6. Hukuk Dairesi 2016/6738 E. , 2016/5532 K.

[İctihat]

6. Hukuk Dairesi 2016/6738 E. , 2016/5532 K.


'İçtihat Metni'



Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar, davalı ve k.davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Asıl dava kiracının açtığı teminat mektubunun nakde çevrilmesinin durdurulması, birleşen dava kiraya verenin açtığı rödövans bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulü ile 197.505,43 TL nin tahsiline karar verilmesi üzerine hüküm davalı-birleşen dosyada davacı vekili tarafından birleşen davaya yönelik olarak temyiz edilmiştir.
Davacı kiracı vekili asıl davada dava dilekçesinde, davalı ile 02/10/1995 tarihinde imzalanmış sözleşme kapsamında 15 nolu rödevans sahasının müvekkiline kiralanmış olduğunu, 01/07/1999 tarih ve 213 sayılı kararı ile firmanın kuruma olan borcunun 4 taksite bağlanmış olduğunu, taksit ödemesi ile ilgili görüşmeleri devam ederken teminat mektuplarının irad kaydı talimatı verilmiş olduğunu, davalı kurumun şirketlerinin faaliyetlerini 01/01/1999 tarihinden itibaren durdurması sebebi ile kömür çıkarıp satış yapamadıklarını belirterek teminat mektuplarının paraya çevrilmesi işleminin durdurulmasını istemiştir. Birleşen davada ise davacı vekili dava dilekçesinde; rödevans sözleşmesi ile 15 nolu kömür sahasının davalı işletmeye kiraya verildiğini, davalı firmanın bu sahada bir müddet kömür işletmeciliği yaptıktan sonra 10/05/1999 tarih ve 130 sayılı yazısı ile sözleşmeden doğan borçlarını zamanında ödeyemediklerini, ödemenin 4 taksitte yapılmak istendiğini, bunun kabul edilmesi halinde teminat vereceklerini bildirdiklerini, kurumun 18/05/1999 tarih ve 172 sayılı kararı ile davalı firmanın borçlarını 4 taksitle faizi ile birlikte ödeme garantisi vermek, söz konusu tarihler için teminat mektubu alınmak kaydıyla ve taahhütlerini yerine getirmedikleri takdirde sözleşmenin yönetim kuruluna getirilmeden fesh edilmesine karar verileceğinin noter yazısı ile davalıya bildirildiğini, davalı firmanın yazışmalarla taahhütte bulunmasına karşın bu taahhüt ve borçlarını yerine getirmediğini, bu nedenlerle 235.012,51 TL nin sözleşmenin fesih tarihi olan 04/11/1999 tarihinden itibaren reeskont faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulü ile 197.505,43 TL nin tahsiline karar verilmiştir.


./..
Taraflar arasında imzalanan 02.10.1995 tarihli ve beş yıl süreli rödevans sözleşmesinin varlığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin 11. maddesinde işletmecinin kömürün beher tonu için 0,30 TL rödevans bedeli ödeyeceği, 9. maddesinde KDV bedelinin işletmeciye ait olduğu, 19. maddesinde işletmecinin sözleşme ile verdiği taahhütleri yerine getirmemesi halinde TTK'nın sözleşmeyi feshedip, teminatı gelir kaydedebileceği düzenlenmiştir. Mahkemece bu sözleşme uyarınca bilirkişi heyetinden rapor alınmış, bilirkişi heyeti 25.09.2013 tarihli kurul raporunda, işletmecinin sözleşme şartlarına uymadığını, söleşmeden kaynaklanan rödevans borcunu ödemediği, 197.505 TL borcunun bulunduğunu, TTK'nın rödevans alacağına dair fatura düzenlememiş olduğundan KDV alacağı isteyemeyeceğini bildirmiş ve KDV alacağı hesaplanmamıştır. TTK vekili 08.11.2013 tarihli dilekçesi ile rapora itiraz etmiş ve alacağa konu faturaları sunmuş, KDV alacağının hesaplanmasını istemiştir.
Mahkemece faturalar yönünden değerlendirme yapılmamış, bilirkişi heyetinden ek rapor alınmadan birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Mahkemece TTK vekili tarafından sunulan faturalar dosyaya ibraz edilmiş olmakla, davalı-birleşen dosya davacısı TTK tarafından ibraz edilen faturalar karşılaştırılarak, KDV alacağı denetime imkan verecek şekilde bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 29.09.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.