3. Hukuk Dairesi 2019/2609 E. , 2019/9800 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2019/2609 E. , 2019/9800 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın tapu iptal ve tescil talebi yönünden reddine, alacak talebi yönünden kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; eşi ... ile birlikte açmış olduğu davada, eşi ...'ın babasının vefatıyla birlikte 20/09/2012 tarihinde açılıp okunan vasiyetnamenin, muris ...'in serbest iradesi ürünü olmadığını, manevi cebir altında, aldatma ve yanıltma sonucu düzenlettirildiğini, iptalinin gerektiğini; murisin ölümü ile geride yasal mirasçı olarak kızları davacı ..., davalı ... ve dava dışı ...'in bulunduğunu; muris, kendisi ve diğer mirasçıların katılımı ile yapılan 17/04/2010 tarihli miras taksim sözleşmesi uyarınca, vasiyete konu taşınmaza ek 178 metrekare arsanın kendisine ait olduğunun kararlaştırıldığını ve yine arsa bedeli olarak 30.000,00 TL nin kendisi tarafından murise 1992 yılında ödendiğini; vasiyetçinin ölümü sonrası davaya konu taşınmazın tapuda adına tescilini mirasçılardan istediğini, ancak davalının, taşınmazın kendisine vasiyet edildiğinden bahisle talebini kabul etmediğini; muris ...'in bahse konu taşınmazı davalıya vasiyet etmesini gerektirecek bir durumun söz konusu olmadığını ileri sürerek; öncelikle vasiyetnamenin iptaline, mahkemenin aksi kanaatte olması halinde ise saklı paylı mirasçı ...'ın payı oranında tenkisine ve miras taksim sözleşmesiyle kendisine bırakılan 178 metrekare arsanın 4885 parselden ifrazen iptali ile adına tesciline, tapu iptal ve tescil talebinin mümkün olmaması halinde ise taşınmaz rayiç bedelinin davalıdan faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; ... İli, ... İlçesi, ... Köyü, ... mevkiinde kain 4 pafta, 4885 parsel sayılı avlulu kagir ev, kagir dükkan, kerpiç ev ve arsa vasfındaki taşınmazın, muris ... tarafından, Kemalpaşa 1. Noterliği'nin 03.08.2010 tarih ve ... yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki vasiyetname ile kendisine bırakıldığını; davacıların iddialarının gerçeği yansıtmadığını, vasiyetnamenin iptalini gerektirecek yasal bir neden bulunmadığını, murisin her türlü bakım ve gözetim yükümlülüğünü kendisinin yerine getirdiğini; bahse konu miras taksim sözleşmesinin de gerek kendisinin gerekse murisin iradesine aykırı düzenlendiğini, mirasçı olmayan davacı ... ile ilgili gerçeğe aykırı hususlar eklendiğini, sözleşmeyi okumadan imzaladığını; babası ...'ın son arzusuna uygun ve yasal tüm şartları taşıyan davaya konu vasiyetnamenin ayakta tutulmasının gerektiğini, davacı ...'ın taşınmazın herhangi bir bölümüne istinaden herhangi bir ödemesinin de bulunmadığını savunarak; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davacı ... tarafından vasiyetnamenin iptali ve tenkisi istemiyle açılan davanın reddine; davacı ... tarafından tapu iptal ve tescil talebi ile açılan davanın reddi ile alacak istemi ile açılan davanın kısmen kabulüne, ... İli , ... İlçesi, ... Köyü, 4885 parsel sayılı taşınmaz bedeli olarak 17/04/2010 tarihli sözleşmede belirtilen 30.000,00 TL ( eski para ile ) bedelin sözleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacı ...'a verilmesine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin, 26/11/2015 tarihli ve 2015/11628 E. - 2015/19002 K. sayılı ilamı ile; vasiyetnamenin iptali ve tenkis istemi yönünden mahkemece verilen red kararına yönelik yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün onanmasına karar verilmiş; davacı ...'ın tapu iptal tescil ve alacak istemine yönelik verilen karara dair taraf vekillerinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede ise; '...Yerel mahkemece; davacı ... tarafından terditli olarak açılan Tapu İptal ve Tescil - Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Alacak davasının HMK 167 maddesi uyarınca iş bu yargılama dosyasından tefrikiyle, farklı bir esasa kaydına; tefrik edilip ayrı bir esasa kaydolan dava dosyasında, vasiyetin iptali ve tenkis davasında verilen kararın kesinleşmesinin bekletici mesele yapılması gerekirken; mirasçı ... tarafından açılan vasiyetnamenin iptal ve tenkisi davasıyla mirasçılık sıfatı bulunmayan ... tarafından terditli olarak açılan Tapu İptal Tescil - Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Alacak