9. Hukuk Dairesi 2015/21150 E. , 2018/15779 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2015/21150 E. , 2018/15779 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:Davacı vekili özetle; davacının davalıya ait işyerinde 21/06/2005 tarihinde çalışmaya başladığını, iş akdinin davalı işverenlikçe 09/08/2012 tarihinde feshedildiğini, haksız fesih işlemine karşı açılan dava ile davacının işe iadesine karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, davalı işverenlikçe davacının kıdem ve ihbar tazminatlarının ödendiğini, ancak fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini, davacının davalı şirketin ... Satış Müdürlüğü'nde nokta yöneticiliği yaptığını, çalışma bölgesinin turizm bölgesi olmasından dolayı bar, gece kulübü, restaurant ve otel işletmelerini, o işletmelerin çalıştığı saatlerde ziyaret etmek gibi görevlerini kusursuzca yerine getirdiğini, bar, otel, gece kulübü gibi alkol alınan mekanların çalışma saatlerinin akşam 18:00’den sonra başladığını ve gece saat 04:00-05:00’e kadar sürdüğünü, davacının bu çalışma saatlerine uyup, zaman zaman gece yarılarını aşan vakitlerde çalıştığını, genellikle de akşam saat 11:00-12:00’den önce mesaisinin bitmediğini, devamlı olarak civar merkezlere iş seyahatlerine gönderildiğini, sadece pazartesi günleri büroda çalışma imkanı bulduğunu, bunun dışında haftanın 4 günü sahada çalışma yaptığını, saha çalışmalarından arta kalan zamanlarda da tüm aktivitelerin raporlarını günü gününe hazırlamak zorunda olduğunu, gece yarısından sonra biten etkinliklerini de yine aynı gün rapor etmek zorunda olduğunu, dolayısıyla etkinlik alanından çıkmış olsa da, mesaisinin sona ermediğini, o saatlerden sonra da mesaisinin devam ettiğini, hatta cumartesi ve pazar günleri de rapor trafiğinin devam ettiğini, davalı işverenin hem çalışma saatlerine uymadığını, hem de fazla çalışma konusunda davacının onayını almadığını, davacının hak ettiği fazla mesai ücretleri ile primlerinin ödenmediğini iddia ederek; fazla mesai ücreti ve prim alacaklarının faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili özetle; davacının davalı iş yerinde ... Satış Müdürlüğü kısmında nokta yöneticisi görevinde ve en son aylık brüt 3.009,00 TL ücrete ilaveten satış primi ve ücret bordrolarında gözüken diğer sosyal haklar karşılığında, üst düzey saha yöneticisi olarak çalıştığını ve ödemelerin banka kanalıyla yapıldığını, davacının görevi itibariyle yaptığı işin satış noktalarını, satış temsilcilerini ve dağıtım elemanlarını yönlendirmek olduğunu, bununla
birlikte tekel bayii, market, lokanta, bar gibi tüm satış noktalarında ilgili kişilerle görüşerek pazar ve satışlar hakkında bilgi edindiğini, davalı şirket ile müşterisi konumunda olan satış noktaları arasında irtibatı sağladığını ve işlerin gereği gibi yürümesi açısından bir nevi denetim ve emniyet mekanizması gibi çalıştığını, davacının yaptığı işin gereği olarak esnek çalışma düzeninin söz konusu olduğunu ve davalı işverenin çalışma saatlerine hiçbir müdâhalesinin olmadığını, davacının bölge satış şefine bağlı olmakla birlikte, saha çalışmaları bakımından davalı şirket tarafından düzenlenmiş bir çalışma programı, ziyaret zamanı, sayısı vs olmadığını, gün içerisinde neleri yapması, nereleri ziyaret etmesi gerektiği hususlarında amirinden talimat almadığını ve nerede olduğu konusunda denetlenmediğini, bu nedenle esnek çalışma saatleri ile çalıştığı sabit olan ve hiçbir şekilde davalı işveren tarafından çalışma saatlerine müdahale edilmeyen davacının, fazla mesai ücretine hak kazanmasının söz konusu olmadığını, ayrıca davacının satış hedeflerini tutturması durumunda satış primi aldığını, davacının primlerinin ödenmediğine ilişkin iddialarının da gerçeği yansıtmadığını, dosyaya sunulan ücret bordrolarından da görüleceği üzere, davacıya hak ettiği tüm primlerinin bordrolara yansıtılarak, banka kanalıyla ödendiğini, yapılan ödemelere herhangi bir itirazı bulunmayan davacının herhangi bir talep hakkının da bulunmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davacının aldığı primler fazla mesai ücretlerini karşıladığı gibi davacının kendi mesaisini kendisinin belirlediği ve ödenen primden fazlasına hak kazandığı iddiasının yazılı delillerle ispatlanamadığı kanaatiyle fazla mesai ücreti ve prim alacağı taleplerinin reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının fazla mesai yapıp yapmadığı ve fazla mesai ücretine hak kazanıp kazanmadığı uyuşmazlık konusudur.
Davacı işçi nokta yöneticisi olarak çalıştığı işyerinde fazla çalışma yaptığını ve fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek istekte bulunmuştur.
Mahkemece davacının fazla mesai talebi, yaptığı işin niteliği itibari ile kendi çalışma süresini kendisinin belirleme imkanına sahip olduğu, belirli bir mesai kavramının bulunmadığı, yaptığı satış miktarına göre belirli bir kotanın aşılması halinde ücretine ilave olarak satış primi ödendiği gerekçeleriyle reddedilmiş ise de, varılan sonuç hatalıdır.
Prim alacağı ücretin eki niteliğindedir ve mesai mefhumuna bağlı değildir. Fazla mesai haftalık yasal 45 saatlik çalışma süresine bağlı çalışmalar olup, mesai arttıkça yapılan prim ödemesi de artıyorsa, kısaca prim, yapılan satış oranına göre değişkenlik gösteriyorsa bu durumda bir anlamda yüzde usulü ile çalışıldığının kabulü fazla mesai ücretinin sadece %50 zamlı kısmının hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı tanık anlatımlarına göre davacının haftalık çalışma süresinin 45 saati aştığı anlaşılmakta olup, davacının üzerinde amiri olarak satış şefi bulunduğu görülmektedir. Bu durum ve dosyadaki kayıtlara göre davacı kendi mesaisini kendisi belirlememekte, amirinin talimatlarına göre hareket etmektedir. Bu nedenle mahkemenin davacının mesaisini kendisi belirlediği ve ayrıca prim aldığı gerekçesiyle fazla mesai talebinin reddi isabetsizdir.
Mahkemece yapılacak iş, haftalık 45 saatlik çalışma esası dikkate alınarak ve ara dinlenme süresi de düşülerek davacının 45 saati aşan fazla mesaisinin sadece zamlı kısmını hüküm altına almaktan ibarettir. Alacağın yazılı gerekçe ile reddi hükmün bozulmasını gerektirmiştir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,13.09.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.