9. Hukuk Dairesi 2018/5211 E. , 2018/21429 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/5211 E. , 2018/21429 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 24. HUKUK DAİRESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin red kararına karşı davacı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine, İlk Derece Mahkemesi'nin kararının ortadan kaldırılarak, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın Olağanüstü Hal İşlemleri Komisyonu'na gönderilmesi yönünde kesin karar vermiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nin 12/10/2017 tarih, 2017/1370 Esas, 2017/1477 Karar sayılı kararına karşı davacı vekili temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi 04.12.2017 Tarihli ek kararıyla kararın kesin olarak verildiği gerekçesiyle temyiz başvurusunun reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi Dairesi'nin kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

Somut uyuşmazlıkta davacının iş sözleşmesinin feshedilmesi sonrası davacı fesih bildirimine karşı feshin geçersizliği talepli işe iade davası açmıştır.
İlk derece mahkemesince davalı işveren açısından iş ilişkisinin devamı için gerekli olan güvenin sarsıldığı, 673 sayılı KHK uyarınca davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı istinaf kanun yoluna başvurmuş, Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce feshin 667 sayılı KHK’dan kaynaklanan yetki ile yapıldığı ve 685 sayılı KHK’nın geçici 1. maddesinin 3. fıkrasındaki düzenleme karşısında davanın esası hakkında karar verilemeyeceği gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na gönderilmesi yönünde kesin olarak karar verilmiştir.
Karara karşı davacı temyiz talebinde bulunmuştur. Davacının Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nin kararını temyiz talebiyle ilgili, Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince 04.12.2017 tarihli ek kararla Olağanüstü Hal İşlemleri Komisyonu'na gönderme kararının kesin olarak verildiği, kararın temyiz kanunyoluna tabi olmadığı gerekçesiyle temyiz talebinin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi 14.12.2017 tarihli ek kararını da davacı vekili temyiz etmiştir.
685 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 1. maddesinin 1. fıkrasında “Anayasanın 120'nci maddesi kapsamında ilan edilen ve 21/7/2016 tarihli ve 1116 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararıyla onaylanan olağanüstü hal kapsamında, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuştur.” Yine aynı kanun hükmünde kararnamenin 2. maddesinin 1. fıkrasında “(1) Komisyon, olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen aşağıdaki işlemler hakkındaki başvuruları değerlendirip karar verir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
685 sayılı KHK'nin 690 sayılı KHK'nin 56. maddesi ile değiştirilen geçiş hükümleri başlıklı Geçici madde 1. maddesinin 3. fıkrasının son halinin;
'(3) Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar için de 7'nci maddedeki usul ve süreler uygulanır.
Bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verilir, vekâlet ücretine hükmedilmez. Bu dosyalar, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderilir.” şeklini aldığı anlaşılmıştır.
Söz konusu hükümler değerlendirildiğinde Komisyonun doğrudan KHK listesiyle kamu görevinden çıkarılan işçiler için görevli olduğundan söz edilecektir. Ancak davacının iş sözleşmesi davalı tarafından feshedilmiştir. Bu bakımdan davacı açısından komisyonun görevli olduğundan söz edilemeyecektir. Nitekim Olağanüstü Hak İşlemleri Komisyonu da görevli olmadığı gerekçesiyle dosyayı ilk derece mahkemesine iade etmiştir.
Maddi hata kavramından amaç; hukuksal değerlendirme ve denetim dışında, tamamen maddi olgulara yönelik, ilk bakışta yanılgı olduğu açık ve belirgin olup, her nasılsa, inceleme sırasında gözden kaçmış ve bu tür bir yanlışlığın sürdürülmesinin kamu düzeni ve vicdanı yönünden savunulmasının mümkün bulunmadığı, yargılamanın sonucunu büyük ölçüde etkileyen ve çoğu kez tersine çeviren ve düzeltmesinin zorunlu olduğu açık yanılgılardır. Yargıtay, bu güne değin maddi yanılgının belirlendiği durumlarda soruna müdahale etmiş baştan yapılmış açık maddi yanlışlığın düzeltilmesini kabul etmiştir. Kaldı ki kimi açık maddi yanılgıya dayalı ve yanlışlığı son derece belirgin haksız ve adaletsiz sonuçların giderilmesi kamu düzeni açısından zorunludur. İstinaf da bir kanun yolu olduğundan istinaf aşamasında kesinleşen kararlar yönünden açık maddi hatanın düzeltilmesi kabul edilmelidir. Nitekim aynı nitelikte olan dosyalarda bir kısım Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Daireleri maddi hata taleplerini kabul ederek kararlarını kaldırıp esas yönünden değerlendirme yaparak karar vermiştir (Örneğin ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi’nin 07.12.2017 Gün 2017/2913 Esas, 2017/1187 Karar sayılı kararı).
Her ne kadar kesin karara karşı temyiz yoluna başvurulamasa da, 685 sayılı KHK kapsamında olmayan durum için 685 sayılı KHK uyarınca esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın olağanüstü hal işlemleri inceleme komisyonuna gönderilmesinin maddi hata olduğunun kabulü gerekir. Aksi takdirde Komisyon da kendisinin görevli olmadığı bir durumda dosya kendisine geldiğinde karar vermeyecek bu kez işçinin fesih işlemine karşı itirazı hukuki yönden denetimsiz kalacaktır.
Aynı nitelikte Dairemizce de verilen kararlara karşı taraflarca maddi hata talebinde bulunulmuş Dairemizce bu talepler yerinde görülerek daha önce verilen kararlar ortadan kaldırılmıştır (Dairemizin 21/09/2017 Gün, 2017/24543 Esas, 2017/13883 Karar sayılı kararı). Bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararların ortadan kaldırılıp istinaf talepleri yönünden inceleme yapılması gerekir.
SONUÇ:
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi’nin 12.10.2017 Gün, 2017/1370 Esas, 2017/1477 Karar sayılı ve 14.12.2017 Gün, 2017/1370 Esas, 2017/1477 sayılı kararlarının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, bozma nedenine göre dosyanın istinaf incelemesi yapılması için kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 26/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.