9. Hukuk Dairesi 2017/9899 E. , 2018/16248 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/9899 E. , 2018/16248 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, ihalelerle taşeronlara iş veren ... nezdinde çalışan davacının işçilik alacaklarından, ...’ın kapanması nedeni ile davalının sorumlu olduğunu, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı alacaklarını istemiştir. Aynı talepleri birleşen dava ile birleşen davanın davalısı ... Şirketine karşı yöneltmiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı ... ... vekili, ...’ın tüm borçlarının müvekkiline devredilmediğini, sadece bir kısmının devredildiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Zigana Şirketi vekili, işçilik alacaklarından kapanan ... kapsamında diğer davalının sorumlu olduğunu, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Şirketi vekili, dosya kapsamındaki beyanlarında, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, ... Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu Başkanlığının 17.10.2014 tarih 2014/ 108 karar sayılı kararı ile '... ilçe Belediyesi, Büyükşehir Belediyesinin ve ... Genel Müdürlüğü' nün görev alanına giren hizmetleri ile ilgili devir tutanaklarında yer almayan doğmuş ve doğacak hak, alacak ve borçların ve devam eden davaları ile her türlü personel, taşınır mallar, iş makineleri ve diğer taşıtlarının Büyükşehir Belediyesinin görev alanına girenlerin Büyükşehir Belediyesine, ... Genel Müdürlüğünün görev alanına girenlerin ... Genel Müdürlüğüne diğerlerinin ise ... ilçe belediyesine devredilmiş kabul edilmesine' karar verildiği, Devir tasfiye paylaştırma komisyonunun 04/04/2014 tarihli ... borçları devir tutanağı 477516574613 sıra numarasında borçların kaynağının hizmet alım sözleşmeleri olduğu belirtilmiş ve bu sözleşmelerin bağlı yükümlülüklerin ... Büyükşehir Belediyesine devredildiği karar altına alındığı, bu nedenlerle davacının görev alanı, hizmeti ve görev tanımına göre bu kararla Büyükşehir Belediyesinin görev alanına girdiği ve Büyükşehir Belediyesine husumetin doğru tevcih edilmiş olduğu anlaşıldığı, 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesi 'Bir işverenden işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.', 4857 sayılı Kanun'un 6. Maddesi 'İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleye dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin değvreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür. Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.' hükümlerini içerdiği, davacının iş akdinin 03/04/2014 tarihinde sona erdiği, davacının 24/07/2008 - 03/04/2014 döneminde fiilen çalıştığı, buna göre davacının hizmet süresi fiilen 1853 gün olduğu ve aylık brüt ücretinin ise 1.635,30-TL olduğu, iş akdinin kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona erdirildiğinin ıspatı davalı işverene ait olup, davalı işverence bu husus iddia ve ıspat olunmadığından, davacı kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, 4857 sayılı Yasa'nın nın 120.maddesi uyarınca 1475 sayılı Kanun'un 14. maddesi gereğince her hizmet yılı için 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatının ödenmesinin gerektiği, buna göre davacının almaya hak kazandığı kıdem tazminatı alacağının 8238,93-TL net olduğu, davacının ihbar tazminatına esas hizmet süresi, çalışma süresi dikkate alındığında 4857 sayılı Kanun'un 17/ c maddesi uyarınca 6 hafta ihbar öneli hakkının doğduğu, buna göre davacının almaya hak kazandığı ihbar tazminatı alacağının 2571,50-TL olduğu, her ne kadar davalı ... Şirketi yönünden dava açılmış ise de ; davalının davacının hiç bir zaman işvereni olmadığı, davalının işveren sıfatının bulunmadığı, ... kayıtlarından bu hususun anlaşıldığı, bu nedenle davalı Zigana Şirketi'ne husumet yöneltilemeyeceği anlaşıldığından bu davalı yönünden davanın reddine karar verildiği gerekçesi ile davalı Zigana Şirketi bakımından davanın husumet yönünden reddine, diğer davalılar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davalı ... Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
