9. Hukuk Dairesi 2018/6817 E. , 2018/15324 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2018/6817 E. , 2018/15324 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 24. HUKUK DAİRESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalılar avukatları istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi davalılar avukatlarının istinaf başvurularını esastan reddetmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş, davalılardan ... İnşaat .... San. ve Tic. A.Ş. Avukatınca duruşma talep edilmiş ise de; işin mahiyeti itibarıyla duruşma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilmiş olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:


YARGITAY KARARI

A)Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı asıl işveren ... Belediyesi'nde hizmet alımı ihalesi ile davalı şirkette temizlik işinde çalışan davacının iş sözleşmesinin 30/08/2016 tarihinde haklı ve geçerli neden olmaksızın sendikaya üye olması ve sendikal nedenle ...dildiğini belirterek davacının işe iadesine ve sendikal tazminata karar verilmesini istemiştir.
B)Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili cevap dilekçesi ile; davanın süresinde açılmadığını, davacının şirket personeli olması nedeniyle Belediyenin işveren sıfatının bulunmadığını davanın öncelikle husumet yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının iş sözleşmesinin sendikal sebeple ...dildiğine ilişkin iddiasının kabulünün mümkün olmadığını, davacının iş akdinin şirket tarafından ...dildiğini, ... Belediyenin hiçbir surette müdahalesinin sözkonusu olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... İnşaat .... San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile; davanın süresi içerisinde açılmadığını, feshin yazılı olarak bildirildiğini, sendikanın yetki tespitine itiraz edilmesinin yasal bir hak olduğunu, bunun iş sözleşmelerinin akıbetleri ile ilgili alınan her kararın sendikal olduğu sonucunu doğurmayacağını, davacı işçi ile birlikte 164 işçinin ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle topluca işi bıraktığını, ücretlerin 29/08/2016 tarihinde ödenmesine rağmen işi bırakma eylemlerine devam ederek kanun dışı grev yapmak suretiyle iş görme borçlarını ihlal ettiklerini, bu nedenle şirketin Belediye'ye ceza ödemek zorunda kaldığını, davacının iş sözleşmesinin 4857 S.K'nun 25/II-(e), (h) ve (i) maddeleri ile 6356 S.K'nun 70.maddesi uyarınca haklı nedenle ...dildiğini, feshin sendikal nedene dayandığını ispat yükünün davacıda olduğunu, işyerinde halen çalışmakta olan sendika üyesi işçiler bulunduğunu, iş sözleşmesinin davacının bizzat kendi kusurlu davranışları nedeniyle ...dildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince, davacının iş akdinin davalı Şirket tarafından işyerindeki sendikalaşmayı önlemek amacıyla ve sendikal nedenle ...dildiği kanaatiyle işe iadeye karar verilmiştir.
D)İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E)İstinaf Sebepleri:
Davalı ... vekili istinaf dilekçesi ile; davacının şirket personeli olduğunu, belediyenin işveren sıfatının bulunmadığını, davanın öncelikle husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının tekrar işe başladığını, davanın konusunun kalmadığını, gerek belediyede kadrolu, gerekse ihale alan şirketlerde çalışan personelin sendikal faaliyette bulunmasının engellenmesinin söz konusu olmadığını, bu sebeple davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenle ...dilmesinin söz konusu olmadığını, belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... İnşaat .... San. ve Tic. A.Ş. vekili istinaf dilekçesi ile; davacı ve diğer işçilerin davalı ... tarafından başka bir taşeron şirkette çalıştırılmaya başladıklarını, davalı işyerinde çalışan halen sendika üyesi olan işçiler olduğunu, şirket tarafından gerçekleştirilen feshin çalışanların kanun dışı grev yapmak suretiyle işgörme borçlarını ihlal ettikleri için haklı nedene dayandığını, mahkemenin iş bırakma eylemiyle ilgili değerlendirmesinin hatalı olduğunu, iş bırakma eyleminin amacının ücretlerin ödenmesini sağlamak olmadığını, eylemin amacının işten daha önce çıkartılan işçilerin geri alınması olduğunu, benzer şekilde eyleme katılan ve haklı nedenle işten çıkarılan işçilerin bir kısmının davalarından feragat ettiğini, gerek ... esas objektif vakıalar, gerekse halen davalı işyerinde sendika üyesi çalışanların olmasının davaya konu fesih işleminin sendikal nedene dayanmadığını açıkça gösterdiğini, yetkinin alındığı tarihin esas olduğu, işten işçi çıkarılmasıyla sendikanın yetkisinin bertaraf edilemeyeceğinin mahkemece değerlendirilmediğini, dosyaya sundukları delillerin değerlendirme dışı bırakıldığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
