9. Hukuk Dairesi 2017/27497 E. , 2018/14719 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/27497 E. , 2018/14719 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 32. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne, sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı taraflar avukatlarınca istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi taraflar avukatlarının istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar vermiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 01/07/2013 - 14/06/2016 tarihleri arasında forkliftçi olarak davalı işverene ait işyerinde çalıştığını, 30/05/2016 tarihinde Teksif Sendikasına üye olduğunu, davacının iş akdini sendikal nedenle ve sözlü olarak feshedildiğini iddia ederek işe iadesini ve bağlı neticeleri ile işe başlatılıp başlatılmama şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata hükmedilmesi ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının 01/07/2013 - 14/06/2016 tarihleri arasında işyerinde sevkiyat elemanı olarak çalıştığını, yönetim kurulunca ülkede yaşanan ekonomik krize bağlı olarak fabrikaya gelen sipariş ve ödemelerin azalması üzerine 06/06/2016 tarihinde personel azaltılmasına yönelik karar alındığını ve davacının iş akdinin bu sebeple feshedildiğini, sendikal sebeple iş akdinin feshedildiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince, sendikal feshin davacı tarafından ispatlanamadığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin reddine, davalı işveren tarafından feshin son çare olması ilkesine uyulmadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
D) İstinaf başvurusu:
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

E) İstinaf Sebepleri:
Taraf vekilleri gerekçeli istinaf dilekçelerini süresi içinde ibraz etmiştir.
F) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge adliye mahkemesince, taraf vekillerince ileri sürülen istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı, kamu düzenine aykırılık teşkil edecek bir durumun bulunmadığı, yerel mahkemece delillerin değerlendirilmesi ve takdirinde bir isabetsizliğin bulunmadığı, verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
G) Temyiz başvurusu:
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı taraf vekilleri tarafından süresinde temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
H) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre davacının iş sözleşmesi talep daralması nedeniyle feshedilmiş ise de işverence feshin geçerliliğinin ortaya konulamaması ve feshin son çare olması ilkesine aykırı davranılması nedeniyle feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine ilişkin verilen kararın istinaf talebinin esastan reddine yönelik Bölge Adliye Mahkemesi kararı isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, ... şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Dosya içeriğine göre 30/05/2016 tarihinde sendikaya üye olan davacının iş akdi hemen akabinde 14/06/2016 tarihinde feshedilmiştir.
Her ne kadar ilk derece mahkemesince davacının sendikal tazminat talebi işyerinde sendikalı işçilerin bulunduğu gerekçesiyle reddedilmiş ve Bölge Adliye Mahkemesi tarafından davacı vekilinin ret kararına yönelik istinaf talebi esastan reddedilmiş ise de, tanıklık tarihinde halen çalışan davacı tanıklarının davacının, sendikal faaliyette öncü konumunda olduğunu, davacının isminin işveren tarafından öğrenilmesi üzerine davacının iş akdinin sona erdiğini beyan ettikleri ayrıca temyiz incelemesi dairemizce yapılan ve sendikal tazminat talebinin kabulüne dair verilen ve Dairemizin 2017/28002 esası ile incelenen dosyada davacı tanıklarının o dosyanın davacısı Metin Yüzbeş ile birlikte davacı ...'ın sendikal faaliyetlerde öncü konumunda olduğunu beyan ettikleri anlaşılmakla davacının sendikal tazminat talebinin kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme feshin sendikal nedene dayanmadığının kabulü isabetli değildir. Davanın sendikal tazminat yönünden de kabulü gerekir.
Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve Dairemizce 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/3. maddesi uyarınca aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
Hüküm: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının sendikal fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Alınması gereken 35,90 TL karar-ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 TL peşin mahsubu ile bakiye 6,70 TL karar-ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6. Davacının yaptığı 217,70 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 2.180,00 TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, kesin olarak 04.07.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.