5. Hukuk Dairesi 2020/10038 E. , 2020/10865 K.

[İctihat]

5. Hukuk Dairesi 2020/10038 E. , 2020/10865 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Mirasın hükmen reddi istemine ilişkin olarak açılan davada ... 3. Asliye Hukuk ve ... 19. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, mirasın hükmen reddinin tespiti istemine ilişkindir.
... 3. Asliye Hukuk Mahkemesince, TMK'nun 605/2. maddesi gereğince açılan, terekenin borca batık olduğunun tespiti (mirasın hükmen reddi) davasının, davanın ilk açıldığı tarihteki (dava dilekçesindeki) davalının (alacaklının) ikametgahı olan, ... Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp karara bağlanması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 19. Asliye Hukuk Mahkemesince, mirasın hükmen reddinin tespiti hakkındaki davalarda yetkili mahkeme davalı alacaklıların yerleşim yeri mahkemesi olduğu, bu yetkinin kesin olmadığı, davalının süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmadığı bu nedenle HMK m. 19 gereği yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale geleceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ölüm tarihinde miras bırakanın ölmeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmişse miras reddedilmiş sayılır. (TMK'nun 605/2. maddesi). Mirasçılar zımnen mirası kabul etmiş durumuna düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczini isteyebilir. Türk Medeni Kanununun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada
uygulanmaz. Bu davanın tereke alacaklılarına karşı açılması gerekir. (28.12.1942 tarihli 24/29 sayılı YİBK) Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgâhı mahkemesidir. Ayrıca TMK'nun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğünün 39/2 fıkrası gereğince mirasın yetkisini içeren özel vekâletname sunulması zorunludur. TMK'nun 605/2 maddesi gereğince bu tür davalar için özel bir yetki belirlenmemiştir. O halde, kesin yetki sözkonusu olmayıp, davanın HMK'nun 9. maddesindeki genel yetki kuralına göre belirlenmesi gerekmektedir. Bir başka anlatımla mirasın hükmen reddinin tespiti hakkındaki davalarda yetkili mahkeme davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir.
Somut olayda; davacı mirasçısı bulunduğu babası ...'ın davalı şirkete borcu olduğunu 06.04.2018 tarihinde ... 31. İcra Müdürlüğünce tebliğ edilen ödeme emriyle öğrendiği, biri kendisi olmak üzere murisin geride yedi mirasçısı kaldığı, babasının tutumlu bir insan olmadığı, sağ iken yaptığı bir çok harcamalar neticesinde fazlasıyla borcu bulunduğu, bu borç tutarının da bırakmış olduğu malvarlığını neredeyse beş kat aşacak seviyede olduğu, bu borçtan yasal olarak sorumlu olmamak adına mirasın reddini talep etme zorunluluğu doğduğu, muristen kalan mirası kayıtsız şartsız olarak reddettiği belirtilerek davasının kabulü ile muris babasının bırakmış olduğu mirasın reddinin tespit ve tesciline karar verilmesi istenilmiştir.
Alacaklı olan davalının yerleşim yerinin “...” olduğu ancak davalı süresi içerisinde yetki itirazında bulunmadığından davaya bakmakla ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 07/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.