9. Hukuk Dairesi 2018/8259 E. , 2018/17690 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/8259 E. , 2018/17690 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 32. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 6. İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin red kararına karşı davacı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi davacı avukatının istinaf başvurusunu kabul ederek, davacının işe iadesine karar vermiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacı işçinin 01/02/2013 tarihinde davalı şirkette bilişim teknolojileri uzmanı olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin 11/08/2016 tarihinde davalı şirket tarafından haksız nedenle feshedildiğini, iş akdinin feshinin geçersizliğinin tespiti ile, işe iadesinin, iş akdinin feshinin geçersizliğinin tespiti kararı ile birlikte İş Kanunu'nun 21. maddesi gereğince işverenin 1 ay içerisinde işe başlatmasının, başlatmaması halinde tarafına 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödenmesine, kararın kesinleştirilmesine kadar çalıştırılmadığı süreler için tarafına 4 aylık ücret ve diğer tüm haklarının ödenmesini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı taraf üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; Anayasa Mahkemesinin almış olduğu yeni Genel Kurul karaından kişinin meslekten çıkarılmasına yönelik yapılacak değerlendirme sonucunda oluşacak kanatin yeterli olduğunun kararlaştırıldığını, kanaate varılabilmesi için belli bir tür delile dayanma zorunluğu öngörülmediğini, davalı şirketin %73,60 payının Hazineye ait olduğunu, bu yap sahipliğiyle ilgili her türlü işlemin Hazine Müşteşarlığınca yürütüldüğünü, Müsteşarlık ve diğer ortaklar tarafınadn seçilen yeni ... yönetiminin borsayı daha ileriye götürecek projeler üzekinde çalışmaya başladığını, dolayısıyla güncelenen hedefler ve iş stratejileri çerçevesinde hizmetine ihtiyaç duyulmayan personeller ile iş ilişkilerinin sonlandırılmaya başlandığını, bu kapsamda 01 Nisan -15 Temmuz 2016 tarihleri arasında her düzeyden toplam 47 kişi ile iş ilişkilerinin sona erdirildiğini, bu sayının 18/07/2016 tarihi itibariyle 51 kişi olduğunu, daha sonra 05/08/2016 tarihinde 1 kişi ile 11/08/2016 tarihinde davacı işçinin de içinde bulunduğu 8 kişinin daha iş ilişkisinin sona erdirildiğini, davacı işçinin bağlı bulunduğu yönetici olan genel müdür yardımcısı tarafından davacı işçinin çalışmalarının verimsiz olduğu bilgisinin genel müdürlüğe iletildiğini, değerlendirme sonucu oluşan kanaatle davacı işçini iş sözleşmesinin 11/08/2016 tarihli işletmesel karar sonucu geçerli nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk derece Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davalı işverenliğin bir kısım hissesi hazineye ait olduğundan yukarıda belirtilen ... gereğince iş sözleşmesinin fesihlerinde değerlendirme ve kanaatin yeterli olduğu, aynı hususun Anayasa Mahkemesi üyelerinin 04.08.2016 tarihli meslekten çıkarılma kararında da belirtildiği, bu şekilde davacının iş akdinin geçerli sebeple feshedildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) İstinaf Dairesi Kararı:
Bölge adliye mahkemesince; fesih bildiriminde davacının ... terör örgütü ile ilişkili olduğu gerekçesiyle sözleşmenin feshedildiğinin belirtilmemiş olması dikkate alınarak işverenin fesih bildiriminde gösterdiği sebeple bağlı olması ve davada işverence başka bir sebebe dayanılamayacağı dikkate alındığında, fesihte biçimsel koşula uyulmadan yapılan ve sebep içermeyen davalı işverenlik feshinin geçersiz olduğu, bu nedenle ilk derece mahkemesinin davanın reddine ilişkin kararının yerinde olmadığı'' gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf talebinin kabulüne ilk derece mahkemesi kararının HMK'nun 353/1-b/2.bendi uyarınca kaldırılarak işverence gerçekleştirilen feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
E) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
F) Gerekçe
6100 sayılı HMK’nın 165/1. maddesi uyarınca “Bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise mahkemece o davanın sonuçlanmasına veya idari makamın kararına kadar yargılama bekletilebilir”.
