5. Hukuk Dairesi 2017/35803 E. , 2019/10596 K.

[İctihat]

5. Hukuk Dairesi 2017/35803 E. , 2019/10596 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun .... maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince davacı isteminin esastan reddine, davalı tarafın talebinin ise kabulü ile ilk derece mahkemesinin faize ilişkin hükmünün kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen kararın Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş; davalı ... vd. vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen .../05/2019 günü temyiz eden davalılar vekillerinin yüzlerine karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden temyiz eden davacı idare vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak davalılar vekillerinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun .... maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun davacı idare yönünden HMK'nun 353/...-b-... maddesi uyarınca esastan reddine, davalılar bakımından ise kısmen kabulü ile HMK'nun 353/...-b-... maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin olarak ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince verilen hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
... Belediye Başkanlığı'nın ......2015 tarihli cevabı yazısında; dava konusu taşınmazın .../25.000 ölçekli ... düzeni planında kısmen demiryolu, kısmen taşkına maruz alanda kaldığı, mücavir alan sınırları içinde olup, en yakın meskune uzaklığının 240 metre olduğunun belirtildiği hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise taşınmazın toplu konutlara 180 metre mesafede ve talep halinde taşınmazın belediye
hizmetlerinden de faydalanabilecek konumda olduğunun açıklandığı dikkate alındığında ve Tapu Kadastro ...'nün parsel sorgulama uygulama sitesinden edinilen bilgiler de gözetildiğinde dava konusu ... Mahallesi, 130 ada ... parsel sayılı taşınmazın arsa vasfında olduğu anlaşılmıştır.
Bu nedenle; İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı idare vekilince yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ... .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/355 E.-2017/... K. sayılı kararının kaldırılarak, arazi niteliğindeki ... ili ... ilçesi ... mahallesi 130 ada ... parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun .../...-f maddesi uyarınca gelir metodu esas alınarak, sulu ... arazisi niteliği dikkate alınarak kapitalizasyon faiz oranının % ... uygulanmak suretiyle ve bilirkişi raporunda yazılı özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, tespit edilen metrekare birim fiyatına % 150 oranında objektif değer artırıcı unsur ilave edilerek bilimsel yolla değer biçilerek, 6100 sayılı HMK'nun 353/...-b-... maddesi uyarınca yeniden esas hakkında verilen ... Bölge Adliye Mahkemesinin .... Hukuk Dairesinin kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesinde;
Arsa niteliğindeki taşınmaza hükme esas alınan bilirkişi raporunda arazi niteliği ile değer biçildiğinden, alınan rapor geçersizdir.
Kamulaştırma Kanunu'nun kıymet takdir esaslarını belirten ....maddesinin ....fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re'sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi doğru olmadığı gibi;
...-7139 sayılı Kanunla değişik Kamulaştırma Kanununun .../... fıkrası gereğince, bozma sonrası bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedelde artış olması halinde bu kısım için; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğinden,
Hükmün yukarıda açıklanan gerekçelerle taraf vekillerinin temyiz isteminin kabulü ile HMK'nun 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, temyiz eden davalılar yararına ayrı ayrı yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan ....037,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, .../05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.