3. Hukuk Dairesi 2019/630 E. , 2019/4177 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2019/630 E. , 2019/4177 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki asıl davada tazminat, birleşen davada ise tazminat ve alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi davalılar-birleşen dosyada davacı vekili tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen, 07/05/2019 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalılar-karşı davacı vekili Av. ... ve birleşen dosyada davalı ...Ş. vekili Av. ... ile davacı-karşı davalı vekili Av.... geldi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I


Asıl davada davacı kiraya veren, taraflar arasında 13/05/2005 başlangıç tarihli, üç yıl süreli kira sözleşmesi düzenlendiğini, davalının 11/09/2006 tarihli ihtarname ile kira sözleşmesini feshettiğini, kira sözleşmesinin feshinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla BK 264. maddesine göre 6 aylık kira bedeli tutarında 60.180 USD tazminat ile 120.360 USD cezai şart tutarı olmak üzere toplam 180.540 USD tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı kiracı, kira sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayandığını beyanla davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davacı kiracı, taraflar arasında düzenlenen sözleşme ile kiralanan taşınmaza işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınamadığını, bunun dışında da kiraya verenin sözleşme ile yüklendiği edimlerini yerine getirmeyerek kiralananın kullanımı imkansız hale getirdiğini, kiraya verenin sorumluğunda olan ayıpların tüm yazılı ve sözlü uyarılara rağmen giderilmediğini, kira sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kiralananın kullanıma uygun hale getirilmesi için yapılan masraflar nedeniyle 25.000 TL, işyerinin dekorasyonu için yapılan harcamalar nedeniyle 50.000 TL, mahrum kalınan kâr için 25.000 TL tazminatların tahsiline, depozito bedelinin ve ödenen kira bedellerinin iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada, davalı kiraya veren, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, asıl davada, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda, 1-Davacı ...Ş.'nin davalılar aleyhine açmış olduğu davasının kısmen kabulü ile, Kira sözleşmesinin davalılar tarafından kira süresinin bitiminden önce haksız ve hukuka aykırı olarak feshedilmiş olması nedeni ile taraflar arasındaki kira sözleşmesinin 32 maddesine göre; sözleşmenin 9 maddesinde kararlaştırılan aylık 8.500 USD ve KDV olmak üzere 10.030 USD tutarındaki kira bedeli üzerinden mahkememizce takdiren; her ne kadar 6102 sayılı TTK 24 maddesi uyarınca tacir sıfatına haiz borçlu fahiş olduğu iddiasıyla cezai şarttan indirim yapılmasını mahkemeden isteyemeyecek ise de kararlaştırılan cezai şartın borçlu şirketin ekonomik yönden yıkımına neden olacak şekilde fahiş olduğu belirlendiği takdirde Yargıtay uygulamaları da dikkate alınarak indirim yapılabileceğinden taraflar arasındaki sözleşmenin 32 maddesindeki cezai şarttan mahkememizce takdiren 3/4 oranında indirim yapılmak suretiyle 30.090 USD'nin cezai şart olarak kabulüne, fazlaya ilişkin talebin davalı şirketin mahfına sebep olacağı gerekçesi ile reddine, yine davacı tarafça 6 aylık kira bedeli tutarı tazminat miktarının kısmen kabulü ile, 3 aylık kira bedeline isabet eden 30.090 USD bedel yönünden kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine, gerek 30.090 USD cezai şart bedeli, gerekse 30.090 USD taşınmazın 3 aylık kira bedeli tutarının mecurun tahliye tarihi olan 22/09/2006 tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/A mad uyarınca Devlet Bankalarının Amerikan Doları ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranına göre işleyecek faizi ile birlikte fiili ödeme günündeki TL karşılığının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, 2-Birleşen Kuşadası 3 Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/415 esas 2013/444 karar sayılı dosyasındaki Davacı ... Turizm Seyahat San. Ltd.Şti.'nin;
A-Davalı ...Ş. yönünden açılmış olduğu davasının pasif husumetten reddine, B- Davacının, davalı ...Ş.'ye karşı açmış olduğu, sözleşmenin haklı nedenle feshi, teminat bedelinin iadesi ile davacı tarafından ödenen kira bedellerinin yasal faizi ile birlikte tahsili, mahrum kalınan 25.000,00 TL'lik kâra ilişkin talebinin, 25.000,00 TL'lik işyerinin kullanımını sarih hale getirebilmesi için yapılan masraflara yönelik talebi ve işyerinin dekarosyonu için yapılan 50.000,00 TL'lik masrafına yönelik tüm talep ile, ayrıca depozito bedelinin iadesine yönelik talep ile davacı tarafından ödenen kira bedellerinin iadesine yönelik tüm taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm asıl davada, davacı ve davalılar tarafından, birleşen dosyada davacı tarafından temyiz edilmiştir.


1-) Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre asıl dava yönünden, davacı ve davalıların bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
2-)Birleşen dava yönünden ise, dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre birleşen dosya davacısı kiracının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
3-)Taraflar arasında düzenlenen 13/05/2005 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin 13. maddesinde 'kiracı, sözleşmenin yürürlüğü girme anında bu sözleşmeden doğan borçları ve kiraya verenin uğrayacağı her türlü zararın teminatı olarak Amerikan Doları bazında 3 aylık kira bedeli tutarında (USD 25.500,00) depozito ödemeyi kabul etmiştir' hükmü bulunmaktadır.
Birleşen davada davacı kiracı, 25.500 USD depozito bedelinin de iadesini talep etmiş, davalı kiraya veren tarafından, asıl davada hüküm altına alınan tazminat talepleri dışında başkaca bir alacak, hasar vb. gibi bir alacağı bulunduğu ileri sürülmemiştir. Bu durumda Mahkemece depozito bedelinin iadesinin gerekip gerekmediği, gerekiyor ise bunun ne miktarda olduğunun belirlenmesi suretiyle sonucuna uygun hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekirken, herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin depozito bedelinin iadesi talebinin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenler ile asıl davaya yönelik tarafların tüm temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle birleşen dosya davacısı kiracının sair temyiz itirazlarının reddine, üçüncü bentte açıklanan nedenlerle birleşen davada verilen hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince birleşen dosya davacısı kiracı yararına BOZULMASINA, davacı-birleşen dosyada davalı ile davalı-birleşen dosyada davacı yönünden, 2.037 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin yek diğerinden alınıp yek diğerine verilmesine, birleşen dosyada davalı ... lehine 2.037 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin birleşen dosya davacısından alınıp davalı ...Ş.'ye verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.