Diğer taraftan Ülkemizde 15.07.2016 tarihinde Devlete karşı bastırılan darbe teşebbüsü sonrasında 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kararı doğrultusunda, darbe teşebbüsü ve terörle mücadele çerçevesinde alınması zaruri olan tedbirler kapsamında Kanun Hükmünde Kararnameler çıkarılmıştır.
667 sayılı ....’un(18.10.2016 tarihinde kabul edilen 6749 sayılı kanun ile değiştirilerek kabul edilmiştir) 4/1.g maddesi uyarınca “Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen; Bir bakanlığa bağlı, ilgili veya ilişkili olmayan diğer kurumlarda her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dahil) istihdam edilen personel, birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirin onayıyla kamu görevinden çıkarılır. Aynı maddenin 2. Fıkrası gereğince de “görevine son verilenler bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler; görevinden çıkarılanların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılır. Bu fıkrada sayılan görevleri yürütmekle birlikte kamu görevlisi sıfatını taşımayanlar hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır(6749 sayılı kanun Mad. 4/1.g ve 4/2).
Daha sonra çıkarılan 685 sayılı ... ile Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuş ve komisyona 2/1.a maddesi ile kanun hükmünde kararname ile çıkarılanların başvurularını komisyonun değerlendirileceği belirtilmiş, bu kararnamenin geçici 1. maddesi 690 sayılı ...’un 56. Maddesi ile değiştirilerek, komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar için 7. maddedeki başvuru usulünün uygulanacağı belirtilmiş ve “bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verileceği, vekâlet ücretine hükmedilmeyeceği, bu dosyaların, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderileceği” açıklanmıştır.
Dolayısı ile ... kapsamına iş sözleşmesi feshedilen işçi, feshin geçersizliği ve işe iade davası açmış ise geçici madde uyarınca karar verilmesine yer olmadığına karar verilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken, komisyonun görevinin sadece ... kararnamesi ile ihraç listesi içinde çıkarılanlarla sınırlı olduğudur. Kurum ve kuruluş, ... listesinden yayınlanmadan çıkarmış ise iş sözleşmesi ile çalışanın feshin geçersizliği ve işe iade davasının iş mahkemesince görülmesi gerekir. Burada mahkemece feshin haklı veya geçerli nedene dayanıp dayanmadığı sunulan deliller kapsamında değerlendirilecektir. İşçinin terör örgütü ile bağlantısı, irtibat ve iltisakı var ise fesih haklı veya geçerli nedene dayanacaktır. Diğer taraftan ...’lar çıkarılmadan, tazminatları ödenerek davranış, verim veya işletme nedenleri gösterilerek feshedilen işçiler var ve yargılama sırasında terör örgütü ile bağlantıları olduğu savunulup, bu kişiler hakkında soruşturma başlatılmış ise 667 sayılı ....’ın 4/2 maddesindeki ' daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler” hükmü nedeni ile işe iadelerine olanak bulunmamaktadır.
Somut uyuşmazlıkta davacının iş akdi davalı işverence ' borsamız yönetiminin 11.08.2016 onayıyla hizmetlerinize ihtiyaç duyulmaması iş sözleşmenizin 11.08.2016 tarihli mesai bitimi itibariyle yasal haklarınız ödenmek suretiyle feshedilmesine karar verilmiştir ...' denilerek feshedilmiştir.
Dairemizce yapılan geri çevirme sonrasında gelen müzekkere cevaplarında davacı hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde soruşturmanın devam ettiğini bildirmiştir. Davacı işçi hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından terör örgütü üyeliği kapsamında hazırlık soruşturması başlatılması, işveren yetkili kurulları tarafından yapılan feshin şüphe feshine dayandığını göstermektedir. Bu durumda işveren tarafından yapılan fesih geçerli nedene dayanmakta olup, ilk derece mahkemesi tarafından verilen karar yerindedir.
Bölge Adliye Mahkemesinin fesih bildiriminde neden gösterilmemesine dayalı olarak verdiği işe iade kararı hatalı olup, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ve özellikle şüphe feshini gerektiren delillerin bulunmasına, göre Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın bozularak ortadan kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1.Bölge Adliye Mahkemesi'nin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Alınması gereken 35,90 TL. karar-ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 TL. peşin mahsubu ile bakiye 6,70 TL. karar-ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4. Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 1.011,00 TL. yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan ... göre belirlenen 2.180,00 TL. ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine,
Kesin olarak 08.10.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.