5. Hukuk Dairesi 2020/5796 E. , 2020/11273 K.

[İctihat]

5. Hukuk Dairesi 2020/5796 E. , 2020/11273 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki muhtesat bedelinin tahsili davasının dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca BOZULMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 12/03/2020 gün ve 2019/6405 Esas - 2020/4027 Karar sayılı ilama karşı davacı ... ile davalı idare vekilince verilen dilekçe ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Muhtesat bedelinin tahsili istemine ilişkin davanın reddine dair verilen hüküm, davacının temyizi üzerine Dairemizce bozulmuş, bu karara karşı davacı ve davalı idare vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dosya içindeki bilgi ve belgelere, Yargıtay ilamında yazılı gerekçelere göre, davacının tüm, davalı idare vekilinin sair karar düzeltme nedenleri HUMK'nun 440. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından yerinde değildir. Ancak;
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre; davacının talebi yıkılan binanın miras payına düşen karşılığının tahsili istemine ilişkin olup, aynı konuda, tarafları da aynı olan ... 20. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/476 Esas sayılı dosyasının bulunduğunun beyan edilmiş olduğu bu defa yapılan incelemede anlaşılmakla;
Davalı idare vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 12.03.2020 gün ve 2019/6405 Esas - 2020/4027 Karar sayılı bozma ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan incelemede;
Dava, muhtesat bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre; davacının adli yardım talebi olduğu, bu talebin değerlendirilmesine ilişkin karar bulunmasa da UYAP sisteminde dosyanın adli
yardım talepli olarak kaydedildiği, öte yandan davacının müteaddit kere verdiği dilekçelerinde yer yer her ne kadar 27. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/545 Esas- 2002/444 Karar sayılı dosyası bakımından yargılamanın iadesinden bahsetmiş ise de, davacının bu davada taraf olmadığı, ancak davacının tüm dilekçeleri ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; ... Belediyesince davacının murisi ...'a ait yapının kamulaştırılması neticesinde yıkıldığı, ancak bu kamulaştırma işlemi kapsamında davacının selefi olan annesi ...'e yada kendisine yapılan bir kamulaştırma tebligatının dosya kapsamında bulunmadığı, davacının talebinin yıkılan binadan miras payına düşen bedel olduğu anlaşılmıştır.
04/06/1958 gün 15/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında da vurgulandığı gibi; bir davada dayanılan maddi vakıaları açıklamak tarafların, bu olguları hukuken nitelendirmek, uygulanacak yasa maddelerini arayıp bulmak ve doğru olarak yorumlayıp uygulamak da hakimin görevidir. Diğer bir deyişle; bir davada maddi olayı anlatmak taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak hakime aittir.
Öncelikle ... 20. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/476 Esas sayılı dosyasının örneği dosya arasına getirtilip, tarafları aynı olan bu dava dosyasında aynı konuda talepte bulunulduğunun anlaşılması halinde derdestlik nedeniyle davanın reddine karar verilmesi,
Belirtilen dava dosyasının tarafları aynı fakat konusunun farklı olduğunun tespiti halinde ise; bu durumda HMK 31 vd. maddeleri gereğince; ilgili kamulaştırma belgeleri getirtilerek davacı ya da murisleri yönünden usulüne uygun kamulaştırma tebligatı yapılıp yapılmadığı araştırılıp, tebligat yapılmadığının tespiti halinde; dosya kapsamında iki ayrı veraset ilamı bulunduğu hususu, davacının miras taksim sözleşmesi yapıldığı iddiası ile birlikte değerlendirilip talep miktarı davacıya açıklattırıldıktan sonra davacının miras payı net olarak tespit edilerek davacının adli yardım talebi ile ilgili de bir karar verilip muhtesat bedeli yönünden işin esasına girilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yasal olmayan gerekçe ile kesin süre gerekleri yerine getirilmediğinden bahisle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davacının temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalı idare peşin alınan karar düzeltme harcının istenildiğinde iadesine, temyiz eden davacıdan H.U.M.K’nun 442. maddesi göz önünde bulundurularak takdiren 450,00-TL. para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak Maliye Hazinesine gelir kaydedilmesine, 15/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.