F)Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı şirket işyerlerinde ...Sendikası'nın sendikal örgütlenme çalışmalarının devam ettiği, davalı şirket tarafından işçilerin sendika üyeliğinden istifa etmeleri yönünden baskı yapıldığı, sendika tarafından 14/06/2016 tarihli toplu iş sözleşmesi yetki başvurusunun 17/06/2016 tarihinde lehine sonuçlandığı, yetki başvuru tarihi itibariyle davalı şirketin işletme düzeyinde çalışan toplam 650 işçinin 350'sinin sendika üyesi olduğu, davalı şirket tarafından olumlu yetki tespiti kararına itiraz edildiği, yetki tespiti sonrasıda sendikal faaliyetleri sürdüren işçilere karşı baskıların devam ettiği, sendikal faaliyetlerde bulunan işçilerin görev yerlerinin sürekli değiştirildiği, işyeri yetkilileri tarafından çağrılarak sendikadan istifaya zorlandıkları, baskılar neticesinde çok sayıda işçinin sendika üyeliğinden çekildiği, ücretlerin geç ödenmesi ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi amacıyla başlatılan eylemler gerekçe gösterilerek işveren tarafından davacı ve bir kısım işçilerin iş akitlerinin ...dildiği, davalı işverenin davacıyı sendikal faaliyeti engellemeye yönelik olarak işten çıkardığı, davalı işverenin, iş sözleşmesini sendikal nedenle ...ttiği, emsal nitelikteki dosyaların yargılaması neticesinde verilen ''feshin geçersizliğine, iş akdinin sendikal nedenle ...dildiği gerekçesiyle işe başlatmama tazminatının 1 yıllık brüt ücreti tutarında belirlenmesine'' ilişkin ilk derece mahkemesi kararlarının temyiz incelemesi neticesinde Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 04.12.2017 tarih ve 2017/26919–19599 E–K vd sayılı kararları ile onanmasına karar verildiği, bu hususlar bir arada değerlendirildiğinde, davacının iş sözleşmesinin feshinin sendikal nedene dayandığı anlaşıldığından, feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, davacı lehine sendikal tazminata hükmedilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davalıların istinaf başvuru taleplerinin ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
G)Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalılar tarafından süresinde temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
H)Gerekçe:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, ilk derece mahkemesi hakiminin objektif, mantıksal ve hayatın olağan akışına uygun, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, İlk Derece Mahkemesinin feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesi' nin davalıların istinaf başvurularını esastan reddetmesi yerindedir,
Ancak, davacı asilin temyiz aşamasında davalı ... yönünden davasından feragat ederek, diğer davalı şirket yönünden davanın sonuçlandırılması talebi nedeniyle, davalı ... yönünden davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğinden, Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve Dairemizce 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/3. maddesi uyarınca aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararlarının bozularak ortadan kaldırılmasına,
2- Davacının davalı ... hakkında açtığı davanın vaki feragat nedeni ile REDDİNE,
3- 696 sayılı KHK. nın geçici 23/ç maddesi uyarınca davalı ... lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
4- Davacının davalı şirket aleyhine açtığı davanın KABULÜ ile feshin GEÇERSİZLİĞİNE, davacının davalı ... İNŞAAT ... SAN VE TİC. LTD. ŞTİ. iş yerindeki işine iadesine,
5- Davacının iş akdi sendikal nedenlerle ...dildiğinden 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 25. maddesi uyarınca davacı işçinin başvurusuna ve işverenin işe başlatıp, başlatmamasına bağlı olmaksızın ödenmesi gereken sendikal tazminatın taktiren davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında belirlenmesine,
6- Davacının kanuni süre içerisinde işe başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesinde kadar en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklarının davalı ... İNŞAAT ... SAN VE TİC. LTD. ŞTİ. den tahsili gerektiğinin tespitine,
7- Davacı vekille temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. uyarınca belirlenen 2.180,00 TL. maktu vekalet ücretinin davalı ... İNŞAAT ... SAN VE TİC. LTD. ŞTİ. den tahsili ile davacıya verilmesine,
8- Alınması gereken 35,90 TL. karar-ilam harcından, 29,20 TL. peşin harcın mahsubu ile 6,70 TL. bakiye karar-ilam harcının davalı şirketten tahsili ile hazineye irat kaydına,
9- Davacının yaptığı harçlar dahil toplam 564,70 TL. yargılama giderinin davalı ... İNŞAAT ... SAN VE TİC. LTD. ŞTİ.’den tahsili ile davacıya verilmesine,
10- Taraflarca yatırılan gider avansının varsa kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve isteği halinde ilgilisine iadesine,
11- Davalıların yatırdığı temyiz harçlarının istekleri halinde ilgilisine iadesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Kesin olarak 10.09.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.