davasının birlikte görülüp sonuçlandırılması isabetsizdir...' gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; davacı ... yönünden davanın tefrikine karar verilmiş, tefrik edilen dosya Mahkemenin 2017/209 sayılı esasına kaydedilerek yapılan yargılama neticesinde ise ; taraflar ile davalının murisi arasında düzenlenen 17/04/2010 tarihli yazılı sözleşmeyle, davacının, muris ...'e 1992 yılında ödemiş olduğu 30.000.000 TL bedel karşılığında, vasiyete konu taşınmazın 178 metrekaresinin davacıya ait olacağının kararlaştırıldığı, taşınmaz alım satımına ilişkin sözleşmelerin geçerliliğinin resmi şekil şartına bağlı olduğu, harici taşınmaz satış sözleşmesi uyarınca tapu iptal ve tescil talep edilemeyeceği; bu sebeple, davacının tapu iptal ve tescil talebinin reddine karar vermek gerektiği; davacının, davalının murisine 30.000.000 TL ödediğinin sabit olduğu, murisin sebepsiz zenginleştiği, mirası reddetmeyen mirasçıların külli halefiyet gereği murisin borçlarından sorumlu olduğu, taşınmaz satım sözleşmesi geçersiz olduğundan tarafların birbirine verdikleri şeyleri sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri alma hakkının bulunduğu, denkleştirici adalet ilkesi gereği iadeye karar verilmesi gerektiği; ifanın imkansız hale geldiği dava tarihi itibariyle ödenen paranın ulaşacağı değerin bilirkişi raporu ile 14.651,35 TL olarak belirlendiği; davacının talebinin ise, taşınmaz
rayiç değeri olduğu, rayiç değerin ise 12.180,00 TL ye tekabül ettiği; davalı mirasçının veraset ilamındaki pay dağılımına göre murisin borcundan 1/3 oranında sorumlu olduğu gerekçesiyle, davacının tapu iptal ve tescil talebinin reddine, terditli talebinin kısmen kabulü ile 4.060,00 TL nin dava tarihi olan 09/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dava; tapu iptal tescil olmadığı takdirde alacak istemine ilişkindir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 599. maddesi uyarınca; ' Mirasçılar, mirasbırakanın ölümü ile mirası bir bütün olarak, kanun gereğince kazanırlar. Kanunda öngörülen ayrık durumlar saklı kalmak üzere mirasçılar, mirasbırakanın ayni haklarını, alacaklarını, diğer mal varlığı haklarını, taşınır ve taşınmazlar üzerindeki zilyetliklerini doğrudan doğruya kazanırlar ve mirasbırakanın borçlarından kişisel olarak sorumlu olurlar. '
Aynı Yasanın 610. maddesinde ise ; ' Yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur.' hükmü getirilmiştir.
TMK'nın 'mirasçıların sorumluluğunu' düzenleyen 641. maddesine göre; mirasçılar, tereke borçlarından müteselsilen sorumludurlar. Bununla birlikte tereke borcundan sorumluluk; dış ilişkide ( üçüncü kişilere karşı ) müteselsil, iç ilişkide ( mirasçılar arasında) miras payı oranındadır.
Müteselsil sorumluluk; bir kanun hükmü veya irade beyanı dolayısıyla borcun tamamının ya da bir kısmının, sorumluların tamamından ya da bir kısmından talep edilebildiği, borçlulardan birinin ifası veya ifa yerini tutan fiiliyle diğerlerinin bu oranda alacaklıya karşı borçtan kurtuldukları bir birlikte borçluluk halidir.
Türk Borçlar Kanununun 163. maddesinin 2. fıkrasına göre; borçluların sorumluluğu, borcun tamamı ödeninceye kadar devam eder.
Somut olayda; taraflar ile davalının murisi ... arasında düzenlenen 17/04/2010 tarihli harici taşınmaz satış sözleşmesi uyarınca, vasiyete konu taşınmazın 178 metrekaresinin 30.000.000 eski TL karşılığında davacıya ait olacağının kararlaştırıldığı, taşınmaz bedelinin davacı tarafından davalının murisine ödendiği sabittir. Davacı, harici taşınmaz satış sözleşmesine istinaden terditli olarak açmış olduğu davada , öncelikle tapu iptal ve tescilini, kabul edilmediği takdirde ise taşınmaz rayiç değerinin davalı mirasçıdan tahsilini istemiş olup; alacağın tereke borcu olduğu anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca, mahkemece; yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular çerçevesinde, mirası reddetmeyen davalı mirasçının, davaya konu tereke borcundan davacıya karşı müteselsilen sorumlu olduğu dikkate alınarak, taşınmaz rayiç değeri olarak belirlenen 12.180,00 TL nin tamamının davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ile veraset ilamına göre davalı payı oranında belirlenen bedelin davalıdan tahsiline yönelik yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.