6. Hukuk Dairesi 2015/12111 E. , 2016/2501 K.

[İctihat]

6. Hukuk Dairesi 2015/12111 E. , 2016/2501 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tazminat

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tazminat davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde temyiz eden davacı vekili Av. ... ve davalı vekili Av. ... geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kiraya veren tarafından kiracı aleyhine açılan kiralanana verilen hasar bedelinden oluşan tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin usulü bozması üzerine yapılan yargılama sonucunda verilen son kararda davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ... vekili, dava dilekçesinde, ... Mahallesi, Dinek mevkinde kain ve tapuda 45 ada 1 parselde kayıtlı arsanın 30.06.1991 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi ile davalıya kiraya verildiğini, sözleşmede davalı kiracının kiralanan arsa üzerine tek katlı lokanta inşa edeceği, kira bitiminde de bu lokantayı bedel istemeden olduğu gibi faal bir şekilde davacıya bırakacağının,, arsa sahibinin de sembolik kira dışında bir bedel almayacağının kararlaştırıldığını, ancak davalının, davacının akrabası olması nedeniyle bir taraftan güvene dayalı yapılan sözleşmeye uyulmadığını, davalının kira süresi bittiği halde kiralananı tahliye etmediğini ancak davalının mahkeme kararı ile tahliye edilirken yaptığı lokanta binasını işler vaziyette davacıya bırakması gerekirken yıktığını, kiralananın durumunun ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 1997/204 D.İş Sayılı dosyası ile tespit edildiğini, bu tespitte kiralananda bulunan binada hasar ve zarar bedelinin 5.286.450.000 TL (Eski para birimi ile) olduğunun belirlendiğini belirterek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile 5.286.450.000 TL'nin davalıdan tahsilini talep etmiştir. Davalı vekili,dava konusu yerin miras yoluyla intikal etmiş olup davacı dışında 5 hissedarı daha olduğunu,kira sözleşmesini 3 hissedar imzalamış iken davayı sadece davacının açmasının doğru olmadığını,aralarında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğunu ayrıca 30.06.1991 tarihli kira sözleşmesinden sonra yani 5 yıllık süreden sonra davalı hisse çoğunluğu elinde olan ... ile yeni sözleşme yaptığını,önceki sözleşmenin geçerliliğinin kalmadığını, davacının iddia ettiği lokantanın davalı tarafından yıkılmadığını,davalının tahliyesinden sonra hissedar ... tarafından yıkıldığını, tespit raporunu kabul etmediklerini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, 01.12.2000 tarihli ilk kararında taşınmazın dört kişiye ait olduğu ve bu dört kişinin bu yeri davalıya kiraya verdiği, kiraya verenlerden ...'in davacının açtığı davaya muvafakat etmediği, böylece taraf teşkili sağlanamadığı gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 26.06.2001 tarih ve 2001/6052-6936 sayılı ilamı ile '... Davaya konu taşınmazın davalıya davacıyla birlikte dava dışı .... ve ... tarafından kiraya verildiği, kiraya veren bu üç şahıs tarafından davalıya karşı açılan icra takibi sonucu davalının tahliyesinin sağlandığı, anılan taşınmazın mülkiyet ihtilafı nedeniyle kadastro tesbit tutanağında malik hanesinin boş bırakıldığı ve davanın Kadastro Mahkemesinde devam edildiği, mülkiyet meselesinin henüz çözüme kavuşturulmadığı, davacının açtığı bu dava dosyasında da kiralayanlardan ...'in davacının davasına muvafakat ettiği, diğer kiralayan ...'in muvafakatının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece, öncelikle anılan taşınmazın iştirak halinde mülkiyet ya da müşterek mülkiyet hükümlerine tabi olup olmadığı tesbit edilmeli, iştirak halindeki mülkiyet hükümlerine tabi ise, M.K.'un 581. maddesi hükümleri gözönünde bulundurularak gerektiğinde [terekeye temsilci atanması için davacıya süre verilmeli, taraf teşkili sağlandıktan sonra tarafların delil ve karşı delilleri toplanması gerekir. Taşınmaz müşterek mülkiyet hükümlerine tabi ise M.K.'un 624. ve sonraki maddelerine göre bu kez davalının borcunun bölünebilir bir borç olduğu da gözönünde bulundurularak yine ibraz edilecek deliller çerçevesinde, davacının hissesi oranında belirlenecek değere göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir...” