3. Hukuk Dairesi 2019/1375 E. , 2019/3293 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2019/1375 E. , 2019/3293 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : .... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 6. HUKUK DAİRESİ


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen asıl davada alacak, karşı davada tespit davasında verilen hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; davalı/karşı davacının istinaf başvurusunun kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı/karşı davalı vekili tarafından temyiz, davalı/karşı davacı vekili tarafından katılma yoluyla temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; plastik üzerine üretim yapan fabrikada, elektrik kesintilerinin olağan bir hal aldığını, anlık kesintide veya voltaj düşüklüğünde bile işlenmekte olan hammaddenin işlenemediği veya o ana kadar işlenen hammaddenin iptal edilerek en baştan işleme alınmak zorunda kalındığını, yine makineler içinde kalan ve üretilmekte olan boruların elektrik kesintisi ile iptal edildiğini, buradan çıkartılan yarı hammaddenin ... dışına götürülerek yeniden hammadde haline getirildiğini ancak kalitesinin düştüğünü, elektrik kesintisi süresince üretim yapılamadığı gibi, makinelerin elektrik kesintisinden sonra devreye girmesi için gereken süre nedeni ile de ilave işletme zararının meydana geldiğini, elektrik kesintisi ve voltaj düşüklüğünden makinelerin de arızalandığını belirterek, elektrik kesintisi süresince meydana gelen işletme zararı nedeniyle 5.000,00 TL, hurda malzemenin üretim malzemesi haline getirilebilmesi için oluşan işletme zararı nedeniyle 5.000,00 TL, granül haline gelen malzemenin ikinci sınıf bir ürün elde etmede kullanılmasından kaynaklı işletme zararı nedeniyle 5.000,00 TL, hurda malzemenin yeniden imalat malzemesi haline getirilebilmesi

için işletmede ve başka firmalarda kırılarak üretim malzemesi haline gelebilmesi için meydana gelen işletme zararı nedeniyle 5.000,00 TL olmak üzere toplam 20.000,00 TL alacağın, zararın doğduğu tarihten itibaren yahut davanın açıldığı tarihten itibaren davalı şirketin kendi alacakları için uyguladığı reeskont faizi veya banka mevduatına uyguladığı en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 24/08/2017 tarihli dilekçesi ile talebini 5.251.216,00 TL'ye yükseltmiş, 03/09/2018 tarihli dilekçesi ile de hurda ürünün granül malzemeye dönüşmesi ve bu malzemeden bu kez daha düşük kalitede ürün elde edilebilmesi nedeni ile oluşan zarara yönelik olarak davasından feragat etmiştir.
Davalı; davanın zamanaşımına uğradığını, belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının zararını ispatlaması gerektiğini, kaldı ki elektrik kesintilerinin kendi kusurları ile oluşmadığını, bu anlamda sorumlu tutulamayacaklarını ileri sürerek davanın usulden ve esastan reddini istemiş, karşı davasında ise; mevzuata aykırı olarak uygulama esaslarını yerine getirmeden elektrik kullanan davacı-karşı davalının elektriğini kesmelerinin hukuka uygun olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece; asıl dava yönünden davacı-karşı davalının maddi tazminat talebinin ıslahı da nazara alınarak davanın kısmen kabulü ile, 5.251.216,00 TL'nin dava tarihi olan 17/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, 5.000,00 TL'lik granül halindeki ürün kaybına ilişkin istemin feragat nedeniyle reddine, karşı dava yönünden; davalı-karşı davacının davasının reddine karar verilmiştir.
Mahkemece verilen karara karşı taraflarca istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince; '.... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen 2018/35 Esas sayılı dava neticesi bekletici mesele yapılmaksızın işin esasına yönelik karar verilmesi dava dosyası kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri birlikte değerlendirildiğinde, tarafların iddia ve savunmalarının esaslı unsurlarını oluşturan ve eldeki davanın niteliği itibariyle mahkemenin hüküm kurmasını sağlayacak olan tüm esaslı delillerin toplanmamış ve mahkemece değerlendirilmemiş olması nedeniyle HMK'nın 353/1-a.6 maddesinde öngörülen şartların gerçekleştiği' gerekçesiyle, davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 04/09/2018 tarih, 2014/106 Esas, 2018/367 Karar sayılı hükmünün dava dosyasının esası incelenmeksizin HMK’nun 355 ve 353/(1)-a-6. maddeleri gereğince kaldırılmasına, dava dosyasının HMK’nun 353/(1)-a maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için mahkemesine gönderilmesine, kararın kaldırılması gerekçesine göre davacı-karşı davalının ve davalı-karşı davacının diğer istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davacı/karşı davalı vekili tarafından temyiz, davalı/karşı davacı vekili tarafından katılma yoluyla temyiz edilmiştir.
1-) 6100 sayılı HMK'nın 353/l-a-6. maddesinde, ilk derece mahkemesince, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması halinde, esasa ilişkin inceleme yapılmadan kararın kaldırılmasına kesin olarak karar verileceği düzenlenmiştir.
İlk derece mahkemesince; ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen 2018/35 Esas sayılı dosyası incelenmiş, anılan dosyanın bekletici mesele yapılması yönündeki davalı-karşı davacı vekilinin itirazları incelenmiş, ilgili dosyanın iş bu dosya ile benzer mahiyette olduğu,

