6. Hukuk Dairesi 2015/8368 E. , 2016/1398 K.

[İctihat]

6. Hukuk Dairesi 2015/8368 E. , 2016/1398 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin taspiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece Ocak/2013 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 1.000,00-TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde, 22.01.2013 tarihinde keşide edilen ihtar ile 4 yıldır kiracısı olan davalının ödediği 540,00-TL kira bedelinin 2013 tarihinden itibaren aylık 800,00-TL olarak ödenmesini istemesine rağmen davalının ihtarnameyi dikkate almadığını belirterek, yeni dönem için kiranın 1.000,00-TL olarak tespitini talep etmiş, duruşmada talebinin 2013 yılı Ocak ayı ve devamı için geçerli olduğunu beyan etmiştir. Davalı ise; 05.11.2007 tarihli sözleşmeye göre kiracı olduğunu, davanın süresinde açılmadığını, gönderilen 22.01.2013 tarihli ihtarnamenin ise 05.11.2013 tarihinden sonraki dönem için geçerli olabileceğini, kirayı her yıl arttırdığı gibi kanuna uygun olarak %7,8 oranı üzerinden arttırdığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda taşınmazın bulunduğu mevkilerdeki dükkan kiralarının 1.000-TL civarında olduğu belirtilerek davanın kabulüne ve Ocak/2013 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 1.000,00-TL olarak tespitine karar verilmiştir.
TBK'nun yürürlüğünden önce yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre üç artış yılında endeks dördüncü artış yılında ise hak ve nefasete göre kira bedellerinin tespiti gerekir. Ancak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 344. maddesinde “Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.” hükmü, Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 2. maddesinde geçmişe etkili olma başlığı altında “Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları gerçekleştikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Türk Borçlar Kanununun kira artışına ilişkin 344.maddesindeki düzenleme kiracıları koruyucu nitelikte olup, kanun düzenine ilişkindir. Bu durumda TBK'nun 344. madde hükmünün bu kanunun yürürlüğünden önce düzenlenen kira sözleşmeleri yönünden de uygulanması gerekmekteedir.
Olayımızda; öncelikle davalı tarafından dosyaya sunulan ve her iki tarafın imzasını taşıyan kira sözleşmesinin aslının dosyaya eklenerek TBK'nun 345. madde hükmü de gözetilerek davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenmesi gerekmekte olup, dava süresinde ise; istenen dönem yönünden Mahkemece yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek araştırma yapılmalı, aksi halde davacıdan sorularak bir sonraki dönem için kira bedelinin tespiti yoluna gidilerek karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile kira bedelinin tespiti doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 25.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.