6360 sayılı Kanun ile ...’ın tüzelkişiliğinin kaldırılması sonucunda ... nezdinde çalışan alt işveren işçilerinin işçilik alacaklarından hangi kurumun sorumlu olduğu uyuşmazlık konusudur.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, Dairemiz tarafından aynı gün birlikte incelenen benzer dosyaların kapsamındaki çeşitli bilgi ve belgelerden, söz konusu işçilerin yaptıkları görev veya fiilen yaptığı işi, komisyonun 2014/42 sayılı kararı eki listeler bakımından neticeye etkili değildir, zira, ... Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 2014/42 sayılı kararının eki tutanaklar ve listelerde borç ve sorumlulukların hizmet alım sözleşmeleri kapsamında bir bütün olarak kurumlara devredildiği, işçilerin işine ve göreve göre devredilmediği anlaşılmaktadır. Bu karara itirazların incelendiği Komisyonun 2014/108 sayılı kararı da mevcut olup, Komisyonun 2014/128 sayılı kararı ile 2014/42 karar ve eki tutanaklar / listeler ile 2014/108 sayılı kararın geçerli olmasına ve aynen kabulüne karar verilmiştir. ..., Komisyon kararlarının metin kısmında hangi kurumun ne işle sorumlu olduğuna dair ayrı ve açık bir açıklama bulunmadıkça ve 6360 sayılı Kanun’da veya mevzuat hiyerarşisinde komisyon kararlarının daha üstünde yer alan mevzuatta hangi kurumun ne ile / ne işle sorumlu olduğuna dair ayrı ve açık bir açıklama bulunmadıkça, 2014/42 sayılı kararın ekindeki listelere göre hangi hizmet alım sözleşmesi hangi kuruma devredilmiş ise o kurum, belirtilen hizmet alım sözleşmesine dayanılarak çalıştırılan işçinin işçilik alacaklarından bir bütün olarak, işçinin yaptığı görev her ne olursa olsun, sorumlu olacaktır. Hizmet alım sözleşmelerinden doğan sorumluluklar bir bütün olarak kurumlara devredilmiştir.
Komisyon kararlarının metin kısmında hangi kurumun ne işle sorumlu olduğuna dair ayrı ve açık bir açıklama var ise veya 6360 sayılı Kanun’da ya da mevzuat hiyerarşisinde komisyon kararlarının daha üstünde yer alan mevzuatta hangi kurumun ne ile / ne işle sorumlu olduğuna dair ayrı ve açık bir açıklama bulunması halinde, bu düzenlemenin gerektirdiği ölçüde davacının görevi ve bu işi hangi kamu hizmetinin yerine getirilmesi kapsamında yaptığı dikkate alınmalıdır. Ancak, her hizmet, İşİn özünü oluşturan işi sahada yapan personel kadar o işle ilgili çalışan büro personeli, odacı, şoför ve benzeri görevlerde çalışan, işin esas kısmını yapmasa dahi yapılmasına katkı sağlayan, yardım eden personel ile bir bütün olarak yürür. Bu nedenle belli bir hizmetin bir kuruma özel mevzuat hükmü veya komisyon kararı açıklaması ile devredildiğinin anlaşılması halinde, mevzuatta ayrı ve açıkça ortaya konmuş aksi yönde bir düzenleme bulunmadıkça, söz konusu hizmetin devredildiği kuruma o hizmetin gerçekleştirilmesi için çalıştırılan tüm personelin, görevlerine bakılmaksızın, devredildiğinin kabulü gerekeceği göz önüne alınmalıdır. Bu açıklamalar kapsamında, davacının yaptığı görevi ve/veya bu görevi hangi kamu hizmetinin yerine getirilmesi kapsamında yaptığının tespiti önem arzedebilecektir.