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verildiği,Mahkemece bozma ilamına uyularak ve taraf teşkili sağlanarak verilen son kararda dava konusu binaya davalı kiracı tarafından zarar verildiği hususunun ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacılardan ... ile dava dışı ... ve ... ile davalı arasında 30.6.1991 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi imzalandığı, kira sözleşmesine göre kiralananın arsa niteliğinde olduğu,kiralananın kafeterya ve Restoran olarak kullanılacağı, sözleşmenin hususi şartlar bölümünün 5.maddesinde “ileride ruhsat alınıp kiracı inşaata başlarsa kiracının hiçbir masraf talep etmeyeceği, 5 yıl sonunda menkullerin gideceği, taşınmazların yerinde kalacağının...” kararlaştırıldığı ,bu sözleşmeden sonra bu kez aynı yerle ilgili olarak davacı ... ile davalı arasında 30.6.1992 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli 2. bir kira sözleşmesi imzalandığı,bu sözleşmede kiralanan kısmında dükkan yazıldığı, kiralananın kafeterya ve Restoran olarak kullanılacağı,sözleşmenin hususi şartlar bölümünün 4.maddesinde “...boş arsa olarak verilip dükkanlar yapıldığının” yazılı olduğu,5.maddede ise “kira müddeti bittiğinde kiracının hiçbir hak talep edemeyeceğinin kararlaştırıldığı hususlarında uyuşmazlık bulunmamaktadır.Dosya arasında mevcut bilgi ve belgelerden dava konusu taşınmazın uzun süren kadastro davası sonucu 07.02.2012 tarihinde kesinleşen ilam ile taşınmazın davacı ile ... ve ... adlarına tapuya tescil edildikleri,diğer 2 hissedar olan ... ve ...'in davaya muvafakatlerini bildirdikleri,ayrıca davacının açtığı itirazın kaldırılması ve tahliye davası sonucu verilen tahliye kararının infazı için ... İcra Müdürlüğünün 1996/1012 Esas sayılı icra dosyasında 23.06.1997 tarihli tahliye tutanağında “....içinde menkul mallar bulunması nedeniyle kiracıya 10 günlük süre verildiği...”, 07.07.1997 tarihli tahliye tutanağında “...restorantın tahliye edildiği, hiçbir menkul mal olmadığı, inşaat duvarlarının bir kısmının söküldüğü,kiralanan taşınmazın üstünün (çatısının) açıldığı....” şeklinde şerh düşüldüğü görülmüştür. Davalı kiracı taşınmazı daha önce tahliye ettiğini savunup, kiralanan binayı kendisinin değil de dava dışı ... isimli kişinin yıktığını savunmuş ise de daha önce tahliye edildiğine ilişkin bir yazılı belge sunamamıştır.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 Sayılı B.K.’nun 256.maddesi (01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı T.B.K.’nun 316/1.maddesi) hükmü uyarınca kiracı kiralananı özenle kullanmak ve aynı kanunun 266.maddesi (6098 sayılı TBK'nun 334. maddesi) gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiralayana teslim etmekle yükümlüdür. Kiracının bu yükümlülüğünün ihlali halinde kiraya veren, bu yüzden uğradığı zarar için giderim isteminde bulunabilir. Ancak kiracı sözleşme sınırları içinde kiralanandan yararlanması sonucu meydana gelen yıpranma ve bozulmalardan sorumlu değildir. O nedenledir ki kiralanandaki hasar ve bozukluğun kötü (hor) kullanımdan kaynaklanıp kaynaklanmadığının tespiti gerekir.
Somut olayda; Davalı tarafça davacı ve diğer hissedarlarla yapılan kira sözleşmesi sonucu boş arsa olarak kiralanan taşınmaza sözleşme gereğince kafeterya ve Restoran olarak kullanılmak üzere dükkan inşa edileceği, kira süresinin sonunda kiracının taşınmazı tahliye ederken menkulleri götüreceği taşınmazın hiçbir hak talep etmeden kiralananda bırakılacağının kararlaştırıldığı,davalı tarafça kiralanan taşınmazın daha önce tahliye edildiğine ilişkin bir anahtar teslim tutanağı sunulamadığı, kiralananın .... İcra Müdürlüğü'nün 1996/1012 esas sayılı icra dosyasında tahliye ilamının infazı suretiyle 07.07.1997 tarihinde tahliye edildiği, tahliye tutanağında binanın inşaat duvarlarının bir kısmının söküldüğü, üstünün açıldığına dair şerh bulunması da dikkate alındığında kiralanan arsa üzerine kiracı tarafından sözleşme hükümleri gereğince yapılan bina yada dükkanın kiralananın kiracının kullanımında bulunduğu sürede yani tahliye tarihinden önce yıkıldığının kabulü gerekir. Bu nedenle mahkemece, davanın esasına girilerek yukarıdaki açıklamalar ışığında kiracının tahliye tarihine kadar kiralanana verilen hasar ve zarardan sorumlu olduğu dikkate alınarak gerektiğinde yerinde keşif yapılıp, bilirkişi incelemesi yaptırılarak kiralanana verilen hasar ve zararın belirlenmesi, hasar ve zarar varsa bu hasarın hor kullanma sonucu mu yoksa kiralananın kullanım süresi de dikkate alınarak olağan kullanım sonucu mu oluştuğunun tespit edilmesi ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma inceleme ve hatalı gerekçe ile yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru değlidir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir olunan 1.350.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 29.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.