sayılı HMK'ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 10.06.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.