3. Hukuk Dairesi 2017/6539 E. , 2019/2621 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/6539 E. , 2019/2621 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki kira bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar, murisleri ... ile davalı arasında 01.07.2011 başlangıç tarihli bir yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, ödenen aylık 2.805.-TL kira bedelinin emsallere göre düşük kaldığını belirterek 01.07.2014 tarihinden itibaren kira bedelinin aylık 8.000.-TL olarak tespitine karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı, 01.07.2014 tarihinden itibaren ödediği aylık 3.100.-TL kira bedelinin rayice uygun olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında kira parasının miktarına ilişkin bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre; davalı taraf artırılması istenilen veya karar verilecek miktarı ödese bile dava red edilmeyip, bu miktar hüküm altına alınarak bir tespit kararı verilmelidir. Davalının tespit edilecek miktarı kabul ederek ödeme yapması dava açılmasına sebep olup olmaması ve yargılama giderlerinden sorumluluğu yönünden önemlidir.
Somut olayda; Davacıların murisi ile davalı arasındaki 01.07.2011 başlangıç tarihli bir yıl süreli kira sözleşmesi hususunda, uyuşmazlık bulunmamaktadır. Mahkemece davalının Türk Ticaret Kanunu gereğince tacir olup olmadığı araştırılmamıştır. Davalı kiracının tacir olması halinde TBK'nın 344. maddesinin uygulanma imkanı bulunmadığından, mülga BK ve bu kanun dönemindeki Yargıtay’ın istikrar kazanmış içtihatları gereğince, endekse göre kira bedelinin tespitine karar verilmesi gerekir.
Davalının tacir olmaması halinde ise tespiti talep edilen 01.07.2014 tarihinde başlayan kira dönemi için kira sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren beş yıllık süre dolmadığından kira bedelinin endekse göre belirlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda davalı kiracının tacir olup olmaması sonuca etkili olmayıp her iki durumda da kira bedelinin davalı tarafından en son ödenen bedelden az olmamak üzere endekse göre belirlenmesi gerektiği açıktır.
Mahkemece yapılacak iş; davacılar tarafından kira bedelinin hak ve nesafete göre tespiti istenilmiş olmakla çoğun içinde azın da olduğu ilkesinden hareketle, yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilmek suretiyle tespiti talep edilen dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, aradan geçen her yıl için endeks oranı uygulanarak kira bedelinin tespiti gerekirken, yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre davacı tarafın sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davacıların sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 27.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.