3. Hukuk Dairesi 2017/7177 E. , 2019/3073 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/7177 E. , 2019/3073 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davacı şirkete ait iş makinesinin davalıya kiraya verildiğini, sağlam, çalışır vaziyette davalı şirket yetkilisine 02/01/2014 tarihinde teslim edildiğini, kira sözleşmesinin 3/1-h maddesine göre; kiracının, kiralanan iş makinesini başka amaçlarla ve başka şantiyelerde kullanamayacağının, bir başka kişiye kiraya veremeyeceğinin kararlaştırıldığını; davacı şirket tarafından davalıya çekilen ihtarname ile, sözleşmenin 02/01/2015 tarihinde sona ereceğinin, yenilenmeyeceğinin ve sözleşmeye konu iş makinesinin sağlam ve çalışır halde teslim edilmesi gerektiğinin bildirildiğini, ihtara rağmen bahse konu iş makinesinin sol camı kırılmış ve motor kaputu hasarlı bir şekilde, dava dışı bir başka şirketten 30/01/2015 tarihinde güçlükle teslim alındığını, davalının sözleşmeye aykırı davrandığını, delil tespit dosyasında alınan 10/03/2015 tarihli bilirkişi raporu ile, araçta meydana gelen hasar miktarının ve tamir süresinin, uğramış olduğu kar kaybının tespit edildiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 21.252,85 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; davacı ile aralarında düzenlenen 02/01/2014 tarihli kira sözleşmesi ile davacıya ait iş makinesinin kiralandığını, kira sözleşmesinin 3/1-g maddesine göre; kiralanan makinenin dönüş nakliye ücretinin makine sahibine ait olacağının kararlaştırıldığını, bu sebeple, davacının kiralanan makineyi kendisinin teslim alması gerekirken, teslim almadığını; davacı şirket tarafından, sözleşmede kararlaştırılan fesih ihbar süresine uyulmaksızın,

sözleşme süresinin bitimine iki gün kala, kötüniyetli olarak sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiğini ve makinenin tesliminin istenildiğini; kiralanan makinenin bir başka şirkete kullanılmak üzere teslim edildiğini , ancak bu durumdan davacının da haberdar olduğunu, makinenin düzenli olarak bakım ve tamiratlarının yaptırıldığını, araç teslimine ilişkin 30/01/2015 tarihli belgede, sadece aracın sol camının kırık ve motor kaputunun hasarlı olduğunun belirtildiğini, tespit dosyasında alınan bilirkişi raporunu kabul etmediklerini savunarak; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; yargılama sırasında alınan 18/12/2015 tarihli bilirkişi raporunda, tespit dosyası doğrultusunda hesaplama yapıldığı, kiralananda meydana gelen hasar miktarının ve davacının uğramış olduğu kar kaybı bedelinin 20.804,86 TL olarak belirtildiği, taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin 3/ h maddesine göre; kiracının, makineyi başka amaçlarla ve başka şantiyelerde kullanamayacağı, bir başka firmaya kiraya veremeyeceği hususunun kararlaştırıldığı, dosyaya sunulan 30/01/2015 tarihli belge incelendiğinde, dava konusu iş makinesinin Çamlıyayla Sebil Hes Tüneli şantiyesinden, Ölmez Restorasyon Ltd. Şti. adına Nail Fidan'dan teslim alındığı, bu durum karşısında davalı kiracının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği, kiracının, kiraya konu iş makinesinde meydana gelen hasar bedeli ile kiraya verenin uğramış olduğu kar kaybından sorumlu olduğu gerekçesiyle, 18/12/2015 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak, davanın kısmen kabulüne, 20.804,86 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; hor kullanma nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) 6098 sayılı TBK.'nın 316/1. maddesi (BK.'nın 256.maddesi) hükmü uyarınca, kiracı, kiralananı özenle kullanmak ve aynı kanunun 334. maddesi (BK.'nın 266.maddesi) gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiralayana teslim etmekle yükümlüdür. Kiracının bu yükümlülüğünün ihlali halinde kiraya veren, bu yüzden uğradığı zarar için giderim isteminde bulunabilir.Ancak kiracı, sözleşmeye uygun olağan kullanım dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp, münhasıran kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasarlardan sorumludur.
Somut olayda; taraflar arasında düzenlenen 02/01/2014 tarihli 1 yıl süreli kira sözleşmesinin 3/1 maddesine göre; kiralanan makinenin çalışır ve sağlam vaziyette ataşmanlarla birlikte davalı şirket yetkilisine teslim edildiği; 3/1-b maddesinde, makine operatörünün kiracıya ait olacağı ve bu sebeple operatörden doğacak makine ve ataşman arızalarının kiracı tarafından karşılanacağı; 3/1-h maddesinde ise, kiracının, makineyi başka amaçlarla ve başka firmalarda, şantiyelerde kullanamayacağı, kiraya veremeyeceği kararlaştırılmış; 30/01/2015 tarihli araç teslim tutanağı incelendiğinde, kiralanan makinenin, davacı tarafından dava dışı şirket yetkilisinden teslim alındığı, makinenin çalışır durumda olduğu, ancak sol camının kırık, motor kaputunun hasarlı olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.

Bu bağlamda; davacı tarafından, .... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin D.İş sayılı dosyası ile kiralananda meydana gelen hasar bedelinin tespiti istenilmiş olup, 10/03/2015 tarihli bilirkişi raporu ile, mevcut hasarlar tek tek açıklanmış ancak, her bir hasar kalemi yönünden tek tek hor kullanım ve olağan kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasar ayrımı yapılmaksızın, hasar bedelinin 13.252,85 TL olduğu belirtilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu ise, konunun uzmanı bilirkişi tarafından hazırlanmamış olup, delil tespit dosyasında alınan ve davalı tarafından itiraza uğrayan bilirkişi raporunun tekrarı mahiyetindedir. Rapor bu haliyle hüküm kurmaya elverişli değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece; davacı kiraya verenin, davalı kiracıdan kiralananın hor kullanılması nedeniyle tazminat isteminde bulunabileceği nazara alınarak, dosyanın önceki bilirkişi dışında seçilecek konusunda uzman makine mühendisi bilirkişiye tevdi ile, kiralanan araçta meydana geldiği ileri sürülen hasarların tespiti noktasında, sözleşme hükümleri de göz önünde bulundurularak, dosyaya sunulan bilgi ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması, olağan kullanım ve hor kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasar ayrımı yapıldıktan sonra, hor kullanıma konu zarar ve hasarların araç teslim tarihi olan 30/01/2015 tarihi itibariyle değerleri tek tek tespit edilip, hor kullanma bedelinden, kullanma süresiyle orantılı olarak yıpranma payının da hesap edilip düşülmesi suretiyle, davalının rapora karşı itirazlarını da karşılar şekilde, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere 08.04.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.