Komisyonun 2014/126 sayılı kararına gelince, bu kararın ...’ın alt işverenlerinde çalışan işçiler ile ilgisi olmadığı, ...’ın alt işverenlerinin işçilerini kapsamadığı intibaı doğmaktadır, ki , bu husus da ele alınmalıdır, irdelenerek açığa kavuşturulmalıdır.
Bu nedenle, davacı işçişnin görevi ne olur ise olsun, en son hangi hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalıştığı taraflardan sorularak ve gerekirse ilgili bilgi ve belgeler getirtilerek tespit edilmelidir. Bu hizmet alım sözleşmesinin hangi kuruma Komisyon kararı/kararları ile devredilidği belirlenerek davalı ...’nin davacının işçilik alacaklarından sorumlu olup olmadığı ortaya konmalıdır.
Komisyon kararlarının metin kısmında hangi kurumun ne işle sorumlu olduğuna dair ayrı ve açık bir açıklama var ise veya 6360 sayılı Kanun’da ya da mevzuat hiyerarşisinde komisyon kararlarının daha üstünde yer alan mevzuatta hangi kurumun ne ile / ne işle sorumlu olduğuna dair ayrı ve açık bir açıklama bulunması halinde, bu düzenlemenin gerektirdiği ölçüde davacının görevi ve bu işi hangi kamu hizmetinin yerine getirilmesi kapsamında yaptığı dikkate alınmalı, yukarda belirtildiği şekilde sonuca gidilmelidir.
Sonuca gidilmesi için gereken davacının en son çalıştığı işyeri sicil dosyası, hangi görevde ve hangi kamu hizmetine yönelik olarak davacının çalıştığına dair belgeler, hizmet alım sözleşmesi/sözleşmeleri, ihale belgeleri, var ise dosyadaki eksik Komisyon kararları, davacının işyeri şahsi sicil dosyası / dosyaları, olur ise tarafların delil olarak bildirecekleri yeni /diğer belgeler gerekirse HMK’nun 220. maddesi uygulanarak celbedilmelidir. Tarafların bildirmesi halinde konuya ilişkin diğer sair deliller toplanmalıdır.
Taraflardan husumetin belirlenmesi konusunda bildirecekleri başka delil olup olmadığı sorularak varsa toplanmalı ve gerekirse HMK’nun 220. maddesi de tatbik edilmelidir.
Gerekmesi halinde husumetin tespiti noktasında tanıklar dinlenmelidir.
Buna göre davalı ...’ye devredilmiş bir işçilik alacağı ise Mahkleme tarafından işin esasına girilerek bir karar verilmelidir. Esas hakkında karar verilmesi için de eksik belgeler var ise gerekmesi halinde HMK’nun 220. maddesi uygulanmalıdır. İşin esasına girilmesi halinde hizmet süresi gibi kamu düzenine ilişkin konuların yanı sıra tüm iddia ve savunmalar ele alınarak sonuca gidilmelidir.
Davacının ...’ın tüzel kişiliğinin sona ermesinden sonra fiilen çalıştığı bir kurumun olduğu iddiası var ise bu şekilde ...’ın sona ermesinden sonra süren fiili çalışması olup olmadığı, böyle bir fiili çalışması olduğunun anlaşılması halinde bu kurum tespit edilerek, bu kurum davalı kurum ise işçilik alacaklarında davalı kurum da kendisine karşı dava açılmış alt işveren var ise o alt işveren ile birlikte sorumlu tutulmalıdır. Zira, genel kural, işçiyi fiilen çalıştıran asıl işverenin alt işveren ile birlikte işçilik alacaklarından sorumlu tutulmasıdır. Bir diğer deyişle, işçinin hizmetinden fiilen yararlanan kurum, salt bu fiili faydalanmanın neticesi olarak işçilik alacaklarından sorumlu hale de gelir. Bu durum da gözetilmelidir.
Davacının işçilik alacaklarının davalı ...’ye değil de başka bir kuruma devredildiğinin anlaşılması halinde 6100 sayılı HMK’nun 124. maddesi işletilerek sonuca gidilmelidir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.