3. Hukuk Dairesi 2017/14376 E. , 2019/1523 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/14376 E. , 2019/1523 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda,davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı,davalının ... Devlet Hastanesi’nde doktor kadrosunda patoloji uzmanı olarak görev yaptığını, davalıya 2012 yılı Haziran ayına ilişkin 1.183,53 TL ve 2012 yılı Temmuz ayına ilişkin 1.530,60 TL sabit dışı ek ödeme olmak üzere fazladan toplam 2.714,13 TL ödeme yapıldığını, sabit dışı ek ödemenin hastane hizmet puanı ortalamasında ödenebilmesi için komisyon kararı veya baştabip onayının şart olduğunu, dava konusu olayda ise genel sayman toplantısında karar alınmadan ve bu nedenle baştabibin onayı olmadan davalıya sehven hastane ortalamasından ödeme yapıldığını ileri sürerek, yersiz ödemenin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleriyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davacının bu davayı açmadan önce kendisinden söz konusu ödemeleri iade etmesini istediğini, davacının bu idari işlemine karşı ... 2.İdare Mahkemesi’nde dava açtıklarını, idare mahkemesince iptal kararı verildiğini,tarafına yapılan ek ödemelerde hukuka aykırılık bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davalıya yapılan döner sermaye ek ödemelerinin fazla ödenmesinde davalının gerçek dışı beyanı veya hilesi olmadığı gibi, yapılan döner sermaye ek ödemelerinin yokluk ve açık hata olarak değerlendirilmesine de olanak olmadığı,davacı idarenin ödemenin iadesine ilişkin işleminin ... 2. İdare mahkemesi tarafından iptal edilmesinin de dikkate alındığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Uyuşmazlık;davalıya yapıldığı iddia edilen yersiz ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Somut olayda; davaya konu edilen ödemenin idarenin bir şart tasarrufuna dayanmadığı,salt hatalı ödemeden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
TBK'nın 77/1. maddesine göre, zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK'nın 79 ve 80. maddelerde 'aynen geri verme ilkesi'ne göre düzenlenmiştir.
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır.
Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık eda ile ilgili olup, edada bulunan da bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır.
HGK'nun 05/12/1984 tarih ve 1982/13-387 esas, 1984/997 karar sayılı kararı ile herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin idare tarafından BK'nın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır.
Bu durumda mahkemece,ödemenin şart tasarrufa dayanmadığı nazara alınmak suretiyle,davacının davalıya yaptığı fazla ödeme miktarına ilişkin olarak alanında uzman bilirkişiden Yargıtay ve taraf denetimine elverişli rapor alınması suretiyle hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekirken,eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle,hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 25.02.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.