2008-2009 tarihindeki elektrik kesintilerinden kaynaklı oluşan zararlara istinaden 29/09/2009 tarihinde açıldığı, eldeki mevcut davanın ise 17/02/2014 tarihinde açıldığı, iş bu dava konusu kesintilerin 29/09/2009-17/02/2014 tarih aralığını kapsadığı görülerek, 2018/35 Esas sayılı dosyasının beklenilmesinde hukuki yarar bulunmadığı kanaatine varılmış ve ilgili dosyanın bekletici mesele yapılmasına ilişkin talep reddedilmiştir.
Bu durumda ilk derece mahkemesince, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri bu delilin (... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen 2018/35 Esas sayılı dosyası) toplanmamış veya gösterilen bu delilin hiç değerlendirilmemiş olmasından söz edilemez. Bölge Adliye Mahkemesince dosyanın bekletici mesele yapılması yönünde ilk derece mahkemesine gönderileceğine cevaz veren yasal bir düzenleme mevcut değildir. Aksine HMK'nun 353/1-b-3. maddesinde 'yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında duruşma yapılmadan karar verilir ' düzenlemesi yer almaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353. maddesinde, bölge adliye mahkemesinin dosyayı ilk derece mahkemesine geri gönderme sebepleri tahdidi olarak sayılmıştır. Buna göre Kanunda sayılan geri gönderme sebepleri gerçekleşmediğinden dava dosyasının kararda belirtildiği üzere inceleme yapılarak karar verilmesi için ilk derece mahkemesine iadesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu durumda, istinaf başvurusu kabul edilmiş olmakla, gerekirse Kanunun 353/1-b-3 maddesi uyarınca işin esasının, Bölge Adliye Mahkemesince, eksik delil olduğu belirtilen ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/35 E. Sayılı dosyası bekletici mesele yapılarak dava dosyası incelenip karara bağlanması gerekirken, Kanun’da bulunmayan bir gerekçe ile dosyanın ilk derece mahkemesine iadesine karar verilmiş olması isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının taraflar yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenler ile tarafların temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek olmadığına, HMK’nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,11/04/2019 gününde oy çokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY

6100 sayılı HMK'nun 353-1/a-6 maddesi hükmüne göre, ilk derece mahkemesince tarafların davanın esası ile ilgili gösterdikleri delillerin toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması halinde, Bölge Adliye Mahkemesince işin esası incelenmeden, kararın kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya yargı çevresi içindeki başka bir mahkemeye gönderilmesine duruşma yapılmaksızın kesin olarak karar verilir.
Somut olayda, .... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda verilen 14/12/2018 tarih ve 2018/49 E. - 2012018/44 K. Sayılı kararda; ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 04/09/2018 tarih ve 2014/106 E - 2018/367 K sayılı hükmünün dava dosyasının esası incelenmeksizin HMK'nun 359 ve 353/1-a-6 maddeleri gereğince kaldırılmasına, dava dosyasının HMK'nun 353/1-a maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için mahkemesine gönderilmesine karar verildiği görülmektedir.
Ancak, Yargıtayca incelenmesi istenen Bölge Adliye Mahkemesi kararı HMK'nun 353/1-a-6 maddesinde açıkça belirtildiği üzere kesin nitelikte olduğundan (3 HD 22/01/2019 tarih 2017/16074 E - 2019/413 K., 3 HD 2019/1455 E - 2019/2957 K, 17 HD 19/06/2019 tarih 2017/562 E - 2019/7821 K, 12 HD 23/05/2019 tarih ve 2018/7559 E - 2019/8972 K) ve HMK'nun 361/1 maddesi uyarınca 'Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinden verilen temyizi kabil nihai kararlar...' temyiz edilebileceğinden, 5311 sayılı Kanunla değişik İİK'nun 364 maddesi ve 6100 sayılı HMK'nun 366 maddesi göndermesi ile uygulanması gereken aynı Kanunun 352. Maddesi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi görüşünde olduğumuzdan, çoğunluğun bozma yönündeki düşüncesine katılmıyoruz. 11.04.2019