3. Hukuk Dairesi 2019/3659 E. , 2019/10315 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2019/3659 E. , 2019/10315 K.


'İçtihat Metni'

Davacılar ... vd. ile davalılar ... vd. aralarındaki menfi tespit davasına dair İstanbul 10.Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen 07/06/2016 tarihli ve 2014/322 E.-2016/543 K. sayılı hükmün onanması hakkında dairece verilen 06/05/2019 tarihli ve 2017/7394 E.-2019/4141 K. sayılı ilama karşı davalılar tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar; davalı şirket ile aralarında 23/11/2011 tarihinde araç kiralama sözleşmesi imzalandığını, tarafların her biri aylık 1.300,00 TL den iki aracın oniki aylık süre için kiralanması konusunda anlaştıklarını, buna göre senet hazırlandığını ancak araçların sürekli arıza vermesi nedeniyle 01.01.2013 tarihinde karşılıklı anlaşılarak sözleşmeden dönüldüğünü, araçları yedi ve otuz gün olmak üzere toplam otuzyedi gün kullandığını, yedi günlük kullanım bedelinin ödendiğini, sadece otuz günlük kullanım borcu bulunduğunu belirterek 28.600TL bedelli onbir adet senet nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve senetlerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar; davacılara 23/11/2012 tarihli kira sözleşmesi ile iki adet araç kiraladıklarını, araçların sadece 23/11/2012 ile 30/11/2012 tarihleri arasındaki bir haftalık kira bedelinin ödendiğini ve bunun karşılığında da fatura kesildiğini ancak davacının bu dönemden sonra hiç bir ödeme yapmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; kira sözleşmesinin 01.01.2013 tarihinde feshedildiği ve araçların teslim edildiği, araçların kiracılar tarafından kullanılan süre, teslimi ve belirlenen makul süre dikkate alındığında davacıların ilk üç senet miktarından sorumlu oldukları, diğer senetlerden sorumlu olmadıkları belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmün davalılar tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2017/7394 esas 2019/4141 karar sayılı 06/05/2019 tarihli ilamıyla onanmasına karar verilmiş, işbu ilama karşı davalılar tarafından süresi içinde kararın düzeltilmesi talep edilmiş olmakla yeniden yapılan incelemede;
Taraflar arasında 23/11/2012 başlangıç tarihli ve oniki ay süreli, her biri 1.300,00 TL bedelli iki adet araç kiralandığı ve işbu kira sözleşmesine istinaden, 23.11.2012 düzenleme tarihli on iki adet senet verildiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, kiralanan araçların kiraya verene iadesi ile teslim tarihi ve buna göre de kiracının kira borcu bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Kira akdi kullandırma akitlerinden olup bununla kiraya veren, ücret karşılığı bir şeyin kullanımını kiracıya terk etmek durumundadır. Musakkaf taşınmazlar, otomobiller, kilitli dolaplar gibi şeylerin teslimi, anahtar teslimi suretiyle olur. Anahtar teslimi ile birlikte kiralanan üzerindeki tasarruf hakkı teslim alana geçer. Kiralananın tahliye edilmesi ve teslim olgusunun ispat yükü davalı kiracıya aittir. Kiracı, kiralananı kendisinin ileri sürdüğü tarihte teslim ettiğini ispatlayamazsa, kiraya verenin bildirdiği tarihe itibar olunmalıdır. Yıllık kira bedelinin tutarı senetle ispat sınırının üzerindeyse ve kiraya verenin açık muvafakati yoksa kiracı tarafından teslim tarihi ancak yazılı delille ispatlanabilir. Kiraya veren anahtarı almaktan kaçınırsa, kiracının yapması gereken, Mahkemeden bu yolda tevdi mahalli tayinini isteyip, tayin edilecek yere anahtarı teslim etmek ya da Notere teslim ederek teslim keyfiyetini kiraya verene bildirmektir. Kiracının kiralananı iade borcu, ancak bu şekilde, durumun kiraya verene bildirildiği tarihte son bulur. Aksi takdirde, kiracının, kira sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülükleri, anahtar teslimine kadar devam eder.
Somut olayda; her ne kadar Mahkemece, akdin fesih tarihinin davacı kiracının bildirdiği tarih kabul edilerek hüküm kurulmuş ise de, araçların kiraya verene teslim edildiği tarih usulüne uygun şekilde yazılı belge ile ispat edilemediğine göre, kiralanan araçların davalı kiraya verenin kabul ettiği 18.01.2013 ve 23.01.2013 tarihlerinde teslim edildiğinin kabulü gerekir. O halde Mahkemece, bu tarihler dikkate alınarak ve davacı kiracının belirlenen teslim tarihe kadar kira borcundan, bu tarihlerinden itibaren ise belirlenen makul süre kira alacağından sorumlu olduğu gözetilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu yeniden yapılan inceleme sonucu anlaşıldığından davalıların karar düzeltme isteğinin kabulü ile onama ilamının kaldırılarak hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ; Yukarıda açıklanan nedenlerle davalıların karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairece verilen 06/05/2019 tarih ve 2017/7394 Esas - 2019/4141 Karar sayılı onama ilamı kaldırılarak hükmün HUMK'nın 428.maddesi gereğince davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alanın karar düzeltme harcının istek halinde düzeltme isteyene iadesine, 19/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.