9. Hukuk Dairesi 2016/2233 E. , 2018/13950 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/2233 E. , 2018/13950 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 26/06/2018 Salı günü tayin edilerek taraflara ... kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat ... geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalının annesine kayıtlı balık lokantasında 06.04.2010 tarihinde çalışmaya başladığını, annesinin vefatından sonra işyerinin oğlu olan davalı adına tescil edildiğini, işyerinde şef garson olarak çalışmakta iken işyerini başka birine devrettiğini söyleyerek işten çıkarıldığını, dini ve resmi bayramlarda çalıştığını, aylık ücretinin 1.500,00-2.000,00 TL. olduğunu, ilk işvereninin vefatından sonra maaşlarının düzenli olarak ödenmediğini, 2011 Mayıs ayından itibaren sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ile ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti ve ücret alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının iş olduğunda ayda bir iki gün işyerinde çalıştığını, sabit bir ücret verilmediğini sadece bahşiş alabildiğini, bazen iş olmasa da yardım amaçlı para verildiğini, davacı ile aralarında işçi - işveren ilişkinin bulunmadığını, 3 yıllık bir sürede ücret alınmadan çalışmanın hayatın olağan akışına aykırı olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanarak davacının sabit ücret ve bahşiş ile çalıştığını, her ne kadar davacının eşi olan tanığın ilk 8 ayda 2.000,00 TL. alırken daha sonra günlük 20,00 TL. ücret ödendiğini beyan etmiş ise de, işçinin açık izin alınmadan ücretinin düşmesinin mümkün olmadığı, bu sebeple davacının talebi, emsal ücret yazı cevabı, tanık anlatımları ve özellikle davalı ... M.D.'nin günlük 50 TL ücret ödendiğine ilişkin beyanı esas alınarak davacının bahşiş dahil aylık ortalama 2.348,19 TL. brüt ücretle davalı işyerinde 06.04.2010-02.05.2013 tarihleri arasında çalıştığı, iş akdinin haklı nedenle feshedildiği davalı tarafça ispatlanamadığı, bu şekilde davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin ödenmeyen ücret alacağının miktarı uyuşmazlık konusudur.
6100 sayılı HMK.'un 31. maddesinde, 'Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddî veya hukukî açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir' kuralına yer verilmiştir. Bu kapsamda taraf dilekçesinde vakıadan bahsetmiş, bazı açıklamalarda bulunmuş olabilir. Ancak bu vakıalar, açıklamalar ve bulunulan talepler açık olmayabilir. Hakimin önüne gelen uyuşmazlığı çözmesi ve doğru karar verebilmesi için, tarafların ne dediklerini tam olarak öğrenip bilmesi gerekir. İddia ve savunmanın belirsiz veya çelişkili olması durumunda hâkime verilen bu yetki, hâkim (mahkeme) bakımından aynı zamanda bir ödevdir.
Somut uyuşmazlıkta; davacı vekili, dava dilekçesinde davacının bahşişler dahil aylık ücreti net 1.500-2.000 TL. arasında olduğu, ilk işveren vefat ettikten sonra davacıya maaşlarının düzenli bir şekilde verildiğini, Mayıs 2011 ayından itibaren aylık 150,00 TL. ücret verildiği, bazı aylar sadece aldığı bahşişler ile eve döndüğü, iş akdinin feshine kadar maaşlarının ödenir umuduyla çalışma devam ettiği yönünde açıklamada bulunarak ödenmeyen aylık ücretleri için şimdilik 2.000,00 TL. talep edilmiştir.
Hükme dayanak bilirkişi raporunda ise; davacının 2011/Mayıs ayından itibaren aylık 150 TL. ödendiği kabul edilerek fesih tarihi olan 02.05.20113 tarihine kadar bakiye ücret alacağı tespit edilmiş ise de; davacının tanık olarak dinlettiği eşinin, işverenin vefatından sonra “işyeri oğullarına geçtikten sonra günlük 20 TL olarak ücreti değiştirildi” şeklinde beyanda bulunduğu, buna göre haftanın 6 günü çalışan davacının en az aylık 480 TL. ücretini aldığı izlenimi edinilmiştir.
Dava dilekçesindeki iddianın muğlaklığı, davacı eşinin beyanı, 2011/Mayıs ayından fesih tarihine kadar geçen sürenin uzunluğu karşısında; 2011/Mayıs ayından itibaren işverence ödendiği kabul edilen 150 TL. den daha fazla davacıya aylık ücret ödendiği izlenimi edinildiğinden, hakimin davayı aydınlatma görevi kapsamında; davacının isticvabı ile 2011/Mayıs ayından itibaren işverence kendisine ödenen aylık ücret miktarının açıklattırılıp sonucuna göre ücret alacağının belirlenmesi gereklidir.
Bu itibarla; Mahkemece 6100 sayılı HMK.nun 31. maddesindeki hakimin davayı aydınlatma ödevi gözetilmeden eksik inceleme ile sonuca gidilip, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
3-Dava belirsiz alacağın bir türü olan kısmi eda külli tespit davası olup, bu dava türünde faiz başlangıcına ilişkin Dairemiz uygulaması aynen kısmi davada olduğu gibi dava dilekçesi ile istenen miktar bakımından dava, ıslah ile artırılan miktar bakımından ise ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesi şeklindedir.
Açıklanan nedenle; davacının kabul edilen ihbar tazminatı ve fazla çalışma ücreti alacaklarının tamamına dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 1.630.00 TL. duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesin 26.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.