5. Hukuk Dairesi 2019/3828 E. , 2019/16636 K.

[İctihat]

5. Hukuk Dairesi 2019/3828 E. , 2019/16636 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre, dava konusu taşınmazın imar planında park alanı olarak ayrıldığı, bozma öncesinde dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı tespit edildiğinden, 6484 sayılı Kanunun 21. maddesi ile Kamulaştırma Kanununun geçici 6. maddesinde yapılan değişiklik gereği dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerekçesiyle kararın bozulduğu, mahkeme uyulan bozma kararı gereğince dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verildiği, dava konusu taşınmazın hissedarlarından ...'ın ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 2012/49 E ile açtığı aynı nitelikteki dava ile birleşen ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/157-2015/262 E/K sayılı dosyasında bozma tarihinden sonra 06.12.2013 tarihinde keşif yapılarak taşınmaza el atıldığının tespit edilip, tazminat bedeline hükmedilmesi sonucu Dairemiz denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmıştır.
Öte yandan Anayasa Mahkemesinin 05/04/2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 20/12/2018 gün 2016/181 Esas, 2018/111 sayılı kararı ile ''Kamulaştırma Kanununun EK 1. maddesinin ''Bu süre içerisinde belirtilen işlemlerin yapılmaması halinde taşınmazların malikleri tarafından, bu Kanunun geçici 6'ncı maddesindeki uzlaşma sürecini ve 3194 sayılı İmar Kanununda öngörülen idari başvuru ve işlemleri tamamlandıktan sonra taşınmazın kamulaştırmasından sorumlu idare aleyhine idari yargıda dava açılabilir.'' kısmı iptal edilmiştir.
Bu durumda; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16.05.1956 gün ve 1/6 sayılı kararı ile HGK.nun 15.12.2010 gün ve 2010/5-662/651 sayılı kararı da gözetildiğinde, uzun yıllar programa alınmayan imar planının hayata geçirilmemesi nedeniyle kamulaştırma ya da takas cihetine gitmeyen davalı İdarece, pasif ve suskun kalınmak ve işlem tesis edilmemek suretiyle taşınmaza müdahale edildiği; bu haliyle İdarenin, mülkiyet hakkının özüne dokunan ve onu ortadan kaldıran bu eylemi ile kamulaştırmasız el koyma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Kamulaştırmasız el koyma olgusunun varlığının doğal sonucu, idarenin hukuka aykırı eylemiyle mülkiyet hakkı engellenen taşınmaz mal sahibi davacının, dava yoluyla kamulaştırmasız el koyma hükümleri doğrultusunda mülkiyetin bedele çevrilmesini, eş söyleyişle idareden değer karşılığının verilmesini isteyebileceği açıktır.
Bu nedenle taşınmaza el atıldığının kabulü ile taşınmazın değeri belirlenip hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği düşünülmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 21/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.