3. Hukuk Dairesi 2017/4212 E. , 2019/1098 K.

[İctihat]

3. Hukuk Dairesi 2017/4212 E. , 2019/1098 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen kira bedelinin tespitine ilişkin asıl ve birleşen davalırın mahkemece yapılan yargılaması sonucunda asıl ve birleşen , davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Asıl davanın davacısı ... 20.11.2014 tarihinde açtığı dava ile , hissesine düşen aylık 500 TL kira bedelinin 01.01.2015 tarihinden itibaren brüt 3.000 TL ; Birleşen davanın davacısı ...de 24.12.2014 tarihinde açtığı birleşen dava ile hissesine düşen aylık 500 TL kira bedelinin 01.01.2015 tarihinden itibaren brüt 3.000 TL olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, asıl ve birleşen davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, asıl ve birleşen davanın kısmen kabulü ile taşınmazın 01.01.2015 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin brüt 2.450 TL olarak tespitine, fazla talebin reddine karar verilmiş, hüküm davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-)HMK'nun 166.maddesine göre, ayrı ayrı açılmış davaların aralarında bağlantı bulunmaları koşulu ile birleştirilerek bakılabilmeleri mümkündür.
Ancak, birleştirme kararı, taraflar arasındaki uyuşmazlığı esastan çözümleyen bir karar değildir. Bu karar, sadece birleştirilen davaların tahkikat safhalarının müşterek cereyan etmesi sonucunu doğurmaktadır. Diğer bir anlatımla, asıl ve birleşen davalar birbirinden bağımsız, müstakil davalardır. Bu nedenle, asıl ve birleşen davaların ayrı ayrı karara bağlanması, yargılama giderleri ile vekalet ücretlerinin ayrı ayrı tayin edilmesi gerekmektedir.
Bundan ayrı, 6100 sayılı HMK'nın 297/1. maddesinde hükmün, tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri kapsayacağı, 297/2. maddesinde de; hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında açık şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Somut olayda, asıl ve birleşen davalar bakımından ayrı ayrı hüküm kurulmamıştır.Hal böyle olunca, Mahkemece; yukarıda ifade edilen yasa hükümleri ve açıklamalar da dikkate alınmak suretiyle asıl ve birleşen davada ayrı ayrı hüküm kurularak karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde çelişki oluşturacak şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
Öte yandan; TBK'nun 345 maddesinde “Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir. Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar.Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur.” hükmüne yer verilmiştir.
Olayımıza gelince; Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde artış şartı bulunmadığına ve süresinde gönderilmiş ihtarname veya açılmış dava da olmadığına göre 24.12.2014 tarihinde açılan birleşen dava ile 01.01.2015 günü başlayan dönem için kira parasının tespitine karar verilemez. Ancak yargılama sırasında yeni dönemin (01.01.2016) başladığı da göz önünde bulundurularak, mahkemece bir sonraki dönem için (2016-2017) kira bedelinin tespitini isteyip istemediği hususunun birleşen davanın davacısı olan ...'den sorularak, istemesi halinde birleşen davaya ilişkin olarak bir sonraki dönem için kira parasının tespitine karar verilmesi aksi halde birleşen davanın reddine karar verilmesi gerekirken,yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde birleşen dava tarihi itibariyle hüküm tesisi de hatalıdır.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
2-) Bozma nedenine göre davalı ...'ın sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı ... yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davalı ...'ın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 14.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.