5. Hukuk Dairesi 2016/22162 E. , 2018/8912 K.

[İctihat]

5. Hukuk Dairesi 2016/22162 E. , 2018/8912 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın ... Belediye Başkanlığı yönünden kabulüne, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı yönünden reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar ile davalılardan ... Belediye Başkanlığı vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davalı ... Belediyesi yönünden davanın kabulüne, davalılar Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve ... Büyükşehir Belediyesi yönünden davanın husumetten reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar ve davalı ... Belediyesi vekilince temyiz edilmiştir.
Arsa niteliğindeki ... İlçesi ... Mahallesi 140 ada 152 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde yöntem itibariyle bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Dosya içindeki belgelerden; dava konusu taşımaza 28.07.1953 tarihinde el atıldığı ileri sürüldüğünden, dava konusu taşınmaza ait 09.10.1956 tarihinden öncesini ve bu tarihten sonrasını gösterir şekilde hava fotoğrafları getirtilip, hava fotogrametri konusunda uzman bir mühendis ile birlikte keşif yapılarak, hava fotoğrafları ile dava konusu taşınmazların ölçekli krokilerinin çakıştırılması sağlanıp, bu konuda denetime elverişli şekilde krokiye bağlanmış, bilirkişi raporu alınarak ve taşınmazın tapu kaydında yer alan geçit hakkı şerhinin konulduğu tarihten yararlanmak suretiyle de tespit edilip 09.10.1956 tarihinden önce el atıldığının belirlenmesi halinde 221 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilip açılan davanın reddine; 09.10.1956 tarihinden sonra el atıldığının tespiti halinde ise “dava tarihi itibari ile” sorumluluğun hangi idareye ait olduğunun tespiti ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması,
2- Dava konusu taşınmaz ile bilirkişi kurullarınca emsal alınan ... Mahallesi 230 ada 3 parsel, ... Mahallesi 1095 ada 27 parsel ve ... Mahallesi 632 ada 36
parsel sayılı taşınmazların 2014 yılında, Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından resen belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Müdürlüğünden getirtilip, dava konusu taşınmazın değerlendirme tarihi itibariyle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal kabul edilen taşınmazların ise bilirkişilerce değerlendirmeye esas alınan satış tarihleri itibariyle fiili imar uygulaması sonucu oluşan imar parselleri mi, yoksa imar planına dahil olmakla birlikte olduğu gibi bırakılan kadastro parselleri mi oldukları ilgili Belediye İmar Müdürlüğü ile Tapu Müdürlüğünden ayrı ayrı sorulup, alınacak cevaplara göre bilirkişi kurulu raporu denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru olmadığı gibi, hükme esas alınan bilirkişi kurulunca emsal alınan taşınmazların satışına ilişkin akit tablosu Tapu Müdürlüğünden getirtilmeden ve emsallerden ... Mahallesi 230 ada 3 parsel sayılı taşınmazda yalı bulunduğu belirtildiğinden yalının gerçek sınıfının tespiti ile belirlenecek bedelin satış bedelinden indirilmesi gerekirken, soyut olarak yalının 3/B sınıfı olduğunun kabulü ile bedel belirlendiğinden, alınan rapor inandırıcı görülmemiştir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
3-Dava konusu taşınmazın tapu kaydındaki eski irtifak hakkı nedeniyle meydana gelecek değer düşüklüğü oranına göre belirlenecek miktarın, kamulaştırma bedelinden indirilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
4-Harca ilişkin hüküm kurulmaması,
Doğru görülmemiştir.
Davacılar ve davalı ... vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 09